چرا ورزشکاران نباید نوشیدنی سرد بنوشند؟

آب یا هر نوشیدنی دیگری هنگام مصرف باید شرایطی را داشته باشد که انسان از نوشیدن آن به اصطلاح لذت ببرد.
طبیعتا آب هم هنگامی که سرد باشد برای مصرف‌کننده گواراتر است ولی باید ببینیم …

آب یا هر نوشیدنی دیگری هنگام مصرف باید شرایطی را داشته باشد که انسان از نوشیدن آن به اصطلاح لذت ببرد.

طبیعتا آب هم هنگامی که سرد باشد برای مصرف‌کننده گواراتر است ولی باید ببینیم که این سردی تا چه حد مطلوب است. نکته دیگری که باید در مورد نوشیدن آب به آن توجه داشت، هدف از نوشیدن آب است. گاهی هدف، لذت بردن از نوشیدنی است و گاهی جنبه تاثیرات تغذیه‌ای و گوارشی آن. پس جواب دو سوال ضروری است: اول اینکه چرا آب می‌خوریم؟ و دوم اینکه بهتر است آن را گرم بنوشیم یا سرد؟

ما باید این نکته را بدانیم که نوشیدنی چه سرد باشد و چه گرم وقتی وارد معده انسان می‌شود، تا درجه حرارت آن به ۳۷ درجه سانتی‌گراد نرسد، نمی‌تواند از معده خارج شود و اگر گفته می‌شود که ورزشکاران نوشیدنی سرد ننوشند به همین دلیل است. چون وقتی نوشیدنی سرد باشد مدتی زمان لازم است تا این نوشیدنی در بدن گرم شود و به دمای ۳۷ درجه برسد و بتواند از طریق روده جذب بدن شود.

در کل دمای آب مصرفی برای انسان نباید پایین‌تر از ۴ درجه سانتی‌گراد باشد ولی این موضوع برای ورزشکاران کاملا متفاوت است. زیرا این افراد از آب برای لذت بردن استفاده نمی‌کنند و آن را بیشتر برای تامین آب بدن در طول فعالیت‌های فیزیولوژیکی نیاز دارند. بنابراین دمای آب نوشیدنی ورزشکاران به‌خصوص هنگام انجام مسابقات نه تنها باید بالای ۴ درجه سانتی‌گراد باشد، بلکه در اغلب موارد دمای آن را بالای ۱۲ درجه سانتی‌گراد در نظر می‌گیرند. در واقع ورزشکاران نیاز دارند که آب مصرفی شان در جریان مسابقه به سرعت و با کمترین اتلاف وقت جذب بدن شود تا آب از دست رفته بدن را از طریق تعریق بدن جبران کنند و به همین دلیل هرچه دمای آب به دمای طبیعی بدن نزدیک‌تر باشد، این فاصله زمانی بین نوشیدن آب تا جذب آن در روده کمتر خواهد بود و در نتیجه ورزشکار در میدان مسابقه عملکرد بهتری خواهد داشت.

در گذشته تصور بر این بود که مصرف آب حین ورزش بازده فرد را کاهش می‌دهد و حتی ممکن است به وی آسیب بزند ولی آنچه ما امروز به آن معتقدیم این است که فردی که هنگام فعالیت شدید بدنی گاهی یک تا ۴ لیتر آب از دست می‌دهد، از ۳ ساعت پیش از شروع فعالیت باید مایعات را به صورت تدریجی (حداقل ۲ تا ۳ لیوان) بنوشد و بعد برحسب شدت و مدت فعالیت بدنی، هر ۱۰ تا ۱۵ دقیقه مایعات نوشیده شود تا به نحوی آب ازدست‌رفته بدن به این طریق جبران شود. بنابراین نوشیدن آب برای ورزشکاران یک لذت نیست بلکه یک ضرورت است.

دکتر سیدعلی کشاورز

متخصص تغذیه و رژیم درمانی

مدیرگروه تغذیه و بیوشیمی دانشگاه تهران