نقدی بر آموزش پناه گیری در مدراس کشورمان

توجه به این نكته ضروری است که جنس پروفیلهای سبک و ضعیفی که امروزه در کشور با ان میز و نیمکت برای مدارس میسازند قابلیت تحمل ضربه فرو ریزش آوار و یا حتی تحمل وزن آوار ایجاد شده توسط اجزای سازه ای مدارس همچون قطعات بتنی و یا طاقهای ضربی و دیوارهای باربر نمی باشند

در حال حاضر، آموزشی كه برای پناه گیری به كودكان در مدارس داده می شود، پناه گیری آنها در زیر میز و نیمكت به عنوان مكانی امن است، اما توجه به این نكته ضروری است که جنس پروفیلهای سبک و ضعیفی که امروزه در کشور با ان میز و نیمکت برای مدارس میسازند قابلیت تحمل ضربه فرو ریزش آوار و یا حتی تحمل وزن آوار ایجاد شده توسط اجزای سازه ای مدارس همچون قطعات بتنی و یا طاقهای ضربی و دیوارهای باربر نمی باشند . لذا در صورتی که کودکان ما در ساختمانهای امن نباشند و در زیر میز و نیمكت به عنوان مكانی امن پناه بگیرند، در معرض خطر جدی هستند .

در حقیقت این نحوه پناه گیری در زیر میزها و نیمکتها ، مناسب مكانهایی است كه یا دارای سقف سبك هستند و یا ساختمان مورد نظر ، بسیار مقاوم در برابر زلزله ای میباشد ، که در اینصورت در چنین ساختمانی ، احتمال فرو ریزش آوار سنگین ناشی از فروریزش سازه ساختمان ، وجود نداشته و تنها خطر قابل بررسی فرو افتادن اجزاء غیر سازه ای می باشد . در چنین ساختمانهای ایمنی کودکان در مواقع زلزله می توانند با پناه گیری در زیر میز و نیمکتهای مدارس خود از برخورد اجزای غیرسازه ای مانند تابلو، چراغ مهتابی و ... در امان باشند.

متاسفانه در ایران كه سقف ساختمانهای مدارس قدیمی ما معمولا بصورت طاق ضربی و در بهترین حالت سقفهای بتونی است این پناه گیری درصد احتمال زنده ماندن کودکان را بسیار کاهش داده و میتواند موجب مرگ دانش آموزان گردد .

اما با توجه به کیفیت ساختمانهای کنونی مدارس قدیمی سطح کشور که اغلب آنها دارای امنیت کافی برای زمان زلزله نیستند نحوه عملکرد دانش آموزان در مدارس چگونه باید باشد ؟ برای پاسخ دادن به چنین سئوالی بهتر است با بازگشت به زلزله های روی داده در کشور به بررسی نحوه عملکرد چنین مدارسی بپردازیم . اغلب این مدارس دارای سازه ای ایمن و مناسب برای تحمل نیروهای جانبی زلزله نمی باشند لذا بهترین حالت برای نجات جان كودكان در مدارس یک طبقه خصوصا روستایی فرار از از كلاس درس در کمترین زمان آنهم در صورتی که پیش لرزه ای قبل از لرزش اصلی زلزله به کودکان فرصت خروج از مدرسه را بدهد و در غیر آن صورت پناه گیری در نقاط امنی است که یک متخصص فن ضمن بازدید از مدرسه برای کودکان معین مینماید . در خصوص مدارس شهری نیز اولویت با انجام کارهای کارشناسی در زمینه شناسایی نقاط ضعف و قوت مدارس از حیث توان تحمل در موقع زلزله میباشد تا در صورتی که مدرسه تاب تحمل فشارهای ناشی از زلزله را ندارد جهت تخریب یا بازسازی آن مدرسه اقدام گردد البته ناگفته مشهود است که ساختمانهایی نیز وجود دارند که امکان تخریب و نوسازی آنها به سرعت مقدور نمی باشد که برای چنین مدارسی میبایست با شناسایی كارشناسانه نقاط امن و نیمه امن ساختمان كه دیرتر فروپاشی می شوند و اولویت بندی آنها برای پناه گیری برای استفاده کودکان به آنها معرفی گردد ، تا آنها بتوانند در آن مناطق که درصد ایمنی بیشتری را دارا هستند پناه بگیرند.

مهندس علیرضا سعیدی

دبیر جمعیت کاهش خطرات زلزله ایران