دیواری برای فراموشی

حتی پس از مرگ یاسر عرفات هم, امید برای صلح در مرز فلسطین و رژیم صهیونیستی همچنان مسكوت مانده است

دیوار امنیتی اسرائیل حتی زندگی روزمره را هم تحت‌تأثیر قرار داده و او جامعه را كاملاً از هم جدا كرده است. این نخستین باری است كه پس از آغاز انتفاضه دوم، اسرائیل اندكی احساس امنیت می‌كند. با این همه، فلسطینی‌ها تنها خشم را به خاطرهایشان می‌سپارند.القلقلیه – كرانه باختری دنیای ابوصالح ۷۷ ساله روز‌به‌روز كوچك‌تر می‌شود. هر روز پیرمرد بر روی صندلی خود در ایوان محل اقامتش تكیه می‌زند و لباس سیاه و سفید سنتی خود را به تن می‌كند. دیوار امنیتی اسرائیل كه درست در مقابل مغازه كوچك وی قرار گرفته است سایه‌ای عظیم بر منزل وی انداخته است.ابوصالح با تماشای نقاشی‌های سیاه و سفید روی این دیوار سعی می كند منظره پشت این دیوار را به یاد بیاورد. منظره زمینی كه امروز از وی جدا شده است.ابوصالح و شهر القلقلیه كاملاً در محاصره این دیوار امنیتی به سر می‌برند. ابتدا، بسیاری از هم‌قطاران فلسطینی وی ترجیح دادند كه این شهر را ترك كنند اما امروز ساكنان شهر به نوعی در آن محبوس شده‌اند. دیوار فوق با ارتفاع هفتاد و پنج متر در ضلع غربی شهر قرار دارد. این در حالی است كه ضلع شمالی و جنوبی شهر با نرده‌ها یا حصارهای فلزی از محیط اطراف جدا شده‌اند. تنها راه ارتباط این شهر با بیرون در شرق القلقلیه است و تنها راهی است كه شهر را با كرانه باختری مرتبط می‌كند.ابوصالح در این خصوص می‌گوید: احساس پرنده‌ای در یك قفس را دارم.القلقلیه حدود چهل هزار نفر ساكن دارد. پیش از اولین دوره حصارگذاری‌ها در اطراف شهر در سال ۲۰۰۳، راه عبوری حدود ۱۵ هزار نفر به آن سوی حصارها جهت كار در مزارع یا طرح‌های ساخت جاده‌های اطراف باز شده بود.امروز آن دسته از افرادی كه اجازه عبور از مرز را ندارند روزهای خود را با پرسه زدن در شهر یا تلاش برای یافتن كار سپری می‌كنند. تاكنون حدود ۶۴۰ مغازه در القلقلیه بسته شده و شش هزار نفر از ساكنان قدیمی شهر فرار را بر قرار ترجیح داده اند. فلسطینیان و اسرائیلی‌ها كه اكنون در سایه دیدار امنیتی زندگی می‌كنند برای اولین‌بار طعم زندگی در دو كشور جدا را می‌چشند. اینجا به موازات مرز تاریخی اسرائیل از سال ۱۹۴۸ كه خط سبز نامیده می‌شود. دیوار امنیتی تمامی معاهدات را كه سالیان سال برجا بود. از میان برده است.اینجا در حاشیه دیوار امنیتی اسرائیلی‌ها و فلسطینیان باهم زندگی ‌می‌كنند. پس از مرگ یاسر عرفات رهبر كهنه كار فلسطین در ماه نوامبر جرقه‌های امید به صلحی نه چندان دور، منطقه را دربر گرفت. درست پس از مرگ یاسر عرفات بود كه حسنی مبارك – رئیس جمهور مصر – آریل شارون را قهرمان صلح نامید و گفت وگوها برای آزادی اسرای فلسطینی در بند رژیم صهیونیستی آغاز شد. در همین زمان جانشین یاسر عرفات، محمود عباس معروف به ابومازن خواهان پایان خشونت بین طرفین شد. با این همه هنوز نشانه‌های چندانی از همكاری‌های موفقیت‌آمیز بین طرفین وجود ندارد.بارا راتیك ۱۵ ساله و نیبال مارابی ۱۱ ساله تاكنون هیچ اسرائیلی را بدون یونیفورم نظامی ندیده‌اند.از نظر آنها، اسرائیلی‌ها تنها كسانی هستند كه هر روز صبح راه آنها را در هنگام رفتن به مدرسه بسته و كیف‌هایشان را بازرسی می‌كنند. سربازانی كه زندگی آنها را به مناطق مجاز و مناطق ممنوعه تقسیم كرده‌اند. دانش‌آموزان فلسطینی هرگز نمی‌تواند باور كنند كه در طول این جنگ بی‌سابقه، اسرائیلی‌ها هم قربانیانی داشته‌اند. در حقیقت هیچ‌كدام از طرفین دیگری را قربانی محسوب نمی‌كند. دیگری همیشه نماد خشونت و ظلم بی‌امان است.به گزارش سازمان ملل تنها پانزده درصد از تأسیسات امنیتی اسرائیل در راستای مرز سبز میان اسرائیل و فلسطین واقع شده‌اند. ۸۵ درصد باقی مانده از این تأسیسات در نواحی متعلق به سرزمین فلسطین قرار دارد.كلاس‌ها یك ساعت پیش به پایان رسیده‌اند. اما بارا و نیبال هنوز نتوانسته‌اند به خانه باز گردند. دروازه بازرسی تنها سه بار در روز باز و هربار به مدت یك ساعت باز می‌شود. سه‌بار در روز سربازان اسرائیلی سوار ماشین‌های خود شده و در حائل میان دو منطقه را بازوبسته می‌كنند.در زمان كوتاهی كه در باز می‌شود در حقیقت دیوار امنیتی دختران را به انزوا می‌كشاند.دروازه آخرین‌بار در ساعت سه باز می‌شود در صورتی كه اگر دانش آموزان رأس این ساعت خود را به دروازه نرسانند نمی‌توانند به منزل باز گردند.زمانی كه از آنها سؤال می‌شود كه چرا از این شهر به منطقه امن‌تر یا محلی كه نیاز به رعایت این میزان تدابیر امنیتی نداشته باشد نمی‌روند، تنها پاسخی كه شنیده می‌شود این است: اگر شهرمان را ترك كنیم،اسرائیلی‌ها آن را كاملاً ویران می‌كنند. در عین حال زمانی كه از یك سرباز اسرائیلی می‌پرسیم چرا دروازه را در تمام طول روز باز نگاه نمی‌دارند می‌گوید: فقط سه بار در روز، این كافی است.در فاصله روستای فلسطینی ایسلا و شهر محل سكونت یهودیان آلفی مناش، بر فراز یك تپه، محلی برای تفریح و استراحت ساخته شده است. محلی كه هم فلسطینیان و هم اسرائیلی‌ها مایل به گذراندن دوران استراحت خود در آن هستند. یكی از فلسطینیان كه سال‌های پیش از این به این تپه می‌رفته است در این خصوص می‌گوید: پدران ما این مكان تفریحی را بر بالای این تپه ساخته‌اند. اسرائیلی‌ها به هیچ‌وجه از اهمیت این مكان با خبر نیستند. آنها تاریخچه درختان زیبایی كه سایبان‌های فوق‌العاده‌ای را در رأس این تپه ساخته‌اند نمی‌دانند. آنها این زمین را از ما ربوده‌اند.آلفی مناش نیز یكی از چندین شهرك یهودی است كه در حاشیه مرز سبز ساخته شده‌اند. این شهرك‌ها همگی دارای مجتمع‌های آپارتمانی مجهز، مجتمع‌های ورزشی، استخرهای بزرگ و كافه‌های فراوان هستند.اسرائیلی‌هایی كه در این منطقه اسكان داده شده‌اند هیچ كدام برای جنگ و مبارزه به این منطقه نیامده‌اند بلكه تنها برای زندگی كردن در محیطی زیبا به این منطقه آمده‌اند. حتی برخی از آنها از افراطی‌های چپ‌گرا هستند. یك افسر سابق ارتش رژیم صهیونیستی كه در منطقه فوق ساكن است اعتقاد دارد كه آریل شارون با طرح خروج اسرائیلی‌ها از نوار غزه در حقیقت عقل خود را از دست داده است. وی با بیان این كه در حال حاضر هیچ مشكلی با فلسطینیان ندارد، می‌گوید: در حقیقت رابطه ما بسیار هم خوب است. آنها برای ما كار می‌كنند و ما هم به آنها كمك می‌كنیم.

یك جوان ۱۸ ساله فلسطینی كه در ساخت شهرك‌های اسرائیلی به آنها كمك می‌كند با ابراز نارضایتی از این كار می‌گوید: به هیچ‌وجه از این كه برای اسرائیلی‌ها خانه‌های امن و راحت بسازم راضی نیستم، اما در صورتی كه این كار را نكنم چگونه می‌توانم به زندگی بدون ‌هیچ‌كاری ادامه دهم.وی كه از سرما به خود می‌لرزد از ترس از دست دادن جواز كار خود، حاضر به صحبت بیشتر نیست. راسلان ۴۸ ساله كه از اسرائیلی‌ها كارهای بسیاری مانند ساخت خانه و پشت‌بام، لوله‌كشی و جوشكاری را آموخته است اما وی اكنون پس از مدت‌ها كار در شهرك‌های متفاوت فلسطینی‌ها، برای دریافت جواز كار باید التماس كند. در حقیقت برای افرادی با مهارت‌های راسلان در كرانه باختری كاری یافت نمی‌شود. وضعیت اقتصادی فلسطین بسیار نابسامان است. وضعیتی كه راسلان را مجبور می‌كند هر سه ماه یك‌بار به دفتر محل صدور جواز كار كه تحت‌كنترل اسرائیلی‌ها است مراجعه كرده و پس از شنیدن ناسزاهای سربازان اسرائیلی با التماس جواز كار دریافت كند. گاهی اوقات این جواز به وی داده می‌شود و گاهی اوقات هم ناامید باز می‌گردد. اما برخی روزها به وی حتی اجازه داده نمی‌شود كه از مرز عبور كند، حتی اگر تمامی جوازهایش هم مرتب و آماده باشند. اولین‌بار به وی گفته شد كه تمامی اعضای خانواده‌هایی كه در آن سوی مرز دارای ملك و املاك هستند می توانند به راحتی از مرز عبور كنند. اما پس از آن این اجازه تنها به صاحبان اصلی املاك داده شد نه به فرزندان آنها. چرا كه به عقیده اسرائیلی‌ها سه جوان فلسطینی یك تروریست بالقوه است. راسلان در این خصوص می‌گوید: این شرایط بسیار ترسناك و غیرقابل اطمینان است. هیچ شركت اسرائیلی، كارگران فلسطینی استخدام نمی‌كند، چرا كه در بسیاری از روزها اجازه خروج از مرز به كارگران داده نمی‌شود.فواد كامیا ۳۳ ساله در حالی كه فقط یك تی‌شرت نازك برتن دارد در سرما ایستاده و می‌لرزد. یك پلیس اسرائیلی چند ساعت پیش وی را بازداشت كرد. پس از چند ساعت بازجویی از وی در هوای آزاد دست بندهایش را باز كرده و در حالی كه پاسپورتش را از وی گرفته او را در جاده رها كرد. به فواد دستور داده شد در كنار جاده بایستد. اكنون سه ساعت گذشته است و فواد همچنان در سرما ایستاده است.اسرائیل میلو ۵۸ ساله كه از طرفداران صلح در این منطقه است در این خصوص می‌گوید: بیشتر از ده سال است كه سعی می‌كنم از طریق گفتمان‌های دیپلماتیك، مشكل دیوار امنیتی را حل كنم. اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها چه بخواهند و چه نخواهند باید بپذیرند كه سرنوشت آنها به هم گره خورده است. شاید با مرگ یاسر عرفات امكان رسیدن به راه‌حلی صلح‌آمیز بیشتر شده باشد. من از هر طرح جدیدی كه منجر به برقراری صلح در منطقه و مورد توافق طرفین باشد استقبال می‌كنم.