نیازهای سالمندان را بشناسیم

بازنشستگی یکی از پدیده های اجتماعی جامعه ماست که به طور طبیعی و پس از ۳۰ سال اشتغال به وجود می آید و

بازنشستگی یکی از پدیده‌های اجتماعی جامعه ماست که به‌طور طبیعی و پس از ۳۰ سال اشتغال به‌وجود می‌آید و در تعریف اداری آن به فردی گفته می‌شود که عمر مفید کاری‌اش (که معمولاً در اواخر میانسالی و ورود به مرحله بزرگسالی است) سپری شده و از این پس با دریافت حقوق بازنشستگی که اندوخته زمان اشتغال اوست، ضمن تأمین مسکن و اطمینان از بهره‌مندی کامل خدمات بیمه، با خیالی آسوده به استراحت بپردازد همچنین این افراد به دلخواه و سلیقه شخصی و فارغ از هرگونه دغدغه‌ای، به تفریح و سفر و ورزش پرداخته و با ایجاد تحرک از این طریق و حضور مؤثر در جامعه، خستگی چندین ساله خدمت مداوم را از تن بیرون کنند، اما متأسفانه برخی بازنشستگان ما در شرایط موجود به لحاظ عدم تأمین آتیه و فقدان امکانات و نبود پشتوانه‌های مالی معتبر، از این تعریف مستثنی هستند و تحمل خستگی کار و تلاش برای بهبود معیشت را حتی بعد از بازنشستگی، به مراتب شیرین‌تر از نگرانی و دغدغه‌ای می‌دانند که تنگناهای گذران زندگی گریبانگیرشان شده است.

آنها به‌خوبی می‌دانند که نداشتن فعالیت و در خانه ماندن نه تنها مشکلی را برایشان حل نمی‌کند! بلکه با تداوم این نگرانی‌ها و مواجه بودن با خطر ورود به سالمندی و ناراحتی‌های به دور از انتظار این مرحله فردایی خواهد بود که ابتدا لیوان چای در دستشان می‌لرزد (که نخستین نشانه‌ای از پارکینسون است) و روزهای بعد با جا گذاشتن کلید در خانه و سوئیچ در ماشین خبری ناخوشایند از آلزایمر را برایشان می‌آورد! این موارد و سایر بیماری‌های دوران سالمندی از جمله مسائلی است که سالمندان به ویژه بازنشستگان با آن روبه‌رو هستند و متأسفانه پس از آن به مرور مشکلات جسمی و روحی نیز خودنمایی می‌کند و حقوق بازنشستگی و نارسایی خدمات بیمه مشکلات آنها را مرتفع نکرده و بیشتر آنها را گرفتار هزینه‌های سنگین درمان کرده است، این در حالی است که حتی عینک و سمعک که نیاز اصلی این قشر شریف است، در خدمات بیمه منظور نشده است. حال چگونه می‌توان با تأمین هزینه‌های نرخ بالای تعرفه‌های معاینات پزشکی و ویزیت پزشکان متخصص و تهیه نسخه‌هایی که عموماً از شمول بیمه هم خارج هستند، در مقابل آلزایمر و پارکینسون و انواع دردهای مفصلی که با عارضه شل شدن عضلات و ایجاد انواع آرتروزها موجب درد و رنج و ناراحتی این عزیزان است، مقابله کرد؟

● ضرورت ایجاد مراکز تخصصی

در حال حاضر با در نظر گرفتن پیشرفت قابل ملاحظه‌ای که در بخش‌های مختلف پزشکی و درمان و بهداشت در سال‌های اخیر به لحاظ توجه به بهداشت و سلامت در جامعه ایجاد شده و با ارتقای فرهنگ عمومی و تسهیلات درمانی، اکثر بیماری‌های معمول در جامعه، به همان نسبت که مرگ و میرهای متأثر از آن، حتی امراض صعب‌العلاج کاهش یافته، در مقابل، رشد جمعیت سالمندی و عوارض ذاتی این دوران در کشور، روند سرعتی پیدا کرده و در این فرایند متأسفانه نسبت به ایجاد مراکز تخصصی و کلینیک‌های ویژه متناسب این رشد جمعیتی، برای معاینه و تشخیص زودهنگام و مقابله با این عوارض و آموزش‌های پیشگیری قبل از درمان توجه کافی مبذول نشده است.

از طرفی مراکز توانبخشی در بخش‌های فیزیوتراپی، بینایی و شنوایی درمانی مبتلایان به این ناراحتی‌ها و مراکز آموزشی پژوهشی جلوگیری از بروز چنین عوارضی در سالمندان نیز موفق عمل نکرده‌اند، بنابراین با گرانی هزینه‌های مرتبط با این مراکز که عموماً از شمول خدمات بیمه هم خارج است کمتر بیمار سالمندی قادر به تأمین این هزینه‌هاست.

ضرورت دارد حداقل توجه به مقوله سلامت روحی و جسمی آحاد مردم که نتیجه مثبت آن به نحوی قابل ملاحظه محسوس و ملموس است از زوایای عاطفی، اقتصادی و دسترسی آسان به مراقبت‌های بهداشتی و آگاهی لازم در این بخش نیز با عنایت به ظرفیت و قابلیت‌های موجود در مراکز پزشکی و تجهیزات درمانی و بالا بودن دانش در تخصص‌های گوناگون به نیازهای این قشر شریف که پدران و مادران جامعه ما هستند نیز توجه خاص شود.

● چـاره‌انـدیشی بــرای کــاهـش هزینه‌های درمان

هم‌اکنون جمعیت قابل ملاحظه بالای ۶۵ سال این مملکت که طیف بزرگسالان و سالمندان و حتی کهنسالانی بالاتر از ۱۰۰ سال را تشکیل می‌دهند، انتظار دارند ضمن تجدیدنظر و اصلاح قانون بازنشستگی و افزایش سطح ارائه خدمات بیمه درمانی، در زمینه معاینه و تشخیص شروع این عوارض با آموزش‌های پیشگیری و مداوای بموقع در نخستین عارضه، اقدامات جدی و اساسی صورت گیرد چرا که اگر امروز برای مهار و کنترل این پدیده نامیمون که جامعه سالمندی ما را تهدید می‌کند چاره‌اندیشی نشود، قطعاً در آینده‌ای نه چندان دور مشکل موجود به معضلی فراگیر و عمده و غیرقابل تحمل تبدیل و با پدیده‌های شدیدتری مواجه خواهیم شد.

از سویی مراقبت از آنها در فضاهای بسته خانه سالمندان نیز که در شأن و سزاوار این عزیزان نیست، از انصاف به دور است که بخاطر مشکلاتی که گریبانگیرشان شده و زحمتی که نگهداری از آنها برای اطرافیان ایجاد می‌نماید، باعث گردد تا این بزرگواران را از محیط خانواده و دلبستگی‌هایی که به آن خو گرفته‌اند جدا کرد، بنابراین ایجاد مراکز علمی پژوهشی خاص و راه‌اندازی بخش‌های تشخیص و آموزش پـیــشــگــیــری و کلـیـنـیـک‌هـای درمانی و بخصوص تحقیق در زمینه راه‌های مقابله با این پدیده مشکل‌ساز که جامعه ما را مورد تهدید قرار داده امری ضروری بوده و تحقق آن عنایت مسئولان مملکتی و دولتمردانی که نمایندگان مقتدر و منتخب مختار مردم هستند را می‌طلبد، تا در برنامه‌ریزی کلان در سرمایه‌های جامعه و بهره‌گیری از امکانات و ابزارهایی که در این رابطه و برای اتخاذ اینگونه تصمیمات در اختیار دارند، امتیازات ویژه‌ای را در این خصوص به این قشر شریف و مورد احترام جامعه اختصاص دهند تا حتی‌الامکان فرایند این عوارض کاهش یافته و امکان آسایش کامل سلامت و لذت بیشتر از زندگی نه تنها در سالمندی بلکه در کهنسالی و بالاتر از ۱۰۰ ساله‌هایی که بحمدالله نعمت وجودشان در جامعه امروزی فراوان است به نحو بهینه‌تری فراهم گردیده، حتی‌الامکان عوارض پیش‌روی این عزیزان به تعویق افتاده چون سلامت آحاد ملت عمومی شود.