رویای پس انداز محال نیست

خانواده هایی که ماهیانه ۵ ۱ میلیون تومان درآمد دارند بخوانند

این گزارش را شمایی بخوانید که درآمد خانواده‌تان ماهانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار یا کمی‌بیشتر یا کمتر است؛ این خواسته نویسنده نیست بلکه اقتضای سوژه این گزارش است...

می‌خواهیم به شمایی که درآمدی حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان دارید، پیشنهاد دهیم چطور می‌توانید ۲۰۰ هزار تومان ماهانه پس‌انداز کنید. این آرزویی غیرممکن یا شاید آرزویی بسیار بزرگ است که شاید بتوان در برخی ماه‌های سال برآورده کرد. البته اگر ۱۰ سال پیش قرار بود چنین گزارشی نوشته شود قطعا به این موضوع می‌پرداخت که شما با چنین مبلغی در کجا می‌توانید سرمایه‌گذاری کنید که سودده باشد. ۲۰ سال پیش این درآمد ماهانه برای هر خانواده می‌توانست درآمد هنگفتی به شمار آید و آنها می‌توانستند با درآمد هر ماه خود یک خانه ویلایی بخرند. اما ۳۰ سال پیش با این درآمد سرپرست خانواده می‌توانست علاوه بر خانواده خود، کارخانه‌ای با ۲۰ تا ۲۵ کارگر را به تملک خود درآورد.

۱.اگر در خانه ۱۲۰ متری سکونت دارید و متوسط یک میلیون تا یک میلیون ۲۰۰ هزار تومان اجاره می‌دهید، یا در خانه ۸۰ متری سکونت دارید و متوسط یک میلیون اجاره می‌دهید، حتما به دنبال خانه‌ای ارزان‌تر بگردید.

شما با درآمد یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی باید در خانه‌ای حداکثر با متراژ ۶۰ متر زندگی کنید تا با صاحبخانه بر سر اجاره بهایی حدود ۷۰۰ هزار تومان توافق کنید. زیرا مجبورید به‌طور متوسط ماهانه ۵۰ هزار تومان نیز شارژ بدهید. فکر نکنید فراهم کردن پول پیش بیشتر می‌تواند معجزه‌ای در هزینه‌های مسکن ایجاد کند. چون در چنین حالتی نیز مجبورید ماهیانه مبلغی را علاوه بر اجاره خانه کنار بگذارید تا در پایان سال، به مبلغ رهن خانه اضافه کنید. در سال‌هایی که تورم بالای ۳۶ پیش‌بینی می‌شود، پرداخت اجاره بالاتر مقرون به صرفه است و در بقیه سال‌ها، بالا بردن پول پیش.

اگر شما صاحب خانه نیز باشید، هزینه‌هایتان به صفر نمی‌رسد. اگر خانه وام داشته باشد باید ماهانه ۲۴۰ هزار تومان برای قسط کنار بگذارید. شما برای شارژ ماهانه کماکان باید ۶۰-۵۰ هزار تومان را کنار بگذارید. اگر خانه وامی‌ ندارد، پس احتمالا قدیمی ‌است، هزینه تعمیرات و شارژ این خانه نیز خیلی کمتر از وام ۲۴۰ هزار تومانی نیست. اما اگر در خانه‌ای نوساز زندگی می‌کنید، می‌توانید با قدرت بیشتری نسبت به سایر کسانی که درآمد ماهانه مشابه دارند با تورم بیش از ۳۰ درصد زندگی کنید.

۲.اگر وسوسه بچه‌دار شدن به سراغتان می‌آید، ابتدا به جیب‌ها و کارت بانکی خالی‌تان نگاه کنید و سپس مروری سرانگشتی بر هزینه‌های این اتفاق خوشایند بیندازید.

بدون شک این وسوسه چه صاحبخانه باشید و چه خانه نداشته باشید می‌خوابد. زیرا در شرایط نرمال هزینه‌های پیش از تولد یک نوزاد، زمان تولد و پس از آن تا یک سالگی‌اش با بیمه خدمات درمانی یا تامین اجتماعی بیش از ۵ میلیون تومان خواهد بود. اگر بیمه به یاری شما نیاید، ممکن است تولد هر فرزند تا ۴ برابر این هزینه را همراه داشته باشد.

۳.اگر خانواده ۴ نفری هستید بعید است دخل و خرجتان به هم بخورد. با این حال ما به شما توصیه می‌کنیم با شکمتان شوخی نکنید. در آشپزخانه از موادغذایی مناسب استفاده کنید و مواد فاسدشدنی را تجربه نکنید. چون در این صورت هزینه دارو و درمان شما حتی اگر بیمه باشید بیش از یک شام ۴ نفره خواهد بود. شما می‌توانید به جای برنج ایرانی پارسال، برنج امسال را خریداری کنید که کیلویی هزار تومان ارزان‌تر است. در ضمن بهتر است چند نوع برنج را انتخاب کنید. از برنج‌های ایرانی خزر یک و دو که حدودا کیلویی ۲ هزار تومان و درواقع قیمت مناسب‌تری نسبت به بقیه دارند برای غذاهایی مثل لوبیاپلو و عدس‌پلو که کیفیت پایین برنج در آنها خیلی مشخص نمی‌شود، استفاده کنید. در مقابل برای تهیه برنج سفید، حجم کمی‌هاشمی‌ یا طارم درجه ۲ استفاده کنید که حدود ۳۵۰۰ تومان هستند. در ضمن برای سوپ و شله‌زرد از برنج‌های شکسته یا نیم?دانه استفاده کنید که حدود ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان هستند. ما برنج خارجی را توصیه نمی‌کنیم. چون سال گذشته برخی از نمایندگان مجلس ادعا کردند در آنها درصدی سم آرسنیک وجود دارد که برای انسان مضر است؛ موضوعی که همواره دولتی‌ها آن را پنهان کردند.

البته حتی اگر این موضوع را هم در نظر نگیرید بهتر است برنج خارجی نخرید چون با افزایش قیمت دلار برنج هند و پاکستانی گران‌تر از برنج ایرانی است. برای خرید گوشت قرمز به شما توصیه می‌شود از سازمان میادین شهرداری خریداری کنید که قیمت محصولاتش نسبت به مغازه اغلب ۵-۱۰ درصد ارزان‌تر است. اگر می‌خواهید ۲۰ درصد سود کنید بهتر است با چند نفر از دوستان و بستگان?تان شریک شوید و با خرید گوسفند زنده از میادین شهرداری یکبار هزینه هنگفتی را به خانواده تحمیل کنید. در این صورت شما هم صاحب گوشت برای مدتی خواهید بود و هم از اعضایش نظیر کله و پاچه، جگر و سیرابی بهره خواهید برد. با این درآمد خرید سوسیس، کالباس و همبرگر را که بعد از مدتی شما را بیمار می‌کند، فراموش کنید. برای خرید سبزیجات و انواع میوه ترجیحا مغازه نزدیک خانه را انتخاب نکنید. اگر شما هزینه رفت‌و‌آمد و معطلی در سازمان میادین را به جان بخرید، کماکان از خرید محدود یا انبوه مواد غذایی خود ضرر نخواهید کرد. البته با این درآمد بهتر است شما هفتگی خرید کنید تا گذشته از کاهش هزینه حمل‌و‌نقل و انتظار در صف‌های میادین تهران، میوه و سبزی کمتری را روانه زباله خانه کنید.

۴.برای خرید حبوبات اگر می‌خواهید به توصیه ما خرید کنید، به بازار بروید؛ البته اگر در محله شما مراکز عمده‌فروشی حبوبات وجود ندارد. در این بخش از خرید شما حدود ۵۰ درصد سود خواهید کرد، هرچند مجبور هستید ساعت‌ها برای پاک کردن آنها وقت بگذارید. اگر خانواده را بسیج کنید حداقل ظرف ۴ ساعت خرید انبوه ساماندهی خواهد شد. برای خرید لبنیات نیز به میادین مراجعه کنید چون حداقل محصول را با قیمت ثبت شده عرضه می‌کنند. در ضمن اغلب شیر در کیسه‌های پلاستیکی را که ارزان‌تر از سایر انواع شیرهاست در میادین توزیع می‌کنند. شیر در کیسه‌های پلاستیکی هزار تومان، در ظرف‌های پلاستیکی هزار و ۸۵۰ تومان است و در ظرف‌های مقوایی ۲ هزار و ۳۰۰ به بالاست. انواع مارک‌های پنیر و کره تقریبا قیمتی یکسان دارند، اما اگر شما مصرف بالایی دارید از بسته‌های بزرگ پنیر و کره استفاده کنید تا هزینه‌های ماهانه خرید پنیر و خامه شما بیش از ده هزار تومان کاهش می‌یابد. قیمت سایر لبنیات نیز تابع شیوه بسته‌بندی آنهاست.

در ماه‌های اخیر با توجه به افزایش قیمت روغن، توصیه ما تهیه غذاهای کم روغن یا آبپز است. مصرف روغن در حجم زیاد برای شما از ۲ جنبه توصیه نمی‌شود؛ یکی گرفتگی عروق به?دلیل مصرف روغن زیاد و دیگری گرفتگی قلب به خاطر هزینه آن.

درحال حاضر روغن لیتری ۳۸۰۰ تا ۳۹۰۰ تومان است، شما برای خرید روغن ۱۳۵۰ گرمی‌ باید حداقل ۵ هزار تومان هزینه کنید. البته روغن کم کیفیت ۳ هزار تومانی نیز در بازار هست اما مصرف آن نیز احتمال بروز بیماری دارد. درنتیجه سعی کنید خرید روغن را ۲ ماه یک بار کنید. با این درآمد برای تهیه نوشابه، سس، شیرینی و تنقلات هزینه‌ای بیش از ۳۰ هزار تومان خرج نکنید. تعاونی‌های مصرف، بازارهای روز شهرداری و فروشگاه‌های اتکا نیز مکان‌های مناسبی برای تهیه این اقلام و سایر موادغذایی و ضروری خانواده هستند.

با سرمایه موجود شما ترجیحا از فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهروند، رفاه، سوپراستار و پروما خرید نکنید. ما توصیه می‌کنیم برای خرید انواع میان وعده‌های شیرین به فروشگاه‌های شیرین عسل سر بزنید. تولید ترشیجات خانگی هم راهی برای کاهش هزینه‌های خرید آن است.

۵.در خانواده ۴ نفره هزینه آموزش فرزندان چاهی عمیق است که با درآمد ماهانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به سختی می‌توان آن را پر کرد. این گذشته از هزینه احتمالی تحصیل پدر و مادر خانواده است.

با توجه به شرایط کنونی به فکر فرستادن فرزند یا فرزندان خردسالتان به مهد کودک نباشید بلکه او را به نوبت به دست مادربزرگانش بسپارید. اگر به مهد می‌رود، راهی برای فرار از هزینه‌های هنگفت مهد پیدا کنید. اگر فرزندانتان به مدرسه خصوصی یا دولتی می‌روند، آنها را با وسایل نقلیه عمومی ‌آشنا کنید تا هزینه ۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومانی سرویس مدرسه فرزندتان به سبد هزینه خانوار بازگردد.

دکتر حسین راغفر

اقتصاددان، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا