نگرانی صهیونیست ها از درماندگی آمریکا

آمریکا برای رژیم صهیونیستی به منزله یک ریه به شمار می رفت اما با جنبش های عربی, این دستگاه تنفسی دچار اختلال شده است

نخبگان سیاسی اسرائیل میان افول جایگاه بین‌المللی این رژیم و افزایش خطرات ناشی از ضعف ایالات متحده آمریکا و ناتوانی آن در تاثیرگذاری بر جریان‌ها و رخدادهای جهان بویژه در کشورهای عربی، ارتباط برقرار می‌کنند. تیرگی روابط میان رژیم صهیونیستی و ترکیه و انفجار انقلاب‌های دموکراسی‌خواه در جهان عرب و تاثیرگذاری منفی این خیزش‌های مردمی بر اسرائیل، نشانه‌هایی است بر ضعف آمریکا و کاهش نقش‌آفرینی و مخدوش شدن جایگاه او در منطقه، نخبگان اسرائیلی در زمینه عوامل ضعف ایالات متحده و نقش‌آفرینی این کشور، اختلاف‌نظر دارند، اما در یک موضوع اتفاق دارند و آن این است که توان تل‌آویو در تامین منافع استراتژیک خود، با حفظ جایگاه آمریکا در هدایت روند حوادث و رخدادهای جهانی بویژه منطقه خاورمیانه ارتباط چشمگیری دارد.

وایسگاس رئیس دفتر آریل شارون نخست‌وزیر اسبق اسرائیل و اولین مدیر هماهنگی روابط میان تل‌آویو و واشنگتن در زمان خود می‌گوید: تمایل آمریکا برای حفظ منافع استراتژیک اسرائیل، مهم‌ترین دارایی این رژیم به شمار می‌رود. وی یادآور می‌شود: بسیاری از کشورهای مخالف با اسرائیل به دلیل حساسیت آمریکا و موضعگیری این کشور و واکنش منفی‌ای که می‌تواند به همراه داشته باشد، سیاست‌های خود را در قبال تل‌آویو نرم کنند و با احتیاط عمل می‌کنند. یوسی سارید، وزیر دادگستری اسبق اسرائیل و از چپگرایان صهیونیست درخصوص حمله به سفارت این رژیم در قاهره می‌گوید: آمریکا برای اسرائیل به منزله «ریه» به شمار می‌رود و هر گونه زیانی که به این دستگاه تنفسی وارد شود، اسرائیل توان ادامه حیات خود را از دست خواهد داد.

وی اشاره می‌کند نتانیاهو که سخنان اوباما رئیس‌جمهور آمریکا را رد کرد و در برابر او مقاومت نمود، در زمان سختی تنها او را می‌یافت تا از او کمک بخواهد و امنیت دیپلمات‌های سفارت اسرائیل در قاهره را که در معرض مرگ قرار داشتند، تضمینی کند.

● نشانه‌های ضعف

نخبگان اسرائیل بسیاری از نشانه‌های ضعف و ناتوانی آمریکا را که موجب نافرمانی و گستاخی بسیاری از کشورها و زیرسوال بردن رهبری آمریکا بر جهان شده است، درک می‌کنند، ازجمله برنامه خروج آمریکا از عراق و تصمیم کابینه اوباما مبنی بر خروج از افغانستان و ناتوانی این کشور در حمایت از دولت‌های هم‌پیمان با خود. نداف ایال نویسنده اسرائیلی در این باره می‌گوید: زمانی که تنها یک اشاره آمریکا کافی بود تا سران کشورهای عربی به پشتوانه این اشاره، آتشی را شعله‌ور نمایند یا آن را خاموش کنند، به پایان رسیده است. اسحاق مردخای وزیر اسبق جنگ در اسرائیل نیز تصریح می‌کند: اگر همکاری حسنی مبارک رئیس‌جمهور مخلوع مصر نبود و پیمان همکاری میان دولت او و اسرائیل مبنی بر تامین منافع آمریکا منعقد نمی‌شد، اسرائیل قادر نبود در پایان سال ۲۰۰۸ به نوار غزه یورش ببرد. همکاری مصر با اسرائیل بود که این دستاوردها را به همراه داشت.

نخبگان اسرائیلی احساس می‌کنند نشانه‌های ناتوانی آمریکا آشکار شده است و این ناتوانی، پیام روشنی را به کشورهای جهان ارسال می‌کند که مفاد ‌آن ضرورت بی‌توجهی و بی‌اعتمادی به واشنگتن است.

● تحولات فاجعه‌آمیز منطقه برای اسرائیل

خطرناک‌ترین نشانه‌های ضعف آمریکا و کاهش چشمگیر نقش‌آفرینی این کشور، ناتوانی ایالات متحده در دیکته کردن سیاست‌های خود بر کشورهای منطقه و حرکت ناگزیر در مسیری متفاوت از آن چیزی است که پیش از این با کشورهای منطقه داشت؛ همچون اتفاقی که در انقلاب مصر رخ داد و اوباما مجبور شد همتای مصری خود حسنی‌مبارک را دعوت به استعفا و کناره‌گیری از قدرت کند. این درحالی بود که وزیرخارجه آمریکا در ابتدای حوادث انقلاب مصر بر روابط دوستانه با دولت مصر و استراتژیک بودن این روابط در تامین منافع آمریکا تاکید کرده بود.

رئیس سابق کمیسیون وزارت خارجه کنست اسرائیل پیش‌بینی می‌کند، توافقنامه کمپ دیوید که میان مصر و اسرائیل منعقد شد و مهم‌ترین ستون امنیت ملی اسرائیل به شمار می‌رود، اولین قربانی ناتوانی آمریکا خواهد بود. وی تصریح کرد بدون این توافقنامه، اسرائیل مجبور خواهد بود به بخش کمی از سرزمین فلسطین بسنده کند و در شرایط سختی به سر برد. وی یادآور شد همگان می‌دانند اسرائیل به این توافقنامه نیاز و تعلق بیشتری دارد تا به خود مصر. حییم رامون وزیر کشور اسبق اسرائیل معتقد است: کافی است حکومت جدید در مصر پس از انتخابات آتی در این کشور، رفتار اردوغان نخست‌وزیر ترکیه را در پیش گیرد تا محیط استراتژیک اسرائیل تغییر یابد به نحوی که موجودیت اسرائیل را با تهدید مواجه نماید. آنچه نگرانی نخبگان اسرائیلی را از پیامدهای ضعف آمریکا بیشتر می‌کند، تنها از میان رفتن همپیمانی استراتژیک میان اسرائیل و کشورهای معتدلی همچون مصر و ترکیه نیست، بلکه نگرانی جدی‌ای وجود دارد که این توافقنامه به حالتی از جنگ و درگیری منجر شود. سران رژیم صهیونیستی در اظهارات اردوغان که اسرائیل را به حمایت نظامی از کشتی‌های کمک‌رسان تهدید کرد، تامل بسیاری نمودند، زیرا این اقدام پیامدهای بسیار خطرناکی را به دنبال خواهد داشت و می‌تواند به درگیری نظامی اسرائیل با ارتش ترکیه بینجامد.

بن کابیت یکی از شخصیت‌های رسانه‌ای اسرائیل در نشریه «معاریو» می‌گوید: اگر ترکیه به دشمن ما تبدیل شود، هیچ ضمانتی برای بقای ما در این بخش از دنیا وجود نخواهد داشت.

نکته: روزگاری تنها راه نفوذ به قلب آمریکایی‌ها از طریق تل‌آویو بود اما امروزه به دلیل تداوم جنبش‌های عربی و کاهش تاثیرگذاری آمریکا بر کشورهای منطقه این معادله دگرگون شده است

یکی دیگر از خطرناک‌ترین پیامدهای ضعف آمریکا و تاثیر آن بر اسرائیل، آینده حکومت اردن است. دانی یاتوم رئیس اسبق سرویس جاسوسی اسرائیل (موساد)‌ می‌گوید: حکومت کنونی اردن، مشروعیت خود را به طور کلی از نقش‌آفرینی در چارچوب محور آمریکا از دست داده است. یاتوم عقیده دارد ۲ گزینه پیش‌روی حکومت اردن قرار دارد: تغییر موضع و دریافت پیام مردم اردن و توجه به افکار عمومی آنان که در این صورت همپیمانی‌اش با اسرائیل و آمریکا قطع خواهد شد یا پذیرش سقوط توسط مردم معترض. نخبگان سیاسی اسرائیل در تل‌آویو البته بر حیاتی بودن روابط رژیم صهیونیستی با نظام کنونی اردن اتفاق‌نظر دارند.

یاتوم تردیدی ندارد زیان استراتژیکی‌ای که بر اسرائیل در پی قطع روابط با حکومت اردن وارد خواهد آمد، بسیار بیشتر از بر هم خوردن توافقات اسرائیل با مصر و ترکیه خواهد بود. ژنرال عاموس مالکا، رئیس اسبق اطلاعات نظامی اسرائیل، تصویری از آینده سیاه این رژیم در صورت سقوط دولت کنونی اردن ترسیم می‌کند. حتی اگر دولت اردن به پادشاهی مشروطه همان‌گونه که جنبش‌های اصلاحی اردن می‌خواهند، تبدیل شود، ملت اردن در سیاستگذاری کشورشان در بعد داخلی و خارجی تاثیرگذار خواهند بود. وی تاکید می‌کند ارتش اسرائیل توان تامین امنیت مرزی میان این رژیم و اردن را (که طولانی‌ترین خط مرزی با فلسطین اشغالی را دارد)‌ نخواهد داشت. رژیم صهیونیستی تنها به کمک همکاری و همپیمانی با حکومت اردن توانسته از مرزهای خود به خوبی محافظت کند.

● کابوس حلقه محاصره

نخبگان سیاسی اسرائیل درک می‌کنند شکافی که به دلیل ناتوانی آمریکا و تحولات جهان عرب به وجود آمده است را تحولات ژئواستراتژیک جدیدی پر خواهد کرد. بسیاری از اسرائیلی‌ها سخن از امکان به وجود آمدن یک همپیمانی منطقه‌ای جدید در مخالفت با اسرائیل و در تضاد با سیاست‌های آمریکا به میان می‌آورند که کشورهای رها شده از بند استبداد آن را تشکیل خواهند داد.

در بحث‌هایی که در شورای وزارتی اسرائیل مطرح شد، هراس از تحولات جهان عرب و در پی آن سقوط دولت اردن و در نتیجه پیوستن کشورهایی همچون تونس، لیبی، مصر، اردن، سوریه و ترکیه و ایجاد یک همپیمانی جدید بررسی گردید. عاموس یادلین رئیس سابق اطلاعات نظامی اسرائیل این همپیمانی را «کابوس حلقه کشورهای اهل سنت منطقه» خواند که نقش کشورهای میانه‌رو عرب را کمرنگ خواهد کرد. یادلین عقیده دارد خطرناک‌ترین پیامد این سناریوی فاجعه‌آمیز این است که دولت‌های عضو این محور می‌توانند موازنه قدرت کنونی را تغییر دهند، بدون آن که اسرائیل قادر باشد این خطر را از خود دور کند.

وی یادآور می‌شود برخی معتقدند ناتوانی آمریکا، اسرائیل را از موفقیت‌های بزرگی که می‌توانست با حفظ جایگاه آمریکا به دست آورد، محروم می‌کند. بن‌ تسفی یک پژوهشگر امور استراتژیک اسرائیلی می‌گوید: آمریکا که توانست بر تمامی دولت‌ها ـ به استثنای اسرائیل ـ فشار وارد کند تا توافقنامه منع گسترش سلاح هسته‌ای را امضا کنند، دیگر نمی‌تواند ادامه چنین وضعیتی را تضمین کند.

سنیه معاون اسبق وزیر دفاع اسرائیل پیش‌بینی می‌کند، برنامه صهیونیستی به مجرد دستیابی یکی از کشورهای عربی به سلاح هسته‌ای، فرو خواهد پاشید.

وی می‌گوید: مصر نیازی ندارد از سلاح هسته‌ای علیه ما استفاده کند یا حتی ما را به استفاده از این سلاح تهدید نماید. کافی است شهروندان اسرائیلی بدانند یکی از دولت‌های عربی به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای هستند، در این صورت، مهم‌ترین اقدام شهروندان این رژیم، فرار از اسرائیل و جستجوی مکانی جدید در هر جای دنیا برای زندگی خواهد بود.

پس از گذشت چند دهه، اسرائیل توانست به دلیل همپیمانی با آمریکا نفوذ و تحرکات سیاسی خود را در بسیاری از مناطق جهان گسترش دهد. همان‌طور که شلومو اونیری‌ مدیرکل اسبق روابط عمومی وزارت خارجه اسرائیل می‌گوید: بسیاری از دولت‌هایی که با اسرائیل همپیمان شده یا با این رژیم همکاری می‌کردند، عقیده داشتند تنها راه نفوذ به قلب آمریکایی‌ها از طریق تل‌آویو خواهد بود. وی معتقد است تداوم بروز ضعف آمریکا، بسیاری از این کشورها را به بازنگری در روابط خود با اسرائیل خواهد کشاند و این به معنی سقوط بیشتر جایگاه اسرائیل در سطح بین‌المللی و کاهش توان و زمان این رژیم در ائتلاف‌های منطقه‌ای یا بین‌المللی است.

● مسوولیت رژیم صهیونیستی

با وجودی که اختلاف میان نخبگان سیاسی اسرائیل درخصوص ارزیابی عوامل، افول جایگاه ایالات متحده و کاهش نقش‌آفرینی این کشور در سطح جهانی در جریان است، بسیاری از اسرائیلی‌ها معتقدند سیاست‌های بعضی دولت‌های راستگرا در کاهش نقش‌آفرینی آمریکا و تضعیف جایگاه این کشور سهیم بوده است.

بسیاری از کارشناسان فکر می‌کنند سران کنونی رژیم صهیونیستی با ایجاد فشار بر اوباما و مجبور کردن او مبنی بر عقب‌نشینی ذلیلانه از مواضع گذشته‌اش که به رهبران عربی وعده داده بود (مانند درخواست برای توقف شهرک‌سازی‌ها)‌ حماقت بزرگی را مرتکب شدند، چراکه کشورهای عربی این واقعیت را درک کردند که رئیس‌جمهور آمریکا محتاج حمایت سازمان‌های یهودی است. موفقیت اسرائیل در محدود کردن اوباما، پیامدهای استراتژیک بسیار بدی برای این رژیم خواهد داشت، چراکه اعتماد اعراب به رئیس‌جمهور آمریکا را مخدوش کرد و در نتیجه تاثیرگذاری مواضع وی در قبال کشورهای عربی را کاهش داد.

خلاصه سخن گفته‌های صهیونیست‌ها که در این نوشتار ذکر شد، گویای این واقعیت است که توان اعراب در رویارویی با اسرائیل در حال بهبودی است و تاکنون دستاوردهایی هم داشته است. به این شرط که این تلاش‌ها همراه با تضعیف نقش و تاثیرگذاری آمریکا بر کشورهای عرب باشد و انقلابیون عرب باید مراقب باشند که قطب‌نمای خود را به سمت رویکردهای صحیح از دست ندهند.

الجزیره

مترجم: محمدجواد گودینی