مصائب شهرت

آسیب شناسی مجری گری در تلویزیون

«قرار گرفتن مقابل دوربین برنامه زنده مثل پولدار شدن ناگهانی ظرفیت می خواهد!» این عبارت را یکی از مجریان با سابقه تلویزیون می گوید. البته نگاهی هر چند سطحی به مقوله اجرا و سپس سرنوشت مجریان پس از کسب شهرت نشان از درستی این مدعا دارد. متأسفانه تب آنتن آنچنان بالاست که گاه فردی پس از اینکه چند روز مقابل دوربین قرار می گیرد خود را در مقام یک فرد عالی رتبه تلقی می کند و همین موضوع گاه باعث بروز اتفاقات و رفتارهای ناشایستی می شود که از آفات این حرفه محسوب می شود. رفتارهای غلطی که باعث تباهی مجری می گردد. کافی است چهره ای چند روز در تلویزیون دیده شود، پس از آن از بقال و قصاب محله تا مدیر ساختمان، راننده تاکسی و... همه و همه رفتارشان با آن فرد، زمین تا آسمان تغییر می کند. بسیاری از درهای بسته به سادگی باز می شوند و اغلب رسوخ به این جعبه جادو پلکانی می شود برای رسیدن به همه جا.

چهره های تلویزیونی در کشور به سرعت به الگوهایی برای قشر جوان و نوجوان بدل می شوند و این در صورتی است که فرد محبوب که با استقبالی ناگهانی مواجه شده است، چون از درون خود با خبر است و دلیلی برای این همه استقبال نمی بیند رو به اضمحلال می نهد. چرا که این گونه افراد معمولا تاریخ مصرف دارند اما به سختی حاضر به ترک این شغل می شوند و اغلب به هر قیمتی آن را حفظ می کنند. تا جایی که اجرای برنامه های علمی، فرهنگی مذهبی یا حتی سیاسی را می پذیرند تا از گردونه رقابت حذف نشوند.

باری مجریان در این میان به سبب طولانی بودن حضورشان در برنامه هایی که گاه چند قسمت هم ادامه می یابد یا حضور در برنامه های مشابه آن، تأثیر دوچندان بر مخاطبشان دارند، لذا گزینش و نظارت بر آنها باید با مداقه بیشتری انجام شود.

به طور کلی مقوله اجرا در تلویزیون را از دو دیدگاه می توان بررسی نمود. نخست آنکه این بحث را به طور حرفه ای و از لحاظ امور تکنیکی مورد توجه قرار دهیم و دوم آنکه از لحاظ ابعاد اجتماعی به بحث اجراهای تلویزیونی بپردازیم.

آنچه برای بررسی از دیدگاه اول به نظر می رسد این است که در کشور ما تحصیلات آکادمیک در زمینه مجری گری وجود ندارد و آنچه هست تنها کلاس های فن بیان است که حتی عده ای آنها را هم پشت سر نگذاشته اند. لزوم گزینش دقیق مجریان و طی کردن دوره های مورد نیاز در این زمینه ضروری به نظر می رسد.

به طور قطع مجری در چگونگی پیشبرد برنامه و تأثیرگذاری آن هم به شدت مؤثر است. دو نکته مهم برای اجرای مجریان مدنظر است که شامل پوشش مناسب و داشتن اطلاعات درست می شود که البته این جدای از رعایت مسائل فنی و تکنیکی اجرا است.

از دیدگاه دوم هم می توان به این نکات اشاره نمود. محبوبیت مجری برای مخاطب در رسانه های تصویری نکته مهمی است، چرا که در رسانه مقوله ای به نام مخاطب مهم است و برای جذب مخاطب، محبوبیت مجری نکته ای است که اهمیت دارد.

حداقل چهره شدن در صدا و سیما این است که در بیرون مجری را در شهرستان ها و حتی برای برنامه های مختلف در ادارات، استان ها و... دعوت کنند و برای هر یکی دو ساعت اجرا چند میلیون تومان دستمزد بدهند. در تمام این سال ها به نظر می رسد به عرصه رسیدن مجریان براساس شانس و اقبال بوده و به تصادف اگر تهیه کننده ای کسی را می آورده و آن فرد گل می کرده، بعدها و پس از اتمام آن برنامه، این فرد به برنامه ها و شبکه های دیگر و حتی شبکه های استانی هم راه پیدا می کرده و کم کم به مجری مشهوری بدل می شده و صدا و سیما خود در این میان مرکزی نداشته که برود دنبال مجری و کسانی را براساس نیازهایش به کار دعوت کند، البته به تازگی کارهایی در تربیت پایه ای این صنف شده اما بسیارند افراد توانا و مؤمن به انقلاب که قادرند ضمن گرداندن بسیاری از برنامه ها، قابلیت تبدیل شدن به الگو را هم داشته باشند.

وقتی برای جزئی ترین مشاغل دولتی، حتی اگر شغلی نیم بند مورد نظر باشد گزینشی صورت می گیرد، چرا برای چنین شغل مهم وحساسی، نظارت و کنترل لازم اعمال نمی شود. کم نبوده اند مجریان صدا و سیما که گل سرسبد بوده و بعد سر از دیگر جاها درآورده اند.

با تمام این احوال هنوز برای مقوله اجرا فکری اساسی در صدا و سیما نشده است.