راهكارهای اتحاد ملی و انسجام اسلامی

میهن اسلامی ما, از دهها نژاد و گویش و طایفه تشكیل شده است تنوع دین و مذهب نیز از دیگر ویژگیهای این كشور پهناور است گرچه هر خطه, نامی و هر فرقه, دینی و هر طایفه, گویشی دارند, اما برابر قانون اساسی و اكثریت جامعه و تاریخ گذشته این سرزمین, زبان رسمی, فارسی و دین رسمی, اسلام و مذهب, شیعه است

سال ۸۶ شاید متفاوت از سالهای پیشین نامگذاری گردید. در واقع امسال نه به خاطر مناسبت تقویمی، بلكه به خاطر وجود دو عنصر تخریبی دشمن و برای جلوگیری از تهاجم آن، به نام «وحدت ملی و انسجام اسلامی» نامیده شد.

این دو عنصر عملیاتی دشمن عبارت است از:«ایجاد تفرقه و تضعیف وحدت ملی ایرانیان» و «اختلاف در جهان اسلام». اكنون باید دید برای رسیدن به وحدت ملی و انسجام اسلامی در طول یك سال، چه راهكارهایی وجود دارد:

● وحدت ملی:

۱) میهن اسلامی ما، از دهها نژاد و گویش و طایفه تشكیل شده است. تنوع دین و مذهب نیز از دیگر ویژگیهای این كشور پهناور است. گرچه هر خطه، نامی و هر فرقه، دینی و هر طایفه، گویشی دارند، اما برابر قانون اساسی و اكثریت جامعه و تاریخ گذشته این سرزمین، زبان رسمی، فارسی و دین رسمی، اسلام و مذهب، شیعه است.

جدای از هر گونه تعصب و خودمحوری، احترام همه اقوام ایرانی یك اصل مهم در ایجاد اتحاد و همدلی است.

رعایت قوانین اسلامی در جامعه، احترام به باورهای اسلامی و پاسداشت زبان شیرین فارسی، چیزی است كه هر ایرانی با پای بندی به آن، قدمی در راه اتحاد برداشته است.

۲) واقعیت جامعه متكثر ایرانی، تنوع گرایشهای دینی- مذهبی، زبان و گویش است. همواره باید به خاطر داشت كه افتخارها و امتیازهای هر دسته و گروهی در مجموعه خود، محترم و عزیز است و نباید پافشاری بر مسایل ملی، باعث زیر پا نهادن خرده فرهنگها و رسوم محلی شود.

همسانی امور فرهنگی به ویژه زبان و ادبیات با حساسیتهای بومی، نقش كارسازی در احساس هم نوعی ایجاد می كند.

به دیگر سخن، اهمیت دادن به گویشها، آداب و رسوم محلی و داستانها و قهرمانها نه تنها موجب جدایی و تشتت نیست، بلكه حس احترام مشترك و متقابل را ایجاد می كند. آنگاه كه یك قوم ایرانی خود را میان دیگر هموطنان، دارای شخصیت رسمی و معتبری ببیند، علایق ملی و همگرایی فراگروهی در او تقویت می شود.

استفاده از زبانها و گویشهای محلی چون كردی، لری، تركی، عربی و... و نیز ترویج و شناسایی فرهنگهای بلوچی، زابلی، تركمنی، آذری، گیلكی و... یك فرصت است برای تحریك عواطف پاك اقوام ایرانی كه در كنار هم ایران را می سازند.

۳) نكته دیگری كه در هر جامعه انسانی قابل فهم و اجراست، حركت به سوی خواستهای ملی و عزت آور است. جامعه ایرانی هنوز از ملی شدن صنعت نفت، پیروزی انقلاب اسلامی و بیرون راندن سردمداران پهلوی، تسخیر لانه جاسوسی و مقابله با استكبار جهانی در هشت سال دفاع مقدس به خود می بالد و افتخار می كند.

تكریم چنین پیروزیها و نگهبانی از چنین روحیه هایی را نباید به فراموشی سپرد. تولید علم و نهضت نرم افزاری نیز در همین راستا می تواند علاوه بر پیشرفت كشور، مایه مباهات و دستاوردهای غرورآفرین باشد. دانش انرژی هسته ای از همین مقوله هاست كه اگر با اعتماد دوجانبه مسؤولان و مردم همراه شود، فرصتی است تا فرزندان این میهن اسلامی، اهتزاز پرچم مقدس جمهوری اسلامی ایران را در نگاه هر بیگانه ای، به نمادی از قدرت، افتخار و شكوه بنمایانند؛ كاری كه نمونه بسیار نازل آن را در میادین ورزشی بارها دیده ایم. این حس مشترك ملی برای هر ایرانی در هر كجای جهان كه باشد، شیرین است و نمی توان آن را محاصره یا مصادره كرد.

● انسجام اسلامی:

۱) اختلاف عقیده همان قدر كه میان دو كیش وجود دارد و می تواند مایه تنازع و درگیری شود، در میان هم كیشان نیز تنش زاست. از این رو چنانچه در جامعه، وحدت ملی، یك ضرورت باشد، باید با وسعت نظر درباره نقاط اختلاف برخورد كرد و اشتراكها را پررنگ تر از اختلافها دید. این نه به این معنی است كه دسته ای از بخشی از باورهای خود دست بردارد، بلكه همزیستی ایجاب می كند حلقه های اتصال را بیرونی تر و گره های جدایی را درونی تر چید.

نگاههای تكفیری، انحصار هدایت یافتگی در فرقه خود و تنگ نظریهایی كه در ذات هیچ دین آسمانی وجود ندارد، عامل مخرب وحدت است كه عقلای قوم، دست كم برای جلوه آبرومندی مذهب خود باید به تلطیف فضای ایمانی و رفتارهای مذهبی بپردازند.

۲) بازتعریف اندیشه و راهكارهای وحدت، با تأكید بر صراحت و شفافیت، سازه قدرتمندی در ساختار همگرایی و كاهش شكنندگی آن است. اعتماد دوجانبه به رعایت اصول وحدت و وفاداری به ملزومات آن از همین تعریف به دست می آید. واضح تر آن كه باید همه به نتیجه برسیم كه چه انگیزه ای از وحدت داریم؟ منظورمان از وحدت چیست و راهكار و محدوده آن كدام است؟ بر سر چه چیزی می خواهیم متحد شویم؟ و تكلیف اختلافها چه می شود؟

نبود منشور جامع و مانع كه مورد اتفاق همه گروهها و دسته ها باشد و به درستی مفهوم همسنگری و همزیستی را توضیح دهد، خود مشكلی است كه سوءتفاهمها و كج فهمی هایی را درپی خواهد داشت كه آفت وحدت است. در این زمینه، روشنفكران و علمای اسلامی كه ذهنی فارغ از تعصبات جاهلی دارند و می توانند به واقعیات بزرگ تر و فرامذهبی بیندیشند، وظیفه ای گران و تاریخی دارند. مقام معظم رهبری در این باره می فرمایند: «تدوین منشور وحدت اسلامی به همت علمای اسلام، ضروری و مطالبه ای تاریخی است كه اگر امروز به این وظیفه عمل نشود، نسلهای بعدی ما را مؤاخذه خواهند كرد».

حامد عبداللهی

منبع: خبرگزاری رسا