یکشنبه, ۱۰ تیر, ۱۴۰۳ / 30 June, 2024
گریزان از حصار دیوارها
![گریزان از حصار دیوارها](/web/imgs/16/166/9ap5l1.jpeg)
هرمان هسه، نویسنده آلمانی زبان امروزه شهرتی عالم گیر دارد و اغلب آثار او به زبان های دیگر ترجمه شده اند،هسه نویسنده ای جستجو گر است که در تک تک کارهایش می توان رگه هایی از فلسفه شرق را مشاهده کرد.
همان گونه که گفته شد آن چه کارهای این نویسنده را از دیگر نویسندگان آلمانی زبان متمایز می کند همان نگاه شرقی است ،نگاهی که هسه در زمان سفر نسبتا طولانی خود به کشور هندوستان آن را تقویت کرد.
هرمان هسه در رمان«داستان دوست من»به وجهی دیگر از وجود یک انسان توجه کرده است،وجهی که ریشه درگریز یک انسان ازدیوارهای خشن روزمرگی دارد.
«کنولپ» به عنوان شخصیت اصلی این رمان «کنولپ» به عنوان شخصیت اصلی این رمان انسانی آزاده است که پهنه بیابان را به ماندن در چهارچوب های تکراری ترجیح داده و بر همین اساس به بیابان گردی تنها مبدل شده و با اعضا و جوارح آن جا پیوند خورده است. انسانی آزاده است که پهنه بیابان را به ماندن در چهارچوب های تکراری ترجیح داده و بر همین اساس به بیابان گردی تنها مبدل شده و با اعضا و جوارح آن جا پیوند خورده است.
شخصیت کنولپ شخصیتی شاعر مسلک است که هم ذات بذله گویی دارد و هم دارای عمق و اصالتی است که ذهنیت خواننده را با خود درگیر می کند.
یکی از نکات جالب شخصیت کنولپ این است که سعی می کند لحظه ها را زندگی کند،اوبا تمام رنج بیماری هایی که متحمل می شود باز هم ذات سرخوشانه خود را در پهنه بیابان فراموش نمی کند و درست مانند شخصیت فیلم «درسو اوزالا» ساخته اکیرو کوروساوا و شخصیت «ژرژ»فیلم روز هشتم ساخته ژاک وون دورمل روز به روز بیشتربه اعماق وجودی خود نزدیک می شود.
تنها شخصیت مکملی که کنولپ تا حدودی می تواند وجود او را در شهر تحمل کند شخصیتی به نام «امیل» است،شخصیتی که از زاویه ای دیگر شباهت زیادی به دوست بیابان گردش دارد.
هرمان پناه آوردن موقت کنولپ به خانه امیل و پذیرایی بی چون وچرای اواز رفیق دیرینه اش علاوه بر وجه پیشبرد داستانی دارای مفهومی نمادین هم هست و آن مفهوم ریشه درفلسفه شرق دارد،مفهومی که ماندن معنایی در یک چهار دیواری وجودی را رد می کند. هسه با آفریدن شخصیت هایی چون کنولپ و امیل حس تحمل زندگی از یک سو و تن ندادن به مناسبات بی روح بشری را به زیبایی نمایش داده است با این تفاوت که شخصیت اول هم چون یک قلندر بی باک به مرز آزادگی رسیده و دوست اش با همه بزرگی روح به همه مناسباتی که آرام آرام روح اش را می خراشند تن داده است.
پناه آوردن موقت کنولپ به خانه امیل و پذیرایی بی چون وچرای اواز رفیق دیرینه اش علاوه بر وجه پیشبرد داستانی دارای مفهومی نمادین هم هست و آن مفهوم ریشه درفلسفه شرق دارد،مفهومی که ماندن معنایی در یک چهار دیواری وجودی را رد می کند.
هنر هرمان هسه این است که توانسته با تمام تفاوت های بنیادی دو شخصیت اصلی رگه هایی از تشابه آن ها را به مخاطب انتقال دهد،او با استادی تمام موفق شده که انعکاس هردو شخصیت را در دل هم بسازد.
یکی از صحنه های زیبا در این کار زمانی است که کنولپ با نیروی معنوی درون خود گفت و گو می کند واز این نکته شکایت دارد که چرا سرنوشت او سراسر آوارگی و بیابان گردی بوده یکی از صحنه های زیبا در این کار زمانی است که کنولپ با نیروی معنوی درون خود گفت و گو می کند واز این نکته شکایت دارد که چرا سرنوشت او سراسر آوارگی و بیابان گردی بوده و جواب می شنود که:«من تورا غیر از این که هستی نمی خواستم،تو به نام من صحراگردی کردی و پیوسته اندکی میل به آزادی در دل اسیران شهرها پدید آوردی. به نام من دیوانگی کردی و تمسخر دیگران را بر تافتی .تو فرزند من و جزئی از من بودی و هر لذتی که بردی یا رنجی که تحمل کردی من در آن شریک بودم.....» و جواب می شنود که:«من تورا غیر از این که هستی نمی خواستم،تو به نام من صحراگردی کردی و پیوسته اندکی میل به آزادی در دل اسیران شهرها پدید آوردی. به نام من دیوانگی کردی و تمسخر دیگران را بر تافتی .تو فرزند من و جزئی از من بودی و هر لذتی که بردی یا رنجی که تحمل کردی من در آن شریک بودم.....»
تکیه بر سرنوشت کنولپ و این که او ظاهرا برای ارائه پیامی معنوی آفریده شده هم دارای نگاهی شرقی است زیرا طبیعت به یکباره به گلایه های او پاسخ می دهد وخود را جزئی از او و او را جزئی از خود معرفی می کند.
البته زبان شاعرانه کنولپ در این کار آن گونه که باید کارآمد عمل نکرده و تاحدودی پاسخگوی سرشت او نیست،زبان شاعرانه ای که در ترجمه این اثرارائه شده بیش از هر چیز دیگر دارای نمادی مضحکه آمیز است که نه تنها از درون مایه کلی کار دور مانده، بلکه به جدیت آن هم لطمه وارد کرده است.
زمانی که کنولپ در بهترین لحظه های رمان به در خانه تنها دوست و مونس خود یعنی امیل می رسد خود را این گونه معرفی می کند:«...یک مسافر خسته /بر در تو بنشسته/از خانه گریخته است/راه خانه واجسته....»که به هیچ عنوان با شخصیت درونی او جور در نمی آید.
گرچه عمده حرکات این شخصیت در سراسرکار حرکاتی طنز گونه ومطایبه آمیز است، اما مواردی چون مورد یاد شده، آن هم در لحظات دگرگونی های روحی یک شخصیت عاصی هرگز با هم جور در نمی آیند،آن هم شخصیتی که دیدگاهی ماورائی دارد و بر این باور است که:«انسان ها هر یک روحی دارند که با روح دیگران در نمی آمیزد،دو صحنه مردن شخصیت انزوا طلب و شاعر مسلک را می توان یکی ازدرخشان ترین صحنه های این کار قلمداد کرد چون هسه با حوصله ای مثال زدنی آن قدر در ارائه لحظه ها حوصله نشان داده که تاثیر خود را تا مدت ها در ذهن خواننده حفظ می کنند. نفر آدم می توانند نزذ هم و با هم حرف بزنند و به هم نزدیک شوند اما روحشان گلی است که در جای خود ریشه دارد و نمی تواند جا به جا شود و با گل های دیگر در آمیزد......»
به هر حال سروش حبیبی با آوردن جملات موزون که هیچ بار معنایی و شعری ندارند تا حدودی زحمت خود و نویسنده را هدر داده است،اما یکپارچگی و امانت داری اودر ارائه کلیت اثرکاری در خور ستایش است.
یکی دیگر از لحظه های درخشان این کار لحظه ای است که کنولپ برای مردن برای چندمین بار به دامان طبیعت پناه می برد و هسه تمام چیزهایی که تا کنون در مورد او پنهان کرده را به یکباره برون افکنی می کند.
صحنه مردن شخصیت انزوا طلب و شاعر مسلک را می توان یکی ازدرخشان ترین صحنه های این کار قلمداد کرد چون هسه با حوصله ای مثال زدنی آن قدر در ارائه لحظه ها حوصله نشان داده که تاثیر خود را تا مدت ها در ذهن خواننده حفظ می کنند.
چاپ تازه رمان«دوست من،کنولپ»سال ۱۳۸۷با شمارگان ۲۰۰۰نسخه و قیمت ۱۷۰۰تومان توسط انتشارات ققنوس عرضه شده است.
رسول آبادیان
انتخابات انتخابات ریاست جمهوری مسعود پزشکیان سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری 1403 ایران انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ انتخابات 1403 ریاست جمهوری ستاد انتخابات کشور قالیباف
هواشناسی قتل فضای مجازی تهران آموزش و پرورش طلاق پلیس سازمان هواشناسی خانواده سیل بارش باران سلامت
قیمت دلار قیمت خودرو حقوق بازنشستگان قیمت طلا خودرو بازنشستگان بازار خودرو بورس دولت سیزدهم دلار قیمت سکه بانک مرکزی
تلویزیون سینمای ایران کتاب سید ابراهیم رئیسی رسانه ملی سینما تئاتر موسیقی فیلم
ماهواره
اسرائیل غزه رژیم صهیونیستی آمریکا فلسطین روسیه جو بایدن دونالد ترامپ لبنان جنگ غزه ترامپ ترکیه
یورو 2024 فوتبال پرسپولیس استقلال علیرضا بیرانوند باشگاه پرسپولیس تیم ملی آلمان آلمان لیگ برتر تیم ملی فوتبال ایران بازی جواد نکونام
الکامپ اینترنت نمایشگاه الکامپ هوش مصنوعی وزیر ارتباطات عیسی زارع پور فناوری فیبر نوری گوگل
زیبایی سکته مغزی فشار خون پیاده روی بارداری