پرت شدن به خاطرات

فراوان است خانه های قدیمی که خراب شدن و قدکشیدن یک برج آهنی و آسمانخراش در دلشان را انتظار می کشند, ولی صاحبان شان که افرادی دنیا دیده و دلبسته نوستالژی های دوران کودکی اند از این کار جلوگیری می کنند و معمولا تا صاحبخانه به رحمت ایزدی می رود, ورثه عزیز دست به نوسازی می زنند و از همان منزل, برجی شیک و امروزی می سازند

فراوان است خانه‌های قدیمی که خراب‌شدن و قدکشیدن یک برج آهنی و آسمانخراش در دلشان را انتظار می‌کشند، ولی صاحبان‌شان که افرادی دنیا دیده و دلبسته نوستالژی‌های دوران کودکی‌اند از این کار جلوگیری می‌کنند و معمولا تا صاحبخانه به رحمت ایزدی می‌رود، ورثه عزیز دست به نوسازی می‌زنند و از همان منزل، برجی شیک و امروزی می‌سازند.

جوان ترها نوستالژی را فدای پول و ثروت می کنند و گذشته را از یاد می برند، ولی این روزها یادمان های قدیمی و خانه ای که گویا مدت هاست زمان در آن متوقف شده و در آن کسی دست به چیزی نزده، مهمان بوم های ایمان افسریان در گالری اثر است. افسریان یک سینی قدیمی، تاقچه، سینک ظرفشویی، حمام و حتی گاهی یک دیوار از این خانه را سوژه آثارش قرار داده که گردی از دوران طول و دراز، خاطرات و مهمانی روی آنها پاشیده شده است.

«بر بساطی که بساطی نیست» عنوان نمایشگاهی است که افسریان در آن هشت اثر رنگ روغن را به نمایش گذاشته است، آثاری که حاصل سه سال کار خلاقانه هستند. این آثار نشانه شناسی های تصویری مختلفی از حس نوستالژیک جاری را با توجه به موضوع کنج ها و گوشه ها که در آثارنقاشی کمتر دیده شده، در برمی گیرد.

افسریان سبکی از زندگی را نقاشی می کند که طبقه متوسط ایران در دهه ۴۰ آغاز کرد و در سال های بعدی به ناگاه منقلب شد و از مد افتاد و در چشم بر هم زدنی دگرگون شد. انتخاب مکان ها و اشیا در آثار افسریان به گونه ای است که مخاطب را به جایی درون خاطرات پرت می کند. البته شاید این مکان های تصویری تجربه شخصی بیننده نباشد، ولی با دیدن این آثار تصور می کند خودش زمانی در این مکان های تصویری بوده است. آدم ها در تابلوهای هنرمند جایی ندارند، ولی این به این معنی نیست که افسریان آدم ها را از ذهن و دلش حذف کرده باشد؛ زیرا تمامی اشیا و لحظات درون تابلوها به نوعی از فردی خبر می دهند که شاید با حسرت و دلبستگی به این اشیا می نگرد؛ اشیایی که روزی نو و زنده بودند و دور و برشان پر از آدم هایی که دوستشان می داشتند.

ایمان افسریان با اشاره به این که من با اشیای روی بوم هایم زندگی کرده ام، می گوید: سینی، لوستر، مبلمان قدیمی و... اشیایی هستند که مدت ها با آنها زندگی کرده ایم و احساس خاصی نسبت به آنها داریم. دوست دارم آنها را این​گونه به تصویر بکشم.

من در این مجموعه، نقاشی هایی از مکان ها و اشیایی قدیمی را به تصویر کشیده ام. این مکان ها احساس خاصی در ما زنده می کنند. این خانه ها و مکان های قدیمی را دوست دارم و قبل از آن که آنها را خراب کنند، سراغ آنها می روم. اگر امکان آن باشد در مکان مورد نظر نقاشی می کشم، در غیر این صورت از آنها عکس می گیرم و عکس ها را در آثارم به کار می گیرم.

آثار تازه افسریان از نظر بیان مفهومی در ادامه آثار قبلی او ارزیابی می شود، اما او توانسته با خلق تفاوت هایی تکنیکی و ارائه تازه ای در بافت کمپوزیسیون، فضایی نو به نمایش بگذارد.

وی در این باره می گوید: فضاهای آثار مجموعه بر بساطی که بساطی نیست خلوت تر و مینی مال ترند. این تفاوت از نظر تکنیکی در اجرای آثار نیز وجود دارد. در این آثار لایه هایی که روی هم آمده اند با آثار قبلی تفاوت دارند و مرزهای اتصال رنگ ها با هم تغییر کرده است و کیفیت اتصال رنگ ها و تن ها برایم مهم بوده است.

هنرمند در خلق این آثار با این که ترجیح می دهد از عکس استفاده نکند، گاهی از عکس های قدیمی بهره گرفته است. افسریان درباره استفاده از عکس در نقاشی هایش چنین توضیح می دهد: در بعضی مکان ها که امکان آن وجود ندارد که در همان جا نقاشی کنم، عکس می گیرم و در کامپیوتر به نور و کنتراست مورد نظر می رسم و از آن عکس چند پرینت می گیرم؛ زیرا در پرینترهای مختلف رنگ عکس ها متفاوت می شود. به همین دلیل گزینه های رنگی متنوعی برای کار کردن دارم. البته خودم بیشتر ترجیح می دهم از روی عکس کار نکنم، چون مشاهده حضوری و مستقیم اشیا، رنگ ها و نورها را بسیار گریزان و دست نیافتنی می کند و تلاش برای به چنگ آوردنشان چالش اصلی من است.

نور و سایه جزو جدانشدنی آثار افسریان هستند که به بار معنایی تابلو ها غنا می بخشند. بهره گیری از سایه و نوری کم رمق در این آثار حس کهنگی اشیا و فضاها را تشدید می کند. هنرمند برای مجموعه تازه اش در گالری اثر عنوان بر بساطی که بساطی نیست را برگزیده که دلیل این انتخاب را چنین توضیح می دهد: این عنوان را بر اساس شعر داروگ نیما یوشیج انتخاب کردم، زیرا احساس نزدیکی با حال و هوا و فضای شعری نیما دارم. نیما در این شعر می گوید: «خانه ام ابری ست اما / ابر بارانش گرفته است / در خیال روزهای روشنم کز دست رفتندم، من به روی آفتابم / می برم در ساحت دریا نظاره / و همه دنیا خراب و خرد از باد است / و به ره، نی زن که دایم می نوازد نی، در این دنیای ابر اندود راه خود را دارد اندر پیش.»

ایمان افسریان، متولد ۱۳۵۳ تهران است. او که کارشناسی ارشد تصویرسازی دارد در ایران و گالری ها و مراکز فرهنگی معتبر جهان نظیر آراریو نیویورک، واتر هاوس اند واو لندن، ارنست هیگل روین، دوسالانه هنر آسیا تایپه، موزانتورم فرانکفورت، خانه هنرمندان مسکو و نیز آرت فرهای لندن و استانبول و.... آثارش به معرض تماشا در آمده است. افسریان از سال ۱۳۸۲ تاکنون مسئولیت مدیریت هنری فصلنامه حرفه: هنرمند را به عهده دارد و نمایشگاه بر بساطی که بساطی نیست در گالری اثر، هفتمین نمایشگاه انفرادی او محسوب می شود.

گالری اثر در خیابان ایرانشهر، رو به روی خانه هنرمندان، شماره ۱۶ واقع است و علاقه مندان می توانند تا پایان آذر از این آثار دیدن کنند.

سجاد روشنی