ترانس‌سکشوالیسم در یک نگاه

ترانس‌سکشوالیسم پدیده‌ای است که تمام جوامع را گرفتار کرده اما در جوامع مختلف شدت و ضعف آن متفاوت است. جامعه ما نیز از این مساله مستثنا نیست و در زیر پوست جامعه این واقعیت وجود …

ترانس‌سکشوالیسم پدیده‌ای است که تمام جوامع را گرفتار کرده اما در جوامع مختلف شدت و ضعف آن متفاوت است. جامعه ما نیز از این مساله مستثنا نیست و در زیر پوست جامعه این واقعیت وجود دارد. در یک دهه گذشته، این معضل در جامعه ما بیشتر آشکار شده، اما اینکه میزان شیوع آن در جامعه ایرانی دقیقا چقدر است، هنوز مشخص نیست...

معمولا نارضایتی افراد ترانس از جنس خود، شدت و ضعف دارد. در بسیاری از موارد که فرد دچار افکار ترانس خفیف است، تا آخر عمر با این عارضه کنار می‌آید. البته کم هم نیستند ترانس‌هایی که به‌شدت از جنس خود ناراضی و به هر نحوی خواهان اصلاح آن هستند. این افراد در رنج و عذاب دائمی به‌سر می‌برند و از جنس خود متنفرند. این‌گونه افراد اغلب از ترس اینکه مبادا ابراز عقایدشان در خانواده و جمع اقوام باعث بروز مشکلاتی شود، از بیان آن اجتناب می‌کنند و بیشتر عقاید خود را با دوستان هم‌جنس شان مطرح می‌کنند.

تا سال‌های متمادی، این بیماری یک بیماری روان‌پزشکی-روان‌شناسی تلقی می‌شد ولی اخیرا در عین اینکه هنوز پایه روان‌شناختی برای بروز آن مطرح است، عوامل ژنتیکی را دارای نقش موثرتری در ایجاد این عارضه می‌دانند. برای اینکه هورمون تستوسترون باعث بروز آثار مردانه شود، باید روی گیرنده مربوطه روی سلول‌های بدن بنشیند. گیرنده‌های تستوسترون در بدن به‌وسیله ژن به‌خصوصی ساخته می‌شوند. اخیرا نتایج یک بررسی در مردانی که خواستار تغیییر جنسیت بودند، نشان داد در بدن این افراد به علت تغییرات ژنتیکی، گیرنده تستوسترون به‌خصوصی ساخته می‌شود که غیرطبیعی است و هورمون تستوسترون نمی‌تواند تمام آثار خود را اعمال کند. از این رو، مواجهه جنین با هورمون‌های غیرطبیعی حین بارداری مادر در بروز این عارضه نقش دارد مثلا جنین دختر تحت‌تاثیر هورمون تستوسترون (هورمون مردانه) قرار می‌گیرد و تغییرات مغزی مخصوص، از سایر تئوری‌های مطرح به‌عنوان علل ترانس سکشوالیسم هستند. در اروپا و آمریکا این بیماران برای تغییر جنسیت به عبور از ۳ مرحله اجتماعی، پزشکی و قانونی نیاز دارند.

گاهی این افراد نمی‌توانند از طریق مجاری قانونی تغییر جنسیت بدهند بنابراین دست به اقدام‌های خاصی مانند تغییر اسم خود به اسمی خنثی (که هم در دختران و هم در پسران کاربرد دارد)، پوشیدن لباس جنس مخالف، سعی در گرفتن ظاهر جنس مخالف، انجام کارهایی که مختص جنس مخالف است (مثلا شستن ظرف‌ها و تمیزکردن خانه به‌وسیله پسران) و... می‌زنند. معمولا تلاش برای تغییر افکار این بیماران به‌وسیله روان‌شناسان بی‌تاثیر است و برای درمان آنها و اظهارنظر درباره لزوم تغییر جنسیت، به یک گروه کارشناس خبره نیاز است. درصورتی که تصمیم بر تغییر جنسیت فرد باشد، با تجویز هورمون‌های مناسب و انجام اعمال جراحی تا حدود زیادی می‌توان به این‌گونه بیماران کمک کرد.

دکتر محمدرضا صفری‌نژاد

استاد دانشگاه، رییس انجمن علمی سلامت خانواده