بازنشستگی سیاسی ناطق نوری

«عمر سیاسی» بحث بر سر این است سیاستمدارانی داریم که برخی از آنها خودشان می گویند عمر حضورشان در سیاست تمام شده و عده یی دیگر هستند که رقبایشان برای بیرون راندن شان از صحنه سیاسی تیشه به ریشه عمر آنها می زنند

«عمر سیاسی»؛ بحث بر سر این است. سیاستمدارانی داریم که برخی از آنها خودشان می‌گویند عمر حضورشان در سیاست تمام شده و عده‌یی دیگر هستند که رقبایشان برای بیرون راندن‌شان از صحنه سیاسی تیشه به ریشه عمر آنها می‌زنند. کم بوده‌اند سیاستمدارانی که خود به این نکته برسند که عمر سیاسی‌شان به پایان رسیده است و زیاد بودند رقبایی که با این بهانه افراد را از گردونه سیاست خارج کردند. صحبت از «دکتر محمد مصدق» یا «مظفر بقایی» نیست که خود اعلام کرده بودند بازنشسته سیاسی شده‌اند، این‌بار صحبت از «علی‌اکبر ناطق‌نوری» است که از انتخابات ۷۶ به بعد دیگر آنچنان دل خوشی از دنیای سیاست ندارد و دیروز اعلام کرد که عمر سیاسی‌اش به پایان رسیده و کمی آن‌طرف‌تر افراطیون اصولگرا اعلام کردند که عمر سیاسی «سید محمد خاتمی» هم به پایان رسیده است. از هفته گذشته و با اعلام نظر غلامحسین کرباسچی درباره احتمال اجماع اصلاح‌طلبان روی علی‌اکبر ناطق‌نوری در انتخابات آینده واکنش‌های متفاوتی درباره درستی یا نادرستی این اجماع و میزان تحقق آن صورت گرفت. برخی اصلاح‌طلبان اصرار داشتند که اگر قرار است در انتخابات مجلس نهم اجماعی صورت بگیرد این اجماع باید روی یک گزینه کاملا اصلاح‌طلب باشد. اطرافیان محمدرضا عارف نیز شروع به اعتراض کردند که اجماع اصلاح‌طلبان باید روی عارف باشد. با این حال روز گذشته علی‌اکبر ناطق‌نوری با اعلام نظرش در این مورد بر همه اعتراض‌ها سرپوش گذاشت. به گزارش نسیم، علی اکبر ناطق‌نوری با بیان اینکه «دولت آقای روحانی از عنایات خفیه الهی بود»، گفت: هیچ تحلیلگری نمی‌توانست نتیجه انتخابات را پیش‌بینی کند. روحانی اول کسی بود که برای امام خمینی لفظ امام را به کار برد. وی با اشاره به عملکرد دولت نهم و دهم گفت: دولت قبل مقید به قانون و سند چشم‌انداز نبود. پول نفتی که دولت قبل داشته برابر یا بیشتر از پول نفت از زمان مظفرالدین شاه تا پایان دولت خاتمی بود.

ناطق‌نوری با بیان اینکه «به عنوان سردسته اصلاح‌طلبان به میدان نخواهم آمد»، افزود: اگر در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت می‌کردم رای داشتم اما عمر سیاسی من تمام شده است. من جناح راست شناخته شده‌ام که مارک اشتباهی است. ناطق‌نوری با این حرف نشان داده است که هیچ تمایلی برای بازگشت به عرصه سیاسی کشور و حضور در راس قوایی مثل مجلس و دولت نداشته و حتی از اینکه جناح راستی شناخته شود هم ناراضی نیست.

▪ عمری که چند سالی هست تمام شده

علی‌اکبر ناطق‌نوری از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۷۶ به بعد از عرصه سیاسی فاصله زیادی گرفت. ترجیح داد که در دفتر بازرسی مقام معظم رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام فعالیت بی‌سر و صدایی داشته باشد و در پاسخ به اتهاماتی که محمود احمدی‌نژاد به او و فرزندانش زد هم سکوت کند. با این حال چند وقتی به انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم بیشتر باقی نمانده بود که ناطق‌نوری با توجه به شرایط کشور احساس وظیفه کرد و جلساتی با آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی برای ترغیب در جهت کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار و در پاسخ به اصرارهای آیت‌الله برای کاندیداتوری‌اش هم سکوت کرد. ناطق‌نوری خود اشاره کرده است که می‌توانست برای انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر کاندیدا شود و حتی رای هم بیاورد اما از آنجایی که عمر سیاسی‌اش به پایان رسیده چنین کاری را نکرده است. با این کار، ناطق بر سینه بخشی از اصلاح‌طلبانی که تمایل به کاندیداتوری وی داشتند دست رد زد و فعالیت‌های چند سال اخیرش هم نشان می‌دهد که مدت‌هاست عمر سیاسی‌اش را خود به پایان رسانده است.

▪ تیشه افراطیون بر عمر سیاسی خاتمی

اما از سوی دیگر روز گذشته درباره عمر سیاسی یکی دیگر از شخصیت‌های سیاسی هم حرف به میان آمد. سخنرانی چند روز پیش سید محمد خاتمی درباره فضای کشور و لزوم آزادی زندانیان سیاسی به مذاق برخی از افراطیون خوش نیامده و آنها مشغول واکنش نشان دادن هستند. واکنش‌ها آنقدر شدت گرفت که احمد سالک از نمایندگان مجلس به باشگاه خبرنگاران اعلام کرد: با توجه به اینکه عمر سیاسی امثال خاتمی در نظام تمام شده است، جامعه حاضر به پذیرش آنها به دلیل عملکرد منفی‌شان در گذشته نیست و تا آنها از مردم عذرخواهی نکنند هیچ جایگاهی در کشور به دست نخواهند آورد. اظهارات سالک و بخش دیگری از افراطیون نشان می‌دهد که تلاش برای پایان دادن به عمر سیاسی برخی از سیاستمداران از دیگر تاکتیک‌های تندروها برای بیرون راندن چهره‌های سیاسی رقیب از گردونه سیاست است. با این حال شاید برای نخستین بار باشد که یک سیاستمدار اعلام می‌کند عمر سیاسی‌اش تمام شده و برخی تلاش می‌کنند تیشه به عمر سیاسی یک سیاستمدار بزنند. ناطق‌نوری طی چند وقت اخیر پیشنهادهای زیادی داشته است؛ از رهبری حزب فراگیر اصولگرایان گرفته تا حضور در دولت تدبیر و امید یا حضور در مجلس آینده. با این حال ناطق‌نوری با توجه به اینکه عمر سیاسی‌اش به پایان رسیده است هیچ کدام را نپذیرفته است. سید محمد خاتمی هم از انتخابات ریاست‌جمهوری ۸۸ که انصراف داد دیگر تمایلی به حضور در عرصه سیاسی کشور نداشت و همه اینها نشان می‌دهد که عمر سیاسی سیاستمداران زیادی هست که به پایان رسیده است. اما نکته اینجاست که برخی کارشناسان معتقدند این پایان عمر سیاسی در شرایط فعلی که کشور به امثال ناطق‌نوری و خاتمی احتیاج زیادی دارد آنچنان به صلاح نیست. باید دید احتمال دارد که با احساس تکلیف یا خطر، سیاستمداران عمر سیاسی‌شان احیا شود؟

مهشید ستوده