برگزاری سی وپنجمین جشنواره بین المللی فیلم رشد مشهد

جشنواره بین المللی فیلم رشد پس از یك هفته تلاش دو روز پیش پنجشنبه ۲۶ آبان طی مراسمی با اعلام نتایج جشنواره به كار خود پایان داد این جشنواره كه در طول سی و پنج دوره برگزاری با فراز و نشیب های بسیار همراه بوده است امسال در مشهد مقدس یكی از بهترین و پربارترین دوران خود را پشت سرگذاشت

جشنواره بین المللی فیلم رشد كه می كوشد دانش را در آینه تصویر به نمایش بگذارد و قدیمی ترین جشنواره سینمایی ایران است، با توجه به لزوم و وسعت زمینه تعلیمی و تربیتی اش بین جشنواره های بین المللی نیز از جایگاهی ویژه برخوردار است. چند تن از هنرمندان و صاحب نظران از برگزاری این دوره جشنواره و از چگونگی فیلم ها می گویند. مسعود كرامتی داور بخش فیلم های داستانی جشنواره درباره جشنواره رشد می گوید: برگزاری جشنواره علاوه بر فراهم كردن زمینه رقابت فیلمسازان با یكدیگر، برای عوامل تولید فیلم نیز دارای جذابیت بوده و مشوق خوبی برای تولید بهتر در آینده خواهد بود. یعنی فرصتی كه جشنواره رشد برای تبادل نظر فیلمسازان و استفاده از نظرات كارشناسان پدید می آورد در تولید فیلم های آینده بسیار تأثیرگذار خواهد بود. كرامتی كه معتقد است هر فیلمی كه دارای پیام تربیتی یا آموزشی باشد، جزو فیلم های رشد قرار می گیرد فیلم های این دوره جشنواره را عالی ارزیابی كرد و گفت: امسال در بخش داستانی جشنواره فیلم های خارجی نسبت به فیلم های ایرانی از كیفیت بهتری برخوردارند كه یكی از دلایل این برتری شركت تعداد زیاد فیلم های خارجی در جشنواره است كه از آن تعداد بهترین ها انتخاب و به بخش مسابقه راه یافته اند. كارگردان فیلم های «روز كارنامه» و «كودكانه» افزود: از آنجا كه برگزار كننده جشنواره فیلم رشد سازمان آموزش و پرورش است، طبیعی است كه ملاك انتخاب فیلم ها در نظر گرفتن وجوه آموزشی آنهاست. به خصوص در بخش داستانی كه به طور غیرمستقیم به آموزش می پردازد و باید فیلم ها با دقت بیشتری مورد بررسی قرار گیرد. در پایان ارزیابی فیلم ها، داوران این بخش دو اثر برگزیده را انتخاب می كنند كه یكی از آنها مربوط به مخاطب كودك و نوجوان و دیگری مربوط به گروه بزرگسالان است.

كرامتی جشنواره امسال را نسبت به سال های گذشته دارای كیفیت بیشتری ارزیابی می كند و می گوید: جشنواره رشد با توجه به قدمت آن به خصوص وقفه ای كه در ایام انقلاب پیش آمد خیلی جدی گرفته نمی شد اما در طی سه سال گذشته به شكل حرفه ای و با انسجام بیشتری برگزار می شود.

اسماعیل میرفخرایی كه به عنوان داور بخش فیلم های مستند در جشنواره حضور دارد درباره سی وپنجمین جشنواره فیلم رشد می گوید: در دنیای امروز مسائل آموزشی به دلیل وجود رسانه های پویا دچار تحول شده است. بنابراین فیلمسازان ایرانی نیز باید به سوی فیلم های كمك آموزشی حركت كنند.

میرفخرایی كه ساخت بیش از ۵۰۰ برنامه علمی را در كارنامه دارد تولید فیلم های آموزشی و ترغیب دانش آموزان را به تماشای این آثار موجب رشد و ارتقای كیفیت آموزش خواند و گفت: آموزش و پرورش باید مدارس را به حداقل امكانات نمایش فیلم تجهیز كند. او درباره فیلم های این دوره جشنواره می گوید: فیلم های مستند خارجی كه اغلب در حوزه محیط زیست ساخته می شوند به دلیل امكانات خوب تولید كنندگان هر سال نسبت به سال قبل از كیفیت برتری برخوردارند، اما فیلمسازان ایرانی به خاطر عدم همین امكانات به مسائل خانوادگی و اجتماعی می پردازند و كیفیت این گونه آثار نیز بستگی به نگاه فیلمساز به این مسائل دارد. ولی از امتیازات امسال جشنواره توجه بیشتر فیلمسازان به فیلم های آموزشی است و برخلاف سال های قبل فیلم های داستانی در قالب آثار بلند كمتر به چشم می خورد.

كاظم معصومی كه امسال با فیلم طبل بزرگ زیر پای چپ در جشنواره حضور دارد درباره فیلم های آموزشی می گوید: به نظر من ارتباط بین سینما و آموزش امری اجتناب ناپذیر است منتها ویژگی های خاص خودش را دارد. سینما و به طور كلی هنر یك وسیله بیانی است كه به طور غیرمستقیم با اتكا به اصل تأثیرپذیری انسان، حاصل اندوخته ها و تفكرات سازندگانش را در خصوص یك موضوع با ایجاد موقعیت های حسی به مخاطب انتقال می دهد و بر روح و روان آنها اثر می گذارد. آموزش نقش زیادی در پیشبرد فرهنگ و انسان سازی دارد. اگر آموزش در دل یك موضوع مخفی شده باشد بسیار تأثیرگذارتر خواهد بود تا سخنرانی و حرف و كلامی كه از تریبون های مختلف بیان می شود.معصومی با تأكید به ضرورت ارزیابی و آسیب شناسی جشنواره می افزاید: الان در كشورهای دنیا بیشتر مخاطبان سینما در دوره تحصیل تربیت می شوند و آنها را با مسائل زیباشناسی در ارتباط با هنر آموزش می دهند. اگر سطح اندیشه، ذوق و سلیقه دانش آموزان ارتقا پیدا كند در آن صورت می توانند در انتخاب فیلم ها دقت بیشتری داشته باشند و از فیلم ها لذت و استفاده بیشتری ببرند. رضا بهرامی نژاد كه با فیلم آقایان پرنده در جشنواره امسال حضور دارد درباره فیلمش می گوید: آقایان پرنده به سفارش شبكه آرته فرانسه تولید شد و داستان یك گروه موسیقی كوچك است كه در یك شهر بندری سعی در تغییر فضای اندوهگین آن دارند. او كه هفت فیلم را در كارنامه دارد درباره تأثیر جشنواره رشد بر فیلمسازان می گوید: فكر نمی كنم برگزاری جشنواره ها تأثیری بر كار فیلمسازان داشته باشد. حتی خوشبین نیستیم كه جشنواره ها موجی را ایجاد كنند، مخصوصاً كه جشنواره ها درحال حاضر خیلی تكراری شده اند ولی به هر حال خوشحالم كه فیلمم در جشنواره رشد و در مشهد به نمایش درمی آید. بهرامی نژاد كه برنده سیمرغ بلورین بهترین مستند در جشنواره بیست و دوم فیلم فجر است درباره برگزاری جشنواره می گوید: اگر چه وجود جشنواره ها بهتر از نبودشان است اما متأسفانه مشكلی كه هست عدم سیاست مشخص برگزاری آنهاست یعنی ظاهراً تنها چیزی كه مهم است برگزاری است و طبیعی است كه چنین رویكردی باعث تعطیلی جشنواره ها در كمتر از چند سال می شود. وحید واحد فیلمساز ایرانی الاصل ساكن استرالیا كه امسال نیز همچون سال گذشته به عنوان داور فیلم های بخش مستند در جشنواره حضور دارد درباره سی وپنجمین دوره جشنواره می گوید: سال گذشته هیچ قاعده و قانونی نبود كه بگوید فیلم ها باید در چه سالی ساخته شده باشد، اما امسال فقط فیلم هایی به جشنواره راه یافته اند كه در جشنواره های دیگر نمایش داده نشده باشند و جزو تولیدات دو سال اخیر باشند. این مسئله یك تأثیر اساسی بر روی بخش داستانی گذاشته است. پارسال فیلم های داستانی خیلی زیاد بود و كارهای مستند كمتر، نتیجه این اتفاق آن بود كه امسال تعداد مستندها خیلی زیادتر شده است. همچنین امسال با بین المللی شدن بخش دانش آموزی راه جدیدی برای درگیر شدن و در متن قرار گرفتن جوانان فیلمساز پدید آمده است.

او درباره جایگاه جشنواره رشد می گوید: رشد می تواند در جایگاه جشنواره هایی كه برای كودكان و نوجوانان است قرار بگیرد. كمتر جشنواره ای پیدا می شود كه مخاطبش هم معلمان و هم دانش آموزان و هم اولیاءشان باشد. این امتیازی است كه جشنواره رشد دارد.

جعفر حسین زاده ملكی مدیر كل آموزش و پرورش خراسان رضوی درباره جشنواره رشد می گوید: جشنواره بسیار ارزشمندتر از آن است كه در حال حاضر معرفی شده است. باید در جهت شناسایی بیشتر این جشنواره به مردم تلاش كرد. مسلماً این امر نیز تلاش همگانی می طلبد و متولیان فرهنگی و هنری نیز باید در این جهت همت بیشتری بگمارند. قطعاً فیلم هایی كه در این جشنواره پذیرفته می شوند از اعتبار بیشتری برخوردار خواهند شد. حمایت از تولیدكنندگان فیلم های جشنواره رشد نیز می تواند بهترین اقدام جهت پشتیبانی از تولید این فیلم ها باشد و این حمایت باید با ارائه تسهیلات و امكانات مادی همراه باشد.

حسین زاده ملكی با اشاره به این نكته كه جشنواره فرصتی است برای خلاقیت و پویایی می گوید: وظیفه و رسالت سنگین امروز متولیان فرهنگ و آموزش كشور استفاده حداكثری، بهینه و كارآمد از این هنر است تا در جهت ارتقاء علمی و معنوی جامعه و به خصوص قشر عظیم دانش آموز مؤثر باشد؛ ضمن اینكه برگزاری چنین حركت هایی همانند جشنواره رشد می تواند باعث تقدیر از كسانی شود كه فیلم هایی با محتوای تعلیم و تربیت تولید می كنند. این عرصه هر چقدر از غنای بیشتری در محتوا برخوردار باشد، مسلماً تأثیرگذاری بیشتری در فلسفه آموزشی و انتقال مفاهیم خواهد داشت. ما امروز باید به دنبال ابزاری همانند فیلم و سینما باشیم كه باعث تسهیل در یادگیری آموزش است.

فرشید علوی