ضرورت پیشرفت در آمادگی جسمانی فوتبال ایران

لازمه پیشرفت, استفاده کاربردی از مباحث تئوری است

پس از سال ها تلاش در ورزش قهرمانی در رشته دوی سرعت هنوز در پی تکمیل اندوخته ها و تجربیات خود در ورزش هستم. همیشه آرزوی من این بوده که بتوانم تجربیات خود را با روش های علمی و عملی آموزش یاد بگیریم و با زبانی ساده و بیانی شیوا در اختیار مخاطبانم قرار دهم.

در حال حاضر برآنم که در زمینه جسمانی، علمی، کاربردی فوتبال که نیاز آن در این رشته احساس می شود بتوانم خدمتی هرچند کوچک انجام داده باشم.

از تمام کسانی که در این رشته به هر نحو فعالیت دارند از ورزشکاران گرفته تا مدیران ارشد تیم ها تقاضا دارم تا با توجه به اهمیت مبحث فوق دست در دست هم داده تا در جهت ارتقای کیفی این رشته تا حد بین المللی قدمی مثبت برداریم.

● اشکال سیستمی

سنجش و ارزیابی قابلیت های جسمانی بازیکنان با مقایسه رکوردهای بین المللی و گزارش مکتوب از وضعیت آمادگی جسمانی بازیکن در هر دوره لااقل ۴۲ تا ۶۰ روزه به کادرفنی توسط کمیته سنجش آمادگی جسمانی یا توسط مربی بدنساز (کارنامه آمادگی جسمانی)

● اشکال فنی و اجرایی

عدم اجرای کلیه فاکتورهای عمومی و تخصصی آمادگی جسمانی در برنامه های تمرین جسمانی

اشکال در طراحی و اجرای برنامه نویسی تمرینی و هماهنگی آن بر برنامه های فنی بازیکنان

در ابتدا از حضورتان خواهش دارم که به جای بدنسازی واژه آمادگی جسمانی استفاده شود چون واژه بدنسازی افکار عمومی و ذهنیت ورزشکار را به سمت سالن های بدنسازی، پرورش اندام و کار با وزنه معطوف می کند در حالی که کار با وزنه یکی از فاکتورهای آمادگی جسمانی فوتبالیست می باشد.

در مبحث آمادگی جسمانی و با توجه به اینکه عده ای از کارشناسان، بدنسازی فوتبال را منوط به بدنسازی با توپ می دانند ضمن احترام به نظرات آنان اگر با گزارشات فنی بازی ها پیش برویم متوجه می شویم که بالای ۷۰ درصد فعالیت بازیکن در بازی به حرکت های بدون توپ ختم می شود پس طی گزارش فوق به اهمیت آمادگی جسمانی بدون توپ پی می بریم. در مبحث ورزش فوتبال با توجه به در اختیار بودن سایت ها و پایگاه های خبری از نظر تئوری هم در سطح علم دنیا پیش می رویم اما در مبحث کاربردی این طور نیست و با تلاش مضاعف بایستی واژه های تئوری را کاربردی کنیم تا با پیشرفت و رسیدن به سطح بین المللی در این صنعت صادرکننده باشیم و نه واردکننده در نتیجه با چنین دیدگاهی با کمترین هزینه بیشترین بهره را خواهیم برد و در نهایت کاهش محسوسی در هزینه های ملی خواهیم داشت و در مقابل آن درآمدزا خواهیم بود هم در بازیکن و هم در مربی.

● عوامل تأثیرگذار در قابلیت جسمانی بازیکنان

▪ برنامه ریزی آمادگی جسمانی

وضعیت روحی و روانی بازیکن ،برنامه ریزی تمرینات فنی، برنامه ریزی تمرینات ترکیبی با توپ و بدون توپ، پست بازی، سن، متأهل و مجرد بودن ، ارتباط مربی با بازیکن، برنامه غذایی، برنامه مکمل های مصرفی، محیط تمرینی، احساس خود بازیکن از تمرینات (روانشناسی مربی) نظرخواهی از بازیکن در مورد تمرینات، رکوردگیری ▪ در هر دوره تمرینی و ارزیابی قابلیت بدنی

موارد بالا بایستی به صورت تخصصی و ترکیبی با هماهنگی مربیان تیم طراحی و اجرا شوند.

الف) برنامه ریزی آمادگی جسمانی

ـ آمادگی جسمانی:

عبارت است از افزایش قابلیت های جسمانی از طریق سیستم های هوازی و بی هوازی و مهارت های ریتمیک و هم آهنگ به همراه اصول و مهارت تکنیکی لازم در اجرای حرکات تا بازیکن با آمادگی لازم در طول زمان بازی قرار گیرد.

ـ فاکتورهای آمادگی جسمانی فوتبال:

قدرت قلب، قدرت تنفسی، استقامت عمومی، انعطاف ، چابکی، سرعت عکس العمل، زمان واکنش، سرعت اولیه، سرعت ثانویه، شتاب حرکتی، توان، قدرت ایستا، قدرت پویا، استقامت در سرعت لحظه ای، توازن در قدرت ماهیچه ای، تناسب ماهیچه ای، عضلانی- تعادل و هماهنگی عصب عضله - فرمهای حرکتی و قدرتی افزاینده مهارت دویدن و کاهنده ضریب آسیب دیدگی. جهت رسیدن به سطح بین المللی بایستی تمام فاکتورهای فوق با تکنیک و مهارت لازم در تمرینات بدنی فوتبالیست ها با درایت انجام شود تا نتیجه عالی حاصل گردد. حال ببینیم آماده ترین فوتبالیست ایران از نظر جسمانی دارای تمام قابلیت های بالاست یا نه؟ که در مطالب آتی وضعیت جسمانی بازیکنان ملی و باشگاهی را بررسی خواهیم کرد. چیدمان و انجام سیستماتیک فاکتورهای فوق بدون اختلال در کیفیت کار ورزشکار نیازمند برنامه ریزی بسیار دقیق و هوشمندانه است و از همین جا اهمیت بالای آمادگی جسمانی در فوتبال آشکار می شود.

ب) برنامه ریزی آمادگی جسمانی فوتبال

- برنامه زمان بندی تمرینات بدنی

ارائه برنامه تمرینی سالانه فصلی و ماهانه بازیکنان بر مبنای ارزیابی بازیکن در طول ماه یا دوره تمرینی و همچنین بر مبنای سیستم های تمرینی در علم ورزش جهت فصول مختلف.

در آمادگی جسمانی فوتبال زمان تمرینی بر مبنای فصل بدنسازی که دوره قبل از مسابقات می باشد و دوره مسابقات( دوره حفظ بدن به همراه تمرینات خاص آمادگی جسمانی در طول مسابقات) و دوره استراحت فعال که مربوط به دوره بعد از مسابقات تعریف می شود.

● چرخه تمرینی بدنسازی فوتبال

برنامه تمرینی طی چرخه کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت برنامه ریزی می شود.

▪ چرخه کوتاه مدت: تقریباً بین ۱۵ تا ۳۰ روز با شدت و مدت تمرینی بالا انجام می شود.

▪ چرخه میان مدت: از نظر زمانی تقریباً یک دوره تمرینی ۶ هفته ای را شامل می شود و در فواصل خاص جهت ارتقای سطح کیفی قابلیت بدنی طراحی و اجرا می شود.

▪ چرخه بلندمدت: از یک دوره تمرینی قبل از مسابقات شروع و تا پایان فصل ادامه خواهد داشت.

نکته مهم اینجاست که در زمان مسابقات شیوه تمرینات بدنی بایستی با برنامه ریزی خاص که مربوط به چرخه بلند مدت است و در جهت ارتقای وضعیت بدنی و حفظ آن انجام شود.

● سیستم های تمرینی درگیر در بدنسازی فوتبال

▪ سیستم هوازی - سیستم بی هوازی

▪ سیستم هوازی

تمرینات هوازی، پایه و اساس تمرینات بدنی در هر رشته ورزشی می باشد.

مبنای ارزیابی سیستم هوازی: آمادگی قلب ورزشکار با توجه به کنترل ضربان قلب در زمان تمرین و استراحت و آمادگی سیستم تنفسی(شش) با توجه به کنترل عمل دم و بازدم در زمان تمرین و استراحت(ظرفیت اکسیژن بدن). انرژی قالب در این سیستم کربوهیدرات و چربی می باشد.

تمرینات درگیر در سیستم هوازی: تمرینات استقامتی مداوم با ۴۰ الی ۶۰درصد ظرفیت ریتمی بدنی در زمان طولانی در ارتفاعات مختلف.

تمرینات کاربا توپ و تمرینات بی هوازی در زمان های مختلف به اندازه خود موجب تقویت سیستم هوازی ورزشکار می شود پس نکته اینجاست که در ارائه برنامه جسمانی خاص هوازی باید فاصله تا تمرینات با توپ رعایت شود تا اختلال در سیستم تمرینی رخ ندهد. در این سیستم با کنترل ضربان قلب طی تمرین می توان قابلیت قدرت قلب و سیستم تنفسی را ارتقاء داد. در مطالب بعد وارد مبحث سیستم بی هوازی خواهیم شد. تا زمانی که از نظر آمادگی جسمانی در این سطح هستیم از نظر کیفی و آمار بین المللی همینیم که هستیم.