پوست و آلودگی هوا

شنیدن این پیام از بالاترین مقام وزارت بهداشت که در سال ۳۷۰۰ نفر به دلیل آلودگی هوا در تهران جان خود را از دست داده‌اند هشدار بزرگی است برای همه کسانی که نگران سلامتی خود و دیگران …

شنیدن این پیام از بالاترین مقام وزارت بهداشت که در سال ۳۷۰۰ نفر به دلیل آلودگی هوا در تهران جان خود را از دست داده‌اند هشدار بزرگی است برای همه کسانی که نگران سلامتی خود و دیگران هستند. اما آیا واقعا آثار زیانبار آلودگی هوا فقط قلب و عروق و ریه‌های ما را هدف گرفته است؟ بر‌دیگر اعضای بدن ما بخصوص پوست که وسیع‌ترین و اولین سد دفاعی در مقابل عوامل بیماری‌زای محیطی است چه می‌گذرد؟ آیا از عوارض حاد و درازمدت آلاینده‌های محیطی بر پوست‌تان مطلع هستید؟

در یک گزارش علمی در سال ۱۹۸۸ از کارگران کارخانه ساخت مواد شیمیایی در کشور آلمان آمده، از تعداد ۵۳ کارگر ۱۲ نفر بعد از ۲۰ سال دچار سرطان‌های مختلف پوست شده و تعداد ۱۸ نفر نیز مبتلا به زخم‌های صعب‌العلاجی شدند که تا پایان عمر از آن رنج می‌بردند و در مطالعه دیگر ثابت شد که شیوع بیماری‌ها و بدخیمی‌های پوست در جوامع صنعتی و افراد شهرنشین بیشتر از سایر گروه‌هاست. در اثبات آنچه گفته شد در روزهای اخیر شاهد مراجعه بسیاری از بیماران با شکایت‌های پوستی به درمانگاه‌های پوست در شهرهای بزرگ بوده‌ایم که از خارش، کهیر، اگزما، زخم‌های سطحی و حتی بروز جوش‌های چرکی در نواحی سر صورت و چین‌های بدن مانند کشاله ران و نواحی زیربغل شاکی بودند.

وجود آلاینده‌ها در شهرها از ۲ راه به پوست آسیب می‌رساند: نخست در اثر تماس مستقیم و رسوب مواد سمی بر سطح و منافذ پوست که با شستشوی بموقع می‌توان از شدت اثرات زیانبار آن کاست و دوم از راه تنفس و خون که مواد سمی جذب شده به وسیله پوست، براحتی قابل دفع نبوده و منجر به عوارض آنی و درازمدت در پوست می‌شوند.

از شایع‌ترین عوارض حاد و زودگذر می‌توان به خارش، کهیر، خشکی، تغییر رنگ طبیعی پوست (بخصوص در اطفال و افراد مسن)، اگزمای دست و صورت، ایجاد زخم‌های سطحی (بخصوص در افراد با سوابق بیماری‌های پوستی رماتیسمی و دیابت)، قرمزی و خارش پلک و پوست اطراف چشم، بروز و تشدید جوش‌های چرکی در صورت و بدن و چین‌ها و حتی خشکی و ترک لب‌ها اشاره کرد. مهم‌ترین عوارض درازمدت را می‌توان در بروز چین و چروک‌ها یا پیری زودرس، ریزش غیر طبیعی موها، گودی و تیرگی اطراف چشم، لک‌های قهوه‌ای در صورت، التهاب و زخم‌های مزمن در تنه و اندام و بخصوص در نواحی چین‌ها (کشاله ران و زیربغل) و مهم‌تر از همه آغاز بدخیمی‌های پوستی را در سنین میانسالی جستجو کرد.

‌توصیه‌های بهداشتی و درمانی

دستکش و لباس نخی سبک به رنگ روشن بر تن کنید، به طوری که تمام بدن پوشیده باشد. صورت را با ضد آفتاب مناسب محافظت کرده و برای جلوگیری از جذب آلاینده‌ها از طریق سیستم تنفسی حتما بینی و دهان خود را با ماسک مناسب بپوشانید. از مالیدن دست‌ها که منبع آلودگی است، به هر قسمت از بدن خودداری کنید. بعد از بازگشت به منزل قبل از تعویض لباس، کودکان را در آغوش نگیرید. در صورت امکان ضمن استحمام سبک، نواحی چین‌ها، مخاط بینی، پلک‌ها و اطراف چشم، گوش و دهان، زیر ناخن‌ها و لای انگشتان را به طور کامل با صابون‌های مخصوص به نام پن شستشو دهید.

در صورت احساس خشکی از مرطوب‌کننده‌های ملایم و قابل جذب برای طراوت، شادابی و آرامش پوست خود استفاده نمایید. مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها در این روز‌ها بسیار مهم است، زیرا اثرات سوء آلاینده‌ها را بر روی اعضای بدن کاهش می‌دهد، از این رو مصرف ویتامین C و A و روی و شیر را که از مهم‌ترین آنتی‌اکسیدان‌ها هستند، فراموش نکنید.

دکتر سید ناصر عمادی

متخصص پوست و مو