كاكوتی

به فرانسوی Ziziphore نامیده میشود . گیاهی است از خانواده نعنا Labiatae نام علمی ان Ziziphora Tenuior و مترادف ان Ziziphora persica Bfe می باشد. نام گیاه به هندی Mishkatarelmashih است.
در فرهنگ شلیمر برای گونه ای با نام علمی Ziziphora cristata نام « مشك طرامشیع …

به فرانسوی Ziziphore نامیده میشود . گیاهی است از خانواده نعنا Labiatae نام علمی ان Ziziphora Tenuior و مترادف ان Ziziphora persica Bfe می باشد. نام گیاه به هندی Mishkatarelmashih است.

در فرهنگ شلیمر برای گونه ای با نام علمی Ziziphora cristata نام « مشك طرامشیع درایران ذكر شده كه احتمالا از همان نام هندی گرفته شده است.

گونه دیگری از این گیاه نیز كه چند ساله است در ایران میروید ، نا علمی ان Z.Clinopodioides M. Bieb می باشد كه دارای خواص متفاوتی از گونه اولی می باشد.

مشخصات

گونه Z.Tenuior گیاهی است یكساله كوچك به بلندی ۱۲ – ۵ سانتی متر . برگهای ان سبز تیره باریك نوك تیز . گلهای ان ریز و بنفش رنگ است.

این كاكوتی در غرب تهران ، منطقه كرج كنار رودخانه كرج ، جاجرود ، در ششمال ایراندر مننجیل ، اذربایجان در اطراف تبریز ، در مركز در اصفهان ، و در شرق در خراسان ، دامغان ، سمنان ودر شیرازقم و همدان و سرانجام در بلوچستان در سرحد و زنجانك در تفتان میروید .

واریته هایی از این گونه نیز هستند كه در اغلب مناطق ایران میروید .

از نظر تركیبات شیمیایی در كاكوتی اسانس روغنی فرار وجود دارد..

خواص – كاربرد

در هند ازتخم ان به عنوان تب بر استفاده می شود . گرد تخم خشك گیاه را با ماست یا دوغ مخلوط كرده برای قطع اسهال خونی می خوردند. از برگهای گیاه به عنوان نرم كننده سینه و بادشكن میخورند و برای ازدیاد نیروی جنسی نیز مفید است.

مشخصات گونه Z. clinopodioides گیاهی است چند ساله به بلندی ۴۰ – ۱۰ سانتی متر پیایین ساقه ان كم چوبی است . برگهای ان بعضی پوشیده از كرك و گلهای ان كووچك سفید و پوشیده ازكرك است. این گونه در ایران در دماوند ، كرج ، میشوداغ و دراطراف تبریز ، و تفرش و اراك ، دركوه شاهزند و اشتران كوه لرستان و در بلوچستان به طور وحشی میروید نامهای مخل یان در بلوچستان « پرچین ن» و « پودنیا » در چیت كانی می باشند

خواص – كاربرد

در هند جوشانده گیاه خشك رامی خورند برای معالجه تیفوس و در گرمای زیاد از دم كرده برگهای گیاه به عنوان نوشابه خنك كننده می نوشند.

استادمیرحیدر