آنها ازنوزادی سرکار می روند

نمی دانم تو هم از آن دسته افرادی هستی که مجبوری ساعت ۷صبح از خانه بیرون بزنی یا نه اگر هستی آنچه را که می گویم می توانی تصور کنی

جمعیت زیادی از زن و مرد و دختر جوان و پسر جوان که هر یک به سویی می روند و در این بین مادرانی را می بینید که یا کودکان کوچکشان را به دنبال خود می کشند و آنهایی که کوچکتر هستند در حالی که سرشان روی شانه های مادر یا پدرشان است در حالی که خواب هستند به سمتی می روند که یا خانه مادربزرگ و خاله و عمه است یا خانه دومی به نام مهدکودک و تو دلت به حال این کوچولوهایی که از زیر کلاه و شال گردن و کاپشن فقط چشمهای خواب آلوده شان پیداست می سوزد که مجبورند صبح به این زودی در حالی که خورشید هنوز طلوع نکرده است از تخت گرمشان جدا شده و بروند باقیمانده رویای گرمشان را در اتاقهای مهدکودک ببینند.چند روز پیش هوای تهران به شدت سرد بود و درست اول صبح من پدری را دیدم که نوزادی را در آغوش داشت و به سمتی می برد ؛ نوزادی کوچک که در پتوی کودکانه ای پیچیده شده بود. مادران زیادی هستند که به خاطر مشکلات اقتصادی و یا به هر دلیل دیگر مجبورند بیرون از منزل کار کنند و در این بین کودکان کوچک آنها مجبورند گاهی از ۳ ماهگی گاهی از شش ماهگی تا قبل از دبستان و یا بهتر بگویم برای همیشه صبح تا عصر را به دور از مادر در مهدهای کودک سپری کنند. کودکی که از سه ماهگی مجبور است به مهدکودک برود احتمالا هیچ وقت شانس این را ندارد که روزهای خوشی را در کنار مادرش بگذراند مگر روزهای تعطیل و یا چند روز تعطیلات نوروز را. اما گفته می شود که بچه ها برای داشتن ارتباطات اجتماعی بهتر با همسالان خود بهتر است که سالهای قبل از مدرسه را درمهدهای کودک سپری کنند.

آنچه در این گزارش مورد بحث قرار گرفته است اظهارات روانشناسان و مادرانی است که از جهتی مهدکودک را برای بچه ها لازم و ضروری می دانند و از جهتی می گویند برای این که بچه ها دچار خلائهای عاطفی نشوند بهتر است سالهای اولیه زندگی را کنار مادرشان سپری کنند.

لازم یا غیرضرور؟

خانم زهرا محمودی که دختری شش ساله دارد می گوید: به اعتقاد من مهدکودک به خصوص برای بچه های امروزی نه تنها لازم که ضروری است به خصوص بچه هایی که امروزه اغلب تک فرزند هستند. وی می افزاید: بچه هایی که مجبورند در آپارتمان زندگی کنند و بنابر مناسبات اجتماعی حق بازی کردن با بچه های همسایه را هم ندارند بهتر است که ساعاتی از روز را در مهدکودک و در کنار همسالانشان سپری کنند. خانم محمودی می گوید: زمانی که ما خودمان کودک بودیم در منزلهایی با حیاطهای بزرگ زندگی می کردیم و اغلب اوقات از صبح تا ظهر را به بچه های همسایه در گوشه هایی از حیاط و یا داخل منزل یکی از دوستانمان سپری می کردیم. آن زمان مردم بیشتر یکدیگر را می شناختند و مادران و پدران اغلب در منازلی زندگی می کردند که متعلق به خودشان بود بنابراین ۲۰ سال با چند خانواده مشخص همسایه بوده و یکدیگر را می شناختند اما امروزه مردم در منازلی استیجاری زندگی می کنند ، هر روز و هر سال جابه جا می شوند و زیاد یکدیگر را نمی شناسند بنابراین به یکدیگر اعتماد ندارند که بچه هایشان را به هم نزدیک کنند پس بچه ها مجبورند در منزل بمانند و بهتر است برای این که ارتباطات اجتماعی آنها تقویت شود در یک محیط شناخته شده با بچه های دیگر ارتباط داشته باشند. به اعتقاد این خانم البته بهتر است بچه ها از ۳ سالگی مهدکودک بروند چون نوزاد شیرخواره به لحاظ تغذیه و بهداشت ممکن است دچار مشکل شود. چراکه هرچند مربیان دلسوز باشند، ولی باز هم کار مادر را نمی توانند انجام دهند. او می گوید: دوستی دارم که مجبور است بچه هایش را از ۳ماهگی به مهدکودک بسپارد اگرچه اکنون دو کودک او بچه های اجتماعی و خوبی هستند ، اما به لحاظ جسمی بسیار ضعیف ، لاغر و کم بنیه هستند.

مهارت های اجتماعی

دکتر مهدی تهرانی دوست فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران به خبرنگار ما می گوید: تاثیر مثبت مهدکودک ها برای بچه ها این است که بچه ها می توانند ارتباطات اجتماعی خود را توسعه دهند. مهدکودک محیطی است که آنها مهارت های اجتماعی را یاد بگیرند. آنها استقلال و جدا شدن از مادر را تجربه می کنند ، بنابراین در سالهای آینده بهتر می توانند با بچه ها در مدرسه سازگاری داشته باشند. دکتر تهرانی دوست خاطرنشان می سازد: البته گاهی اوقات که بچه ها خیلی کوچک هستند و مجبورند ساعات زیادی را از مادر دور باشند ، این مساله در رشد روانی بچه ها اثر منفی خواهد داشت. در سالها و ماههایی که بچه ها نیاز دارند ساعات طولانی کنار مادر باشند و برای نیازهای وابستگی خود باید با مادرشان تماس داشته باشند. این استاد دانشگاه اظهار می دارد: ارتباط والدین با کودک نیز در این بین اهمیت زیادی دارد ، اگر کودک در ساعاتی که در کنار خانواده است نیازهای عاطفی اش تامین شود، درواقع مهدکودک می تواند محیط مناسبی برای او باشد. وی می گوید: نقش مربیان مهدکودک اهمیت بسزایی دارد. آنها درواقع نقش والد را بازی می کنند ، ضمن این که مسوولیت تربیت بچه ها را نیز به عهده دارند و به طور کلی باید گفت: مهدکودک ها به رشد اجتماعی کودک کمک شایانی می کنند.

معافیت ها

اما به هر حال زندگی امروزی بسیاری مادران کارمند را مجبور کرده است که به رغم میل باطنی خود ساعتهایی از روز کودکشان را به مهدکودک و به زنی دیگر بسپارند. در این جهت سازمان بهزیستی تسهیلاتی را برای مهدکودک ها قایل شده است که به همان نسبت مدیران مهدکودک برای خانواده ها تسهیلات قایل شوند ازجمله این کمکها قانون معافیت مهدکودک ها از پرداخت مالیات است. سیدحسن علم الهدایی ، معاون امور اجتماعی بهزیستی می گوید: براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی مهدکودک ها به عنوان یکی از مراکز آموزشی تربیتی از پرداخت مالیات معاف شده و بر این اساس باید ۱۰ درصد از ظرفیت پذیرش خود را به کودکان اقشار آسیب پذیر جامعه اختصاص دهند. در همین راستا مرکز امور مشارکت زنان ، پیشنهاد افزایش سرانه تسهیلات برای استفاده کارکنان دستگاه های اجرایی از مهدکودک را تقدیم هیات دولت کرد و براساس این دستورالعمل دستگاه های اجرایی موظف شدند حتی المقدور تسهیلات لازم برای استفاده کارکنان از مهدکودک با نرخ مناسب را فراهم کنند. این در حالی است که در ضوابط اجرایی بودجه سالیانه به دستگاه های اجرایی اجازه داده شده است برای اداره مهدکودک ها مبلغ ۲۰هزار تومان به ازای هر کودک که از مزایای مهدکودک استفاده می کند ، منظور نماید.

تربیت یک خط درمیانی

دکتر اصلان ضرابی ، روانپزشک درخصوص تاثیرات مثبت و منفی مهدکودکها می گوید: اکنون وزارت آموزش و پرورش مجبور شده است که بگوید کلاس اولی ها یک هفته قبل بیایند و یا این که حتما آمادگی بروند. در حالی که اگر بچه ها مهدکودک بروند در روزهای آغازی مدرسه مشکلی نخواهند داشت و می افزاید: از جهتی مادران امروز کودکان وابسته به خود تربیت می کنند که این اصلا برای کودک مناسب نیست. دکتر ضرابی خاطرنشان می سازد: بچه هایی نیز هستند که دچار زیاد فعالی هستند.این بچه ها اگر به مهد کودک نروند و آموزش نبینند در مدرسه دچار مشکل می شوند و ما معمولا توصیه می کنیم چنین کودکی به مهد کودک برود. وی درخصوص سن حضور کودک در مهد می گوید: در دنیا سن سه ماهگی را قبول می کنند البته به اعتقاد من بهتر است که دیرتر باشد تا مشکلی برای نوزاد پیش نیاید چون بیماری های ویروسی بین بچه هایی که در مهد کودکها ساعاتی را با هم هستند خیلی سریع آنها را بیمار می کند. دکتر ضرابی اظهار می دارد: گاهی اوقات پدر و مادرها بچه ها را به مادربزرگ ها می سپارند در حالی که این درست نیست چون مادربزرگ اولا خودش حوصله چندانی ندارد دوم این که وظیفه تربیت وظیفه مادربزرگ نیست.

مادربزرگ فقط محبت می کند و به این ترتیب ، تربیت بچه ها یک خط در میان بین مادربزرگ و مادر در حرکت خواهد بود. باید پدر و مادرها تربیت بچه ها را فراموش نکنند و بدانند اگرچه مهدکودک برای بچه ها خوب است اما در این بین بچه ها ممکن است حرف زشت هم یاد بگیرند.

ختم کلام

پیداست که زندگی ماشینی امروز بسیاری از زنان را مجبور می کند که از فرزندانشان دور باشند اما مادری به من می گوید: من در هر شرایطی به کودکم اهمیت بیشتری می دهم و اصلا حاضر نیستم نوزاد سه ماه ام را به مهد کودک بسپارم. از کارم می گذرم از کودکم نه. فضاوت با خودتان است.