هفت شگفتی برای مدیرعامل جدید

به دوش كشیدن بار مسئولیت موفقیت یا شكست یك شركت, اما نداشتن كنترل بر عوامل تاثیرگذار بر آن ها داشتن اختیاری بیش از هر كس دیگر در سازمان, اما نداشتن امكان اعمال آن بدون عواقب ناراحت كننده به نظر كار سختی است

به‌دوش كشیدن بار مسئولیت موفقیت یا شكست یك شركت، اما نداشتن كنترل بر عوامل تاثیرگذار بر آن‌ها؛ داشتن اختیاری بیش از هر كس دیگر در سازمان، اما نداشتن امكان اعمال آن بدون عواقب ناراحت‌كننده. به‌نظر كار سختی است؟ حتماً این‌طور است و اگر باور ندارید از یك مدیرعامل سوال كنید. آیا این توصیف از وضعیت مدیرعامل شگفت‌زده‌تان كرد؟ مدیران عامل تازه‌كار هم دچار همین حالت می‌شوند. درست وقتی كه مدیری احساس می‌كند به اوج قله زندگی كاری خود رسیده و به محبوب‌ترین اهدافش (كه زحمت زیادی هم برایشان كشیده) دست یافته، تازه می‌فهمد شغل مدیرعاملی بسیار متفاوت‌تر و پیچیده‌تر از آنی است كه تصور می‌كرده است.برخی شگفتی‌ها برای مدیرعامل جدید ناشی از محدودیت زمان و دانش است. در زمینه‌های تازه و پیچیده، كارهای زیادی برای انجام وجود دارد، اما اطلاعات ناقص بوده و زمان كافی هم وجود ندارد. شگفتی‌های دیگر هم از نقش‌های جدید، غیرمنتظره و ناآشنا و تغییر روابط حرفه‌ای سرچشمه می‌گیرند. بعضی هم ریشه در این تناقض (پارادوكس) دارند كه هر چه قدرت‌تان بیش‌تر، كاربرد آن هم دشوارتر. هر چند بسیاری از این چالش‌ها به‌نظر آشنا می‌رسند، اما ما به این نتیجه رسیده‌ایم كه هیچ تجربه‌ای (حتی اداره یك كسب‌وكار بزرگ در درون شركت) نمی‌تواند یك رهبر را برای مدیرعامل‌شدن آماده سازد.بر اثر بررسی‌های خود با همكاری مدیران عامل جدید شركت‌های معتبر، ما به هفت شگفتی رایج رسیده‌ایم. (به مطلب جنبی «آموختن مبانی» مراجعه فرمایید.) سرعت و نحوه درك، پذیرش و مواجهه مدیران عامل با این شگفتی‌ها تاثیر به‌سزایی در موفقیت یا شكست نهایی آن‌ها دارد. این هفت شگفتی، واقعیت‌هایی را درباره طبیعت رهبری برجسته می‌سازند كه نه‌تنها برای مدیران عامل، بلكه برای مدیران همه سازمان‌ها و در همه سطوح اهمیت دارند.

آموختن مبانی

كارگاه «مدیرعامل جدید» در مدرسه بازرگانی هاروارد، تنها به روی مدیران عامل تازه‌كار شركت‌هایی با درآمد سالانه بیش از یك میلیارد دلار گشوده است. در راستای ماموریت مدرسه بازرگانی هاروارد (آموزش رهبرانی كه بانی تفاوتی در جهان هستند) این كارگاه را با هدف پرداختن به چالش‌های خاص پیش پای مدیران عامل تازه‌كار شركت‌های بزرگ و پیچیده راه انداخته‌ایم. تك‌تك شركت‌كنندگان را خود دعوت می‌كنیم تا از اندازه و تركیب مناسب گروه مطمئن شویم. در این گروه‌ها نوعاً ده مدیرعامل از طیف متنوعی از صنایع حضور دارند. این مدیران عامل مسئول شركت‌های سهامی عام مستقر در كشورهای پیشرفته هستند. آن‌ها یا قرار است به‌زودی مدیرعامل شوند یا به‌تازگی شده‌اند. از زمان راه‌اندازی این دوره در سالیان قبل، حدود پنجاه مدیرعامل از شركت‌های پیشرو جهانی نظیر بل‌ساوت، كادبری شوئپس، كاترپیلار، لویدرز تی.اس.بی، لووِز، نوارتیس ، شلامبرگر، یو.پی.اس و وال‌گرینز در آن شركت كرده‌اند. اخیراً، از گروهی از شركت‌كنندگان اولین دوره‌ها خواسته شد سال‌های آغازین مسئولیت خود را مرور كرده و دستوركار خود را بهبود بخشند.این كارگاه دیدگاهی یگانه برای كشف جنبه‌های قابل‌پیش‌بینی و غیرمنتظره شغل مدیرعاملی عرضه می‌كند. ما قبل از برگزاری دوره، مجموعه پرسش‌های ساخت‌یافته‌ای را درباره استراتژی، روابط با هیات‌مدیره و چالش‌های فوری و درازمدت آن‌ها مطرح می‌سازیم. در طول دو روز برنامه، جلسات بحث حول محور این موارد و زمینه‌های دیگری شكل می‌گیرد كه مدیران عامل با چالش‌هایی ناآشنا مواجه هستند یا به گفت‌گو میان همتایان یا اساتید می‌گذرد.در آغاز، نوعاً از مدیران عامل می‌خواهیم خود را در پایان دوره تصدی مدیریت ببینند و سخنرانی تودیع خود را ارائه دهند. روز بعد از آن‌ها می‌خواهیم چالش‌های حال حاضر خود را توضیح دهند. سپس به‌دقت برخی از این چالش‌ها نظیر تدوین یك استراتژی موجد ارزش اقتصادی پایدار، ایجاد روابطی موثر با اعضای هیات‌مدیره، ارتباط موثر با ذی‌حقان داخلی و بیرونی و تنظیم ضرباهنگ و سبك مدیریت برای ایجاد فرهنگی قوی را بررسی می‌كنیم. این جلسات به‌شدت تعاملی بوده و شامل تشریك عمیق تجارب شخصی می‌شوند.

هفت شگفتی كه در این مقاله معرفی شده‌اند، چالش‌هایی هستند كه به‌كرات در كارگاه ما مورد بحث قرار گرفته‌اند. مثال‌های مورد استفاده برای نشان‌دادن این درس‌ها، حاصل تجارب شركت‌كنندگان دوره و نیز تجارب جمعی ما از همكاری با مدیران عامل است.

شگفتی اول: نمی‌توانید شركت را اداره كنید

بسیاری از مدیران قبل از تصدی شغل مدیرعاملی، مسئولیت كسب‌وكاری عمده را بر عهده داشته یا رییس كل عملیات بوده‌اند. آن‌ها در اداره كسب‌وكار و بهره‌گیری از فرصت‌ها برای مدیریت بر كل سازمان مهارت دارند. اما همان‌طور كه مدیرعامل جدید به‌سرعت درمی‌یابد، اداره كسب‌وكار تنها بخش كوچكی از این شغل است. در دومین روز از «كارگاه مدیران عامل جدید» در مدرسه بازرگانی هاروارد، ما از شركت‌كنندگان می‌خواهیم توضیح دهند شغل خود را چگونه می‌بینند. در یكی از جلسات اخیر، مدیرعامل یكی از شركت‌های صنعتی غرب‌میانه (مدیری كارآزموده، با اعتمادبه‌نفس و تجربه‌ای چندده‌ساله) فاش كرد به‌هنگام قدم‌نهادن در این وادی جدید چه‌قدر از خود نامطمئن بود:فرض كنید ۳۷ سال در یك شركت خدمت كرده‌اید. این واقعیت كه تنها یك كارفرما داشته‌اید، حس وفاداریتان نسبت به شركت و صمیمیتتان با همكاران را تشدید می‌كند. انتصاب شما به مقام مدیرعاملی یكی از غرورانگیزترین لحظه‌های زندگیتان است. فكر می‌كنید تا آخر عمر كاری باید این كسب‌وكار را اداره كنید و به‌واقع هم دنبال انجام آن هستید.چند ماه بعد، تقویم شما پر است از قرار ملاقات با تحلیلگران بورس، مصاحبه با رسانه‌های بازرگانی (كه خود این‌كار به تجربه‌ای طولانی نیاز دارد، چون نمی‌دانید چه پرسش‌هایی مطرح می‌شود) و جلساتی در پایتخت (كه در آن‌جا باید مسائل تفصیلی و حیاتی صنعت خود را برای سیاستمداران تشریح كنید).

---