نکاتی مهم درباره صابون و مواد شوینده

امروزه انواع صابون طبیعی طرفداران بسیار دارد منشاء نظافت و پاکیزگی فردی به دوران ماقبل تاریخ برمی گردد. از آنجا که آب عاملی حیاتی برای ادامه زندگی است، انسان های اولیه نیز …

امروزه انواع صابون طبیعی طرفداران بسیار دارد منشاء نظافت و پاکیزگی فردی به دوران ماقبل تاریخ برمی گردد. از آنجا که آب عاملی حیاتی برای ادامه زندگی است، انسان های اولیه نیز در نزدیکی آب زندگی می کردند و در مورد خاصیت پاک کنندگی اش نیز اطلاعاتی داشتند، حداقل اینکه می دانستند با آب می توان گل و لای را از دستان شست.

یافتن ماده ای شبیه صابون در حین حفاری های شهر بابل قدیم، مدرکی است مبنی بر اثبات اینکه صابون حتی در سال ۲۸۰۰ قبل از میلاد نیز وجود داشته است. اطلاعات موجود بر روی کتیبه ها بیانگر این نکته است که در آن زمان چربی را با خاکستر می جوشاندند، این کار در واقع همان روش ساخت صابون است، اما منظور آنها ساختن صابون نبوده بلکه از این ماده به عنوان حالت دهنده مو استفاده می کردند.

اسناد تاریخی نشان می دهد که مصریان باستان مرتباً حمام می کردند. کتیبه ای مربوط به سال ۱۵۰۰ قبل از میلاد موجود است که در آن شرح داده شده که چگونه به منظور ساخت ماده ای صابون مانند، روغن حیوانات و گیاهان را با هم ترکیب و سپس به آن نمک قلیایی اضافه می کردند. از این ماده نه تنها برای شستن، بلکه برای درمان امراض پوستی نیز استفاده می کردند.

تقریباً در همان زمان بود که حضرت موسی به یهودیان قوانینی برای برقراری نظافت شخصی ارائه کرد. او پاکیزگی را با سلامت جسم و تطهیرمذهبی مرتبط دانست. از کتاب مقدس نقل شده که یهودی ها می دانستند مخلوط خاکستر و روغن ماده ای شبیه به ژل مو تولید می کند.

یونانی های باستان نیز بدون استفاده از صابون و تنها برای زیبایی حمام می کردند، اما در عوض بدنشان را با قالب هایی از گل، ماسه، سنگ خارا و خاکستر تمییز می کردند، سپس با روغن چرب کرده و نهایتا با یک برس مخصوص فلزی، مواد اضافی را از روی بدنشان پاک می کردند. آنها مخلوطی از خاکستر و روغن را نیز برای این منظور استفاده می کردند. لباس هایشان را بدون صابون و فقط با آب نهر ها می شستند.

نام صابون به یک افسانه قدیمی رومی از کوه Soap مربوط می شود، این کوه محلی برای قربانی کردن حیوانات بود. چربی های آب شده حیوانات در آنجا باقی می ماند، بارش باران چربی ها را شسته و آنها را همراه خاکستر چوب به سطح گل و لای اطراف رودخانه Tiber می آورد. زنان که از این گل ها برای شستن استفاده می کردند متوجه شدند که این گل ها اثر پاک کنندگی بیشتری دارد و آلودگی ها را راحت تر از بین می برد.

کشف ماده ای به نام صابون به آلمانی ها و فرانسوی های قدیم نیز نسبت داده شده است، این ماده مخلوطی از چربی حیوانات و خاکستر بود و برای قرمز کردن رنگ مو از آن استفاده می کردند.

با پیشرفت تمدن روم، حمام کردن نیز پیشرفته تر شد. اولین حمام های معروف رومی که آبش از قنات تامین می شد در حدود سال ۳۱۲ قبل از میلاد ساخته شد. این حمام ها بسیار مجلل بودند و حمام کردن در بین رومیان مرسوم بود. در قرن دوم بعد از میلاد، یک پزشک یونانی به نام Galen صابون را هم به دلیل دارا بودن خواص دارویی و هم به منظور پاکیزگی و نظافت، برای استفاده در حمام پیشنهاد کرد.

سقوط روم در ۴۶۷ بعد از میلاد باعث کاهش عادت حمام کردن در بین رومیان شد. این امر در سلامت عمومی اروپائیان بی تأثیر نبود، عدم رعایت نظافت و پاکیزگی فردی که منجر به شرایط غیربهداشتی زندگی شده بود، باعث ترویج امراض مختلف در قرون وسطی، خصوصا طاعون در قرن ۱۴ شد.

در قرن ۱۷ ام پاکیزگی و حمام کردن مجددا به عنوان یک عادت در اروپا رایج شد. در این زمان، صنعت صابون سازی کاملا شناخته شده بود. اتحادیه سازندگان صابون به دقت رموز مربوط به این حرفه را نگهداری می کرد : از روغن سبزیجات و حیوانات به همراه خاکستر گیاهان استفاده می شد، البته ماده ای معطر نیز به آن اضافه می کردند.

به تدریج انواع گوناگون صابون در دسترس همگان قرار گرفت. علاوه بر حمام کردن و شستن لباس، برای شستن موی سر و اصلاح صورت نیز صابون هایی ساخته شد.

کشورهای ایتالیا، اسپانیا و فرانسه به دلیل اینکه ذخایر آماده ای از مواد خام مورد نیاز مانند روغن زیتون داشتند، جزو اولین مراکز سازنده صابون بودند.

انگلیسی ها در طول قرن ۱۲ام شروع به ساختن صابون کردند. تجارت صابون در این کشور رونق فراوانی داشت تا جایی که در سال ۱۶۲۲ پادشاه جیمز اول (James I) مبلغ صد هزار دلار جهت دریافت امتیاز انحصاری برای مدت یک سال، به یکی از سازندگان صابون پرداخت.

در قرن نوزدهم صابون به عنوان یک کالای لوکس درکشورهای مختلف مالیات بسیار بالائی داشت. با برداشته شدن این مالیات سنگین، استفاده از صابون برای مردم عادی نیز میسر شد و استانداردهای بهداشتی بالا رفت.

تجارت صابون در مستعمرات آمریکا در سال ۱۶۰۸ با ورود کشتی هایی حامل افراد سازنده صابون، از انگلیس آغاز شد. به هر ترتیب برای سالیان متمادی ساخت صابون یکی از کارهای حیاتی روزانه در منازل بود .تا اینکه سر انجام صابون سازان حرفه ای به فکر شروع کار جدیدی افتادند: چربی های اضافی و باقیمانده را از منازل جمع آوری میکردند و به جای آن صابون آماده به مردم می دادند.