اهمیت مراقبت‌های دوران بارداری

پدیده حاملگی برای هر زن تجربه زیبا و دلنشینی است که تغییرات فیزیولوژیک بسیاری را به همراه دارد. خوشبختانه تغییرات فوق اکثرا مزاحمتی برای سلامت مادر و جنین ایجاد نکرده واکثر …

پدیده حاملگی برای هر زن تجربه زیبا و دلنشینی است که تغییرات فیزیولوژیک بسیاری را به همراه دارد. خوشبختانه تغییرات فوق اکثرا مزاحمتی برای سلامت مادر و جنین ایجاد نکرده واکثر زنان دوران بارداری را بدون مشکل خاصی طی کرده و جنین سالمی را به دنیا می‌آورند اما در مواردی که ممکن است خطرات جدی، سلامت مادر و جنین را در دوران بارداری تهدید کند که ضرورت و اهمیت مراقبت‌های دوران بارداری را روشن می‌سازد.

خانم حامله ممکن است گرفتار مسمومیت دوران بارداری و یا به عبارتی فشار خون ناشی از حاملگی شود که حالت فوق برای مادر و جنین بالقوه خطرناک می‌باشد. افزایش فشار خون در مادر حامله می‌تواند منجر به کاهش رشد داخل رحمی و یا مرگ جنین شود و در مادر عوارض متعددی از جمله تشنج ایجاد نماید. مادر حامله ممکن است گرفتار عفونت دستگاه ادراری فوقانی شده و با تب و لرز مواجه نماید که وضعیت فوق می‌تواند منجر به سقط یا زایمان زودرس جنین و سپتی سمی (وجود عفونت در خون) برای مادر شود. نمونه دیگر خانم‌هایی هستند که بیماری قند دارند و بدون کنترل دقیق بیماری باردار می‌شوند. در این زنان بروز ناهنجاری‌های مادرزادی داخل رحمی جنین و سقط افزایش می‌یابد. به علاوه خطرات متعددی مانند افزایش فشار خون، بروز عفونت و زایمان زودرس، مادر را تهدید می‌کند و تعدادی از مادران ممکن است گرفتار کم‌خونی ناشی از فقر آهن بوده و بدون اصلاح کم‌خونی وارد دوران بارداری گردند و چنان‌که حین زایمان گرفتار خونریزی بیش از حد طبیعی گردند وضعیت فوق برای مادر ممکن است کشنده باشد.

اصولا برای کاهش مرگ و میر در دوران بارداری به خانم‌ها توصیه می‌شود چند ماه قبل از باردار شدن به پزشک مراجعه نمایند. در این ملاقات سلامت جسمی و روانی زنان بررسی شده و در شرایط سلامت کامل به مادر اجازه حامله شدن داده می‌شود و در طول بارداری طبق برنامه مشخصی مراقبت دوران بارداری انجام می‌گردد. تغییرات فیزیولوژیکی دوران بارداری می‌تواند برای مادر باردار مشکلاتی از قبیل تهوع و استفراغ اوایل حاملگی، سردرد خفیف‌، ورم پاها بعد از ایستادن طولانی و خستگی زودرس را ایجاد نماید که در مراجعات خانم باردار به پزشک به طبیعی بودن علایم فوق اشاره می‌شود. در اولین معاینه دوران بارداری معاینات جسمانی و تاریخچه دقیق بیمار،‌فشار خون،‌وزن و قد اندازه‌گیری می‌شود. وضعیت خونی بیمار از نظر کم‌خونی و تعداد گلبول‌های سفید، عملکرد کلیه،‌بررسی ابتلای قبلی به سرخچه و هپاتیت B، گروه خونی بیمار (با انجام آزمایش خون) وجود قند و پروتئین ارزیابی می‌شود. در ملاقات اولیه درباره نحوه تغذیه، میزان استراحت و خواب لازم و نحوه مصرف داروها توضیح داده می‌شود.

به بیمار توصیه می‌شود در دوران بارداری با مشاهده علایم زیر به پزشک مراجعه نمایند. علایم شامل:‌خونریزی واژینال، ورم صورت و انگشتان دست، سردرد مداوم و شدید، تاری دید، درد شکم، تهوع شدید و مداوم با تب و لرز، سوزش ادرار، خروج مایع از واژن و تغییرات قابل‌توجه در تعداد و شدت حرکات جنین می‌باشد. بنابراین برای کمک به سلامت مادر و جنین در دوران بارداری و در نهایت افزایش سلامت جامعه به کلیه خانم‌های باردار توصیه می‌شود که در مراحل اولیه حاملگی و حتی پیش از حامله شدن به پزشک مراجعه نموده و مراقبت‌های منظم دوران بارداری را که حداقل مراجعه ماهانه یکبار تا ماه هشتم و سپس هر ۲ هفته یکبار در ماه هشتم و سپس هفته‌ای یکبار در ماه ۹ می‌باشد، انجام دهند.