یکشنبه, ۲۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 12 May, 2024
مجله ویستا

دستمزد برای خانه داری


دستمزد برای خانه داری

براساس آمارهای به دست آمده , در سطح جهان زنان كمتر از حد مورد پیش بینی در زمینه های مختلف مشاركتی به كارگرفته می شوند این عدم مشاركت در مباحث سیاسی و اجتماعی بیش از دیگر مباحث به چشم می خورد

در بسیاری‌ از كشورهای‌ جهان‌ زنان‌ به‌ عنوان‌ یك‌ فرد رتبه‌ دوم‌ از لحاظ‌ اجتماعی‌ محسوب‌ می‌شوند. این‌ نوع‌ رفتار در كشورهای‌ عربی‌ حوزه‌ خلیج‌فارس‌ به‌ وضوح‌ نمود دارد.در این‌ كشورها زنان‌ تا چندی‌ پیش‌ حتی‌ اجازه‌ رانندگی‌ و گرفتن‌ گواهینامه‌ نداشتند البته‌ این‌ وضع‌ در برخی‌ از كشورها مانند امارات‌، عربستان‌، عمان‌ همچنان‌ وجود دارد و زنان‌ از ابتدایی‌ترین‌ حقوق‌ اجتماعی‌ محروم‌ هستند.اما ایران‌ به‌ عنوان‌ یكی‌ از پیشرفته‌ترین‌ كشورهای‌ خاورمیانه‌ در بحث‌ مشاركت‌ زنان‌ است‌.زنان‌ در ایران‌ حق‌ مشاركت‌ در مسائل‌ اجتماعی‌، سیاسی‌، فرهنگی‌ و اقتصادی‌ را دارا هستند.در سرشماری‌ جمعیتی‌ ایران‌ كه‌ در سال‌ ۱۳۷۵ صورت‌ گرفت‌، در میان‌ زنان‌ بیش‌ از ۱۰ سال‌ سن‌، ۷\۹ درصد شاغل‌ بودند. همچنین‌ ۲\۱ درصد از این‌ جمعیت‌ بیكار و جویای‌ كار هستند و ۶\۲۶ درصد محصل‌ و در حال‌ تحصیل‌ در مقاطع‌ مختلف‌ هستند.اما بیشتر زنان‌ در سال‌ ۷۵ با ۴\۵۸ درصد كل‌ زنان‌ بالای‌ ۱۰ سال‌ خانه‌دار بوده‌ و ۶\۱ درصد این‌ زنان‌ نیز دارای‌ درآمد بدون‌ كار بوده‌اند.منظور از درآمد بدون‌ كار، دریافت‌ پول‌ اشتغال‌ به‌ صورت‌ مستمر و ثابت‌ است‌.از سوی‌ دیگر براساس‌ محاسبات‌ آمارهای‌ اقتصادی‌، زنان‌ به‌ دو گروه‌ فعال‌ و غیرفعال‌ تقسیم‌ می‌شوند.زنان‌ فعال‌، آنانی‌ هستند كه‌ شاغل‌ یا بیكار جویای‌ كار هستند و زنان‌ غیرفعال‌ را زنان‌ خانه‌دار، محصل‌ و افراد دارای‌ درآمد بدون‌ كار تشكیل‌ می‌دهند.در ایران‌ شاخا زنان‌ غیرفعال‌ بویژه‌ زنان‌ خانه‌دار و محصل‌ بسیار بالاست‌.البته‌ اگر بخواهیم‌ از لحاظ‌ اجتماعی‌ و فرهنگی‌ فعالیت‌ زنان‌ را در نظر بگیریم‌، زنان‌ و دختران‌ در حال‌ تحصیل‌ نیز جزو زنان‌ فعال‌ به‌ شمار می‌آیند.زنان‌ خانه‌دار در حقیقت‌ به‌ نوعی‌ دیگر در چرخ‌ اقتصادی‌ و اجتماعی‌ جامعه‌ دخالت‌ دارند.زنان‌ خانه‌دار با كار در خانه‌ و آماده‌سازی‌ محیط‌ خانه‌ از لحاظ‌ روانی‌ برای‌ دیگر اعضا باعث‌ آرامش‌ خاطر آنان‌ می‌شوند. ذكر این‌ نكته‌ خالی‌ از لطف‌ نیست‌ كه‌ براساس‌ قوانین‌ و احكام‌ اسلام‌، زنان‌ می‌توانند به‌ واسطه‌ كاری‌ كه‌ در خانه‌ انجام‌ می‌دهند همچنین‌ تربیت‌ فرزندان‌ از همسر خود دستمزد مطالبه‌ می‌كنند.این‌ موضوع‌ اهمیت‌ كار در خانه‌ را به‌ جامعه‌ گوشزد می‌كند.زنانی‌ كه‌ خانه‌دار هستند و به‌ نسبت‌ كسانی‌ كه‌ در بیرون‌ از محیط‌ خانه‌ به‌ كار مشغولند در زندگی‌ زناشویی‌ موفق‌تر هستند. زیرا آنان‌ بیشتر خواسته‌های‌ همسران‌ خود را به‌ جامه‌ عمل‌ می‌پوشانند.دكتر شیرین‌ جزنی‌ استاد دانشگاه‌ شهید بهشتی‌ پژوهشی‌ را تحت‌ عنوان‌ «ارزش‌ كارخانگی‌ زنان‌» با هدف‌ ارایه‌ راهكارهایی‌ برای‌ ارزش‌گذاری‌ كارخانگی‌ زنان‌ و برآورد میزان‌ این‌ ارزش‌ انجام‌ داده‌ است‌.این‌ پژوهش‌ در جامعه‌ آماری‌ زنان‌ خانه‌دار شهر تهران‌ را دربرمی‌گیرد كه‌ نشان‌ می‌دهد با توجه‌ به‌ تركیب‌ جمعیت‌ زنان‌ كشور، مهمترین‌ اشتغال‌ زنان‌ در سنین‌ ۱۰ تا ۱۹ سال‌ را تحصیل‌ تشكیل‌ می‌دهد.زیرا در این‌ سنین‌ دختران‌ اكثرا به‌ فكر تحصیل‌ هستند و از نظر خانوادگی‌ نیز موانعی‌ هم‌ در این‌ باره‌ وجود ندارد.اما پس‌ از پایان‌ دوران‌ متوسطه‌ در بسیاری‌ از موارد دختران‌ یا به‌ دلیل‌ فشارهای‌ خانواده‌، عدم‌ قبولی‌ در دانشگاه‌ یا علاقه‌ نداشتن‌ به‌ ادامه‌ تحصیل‌ ازدواج‌ كرده‌ و و وارد زندگی‌ زناشویی‌ می‌شوند.در ادامه‌ این‌ تحقیق‌ آمده‌ است‌: اما در زنان‌ ۲۰ سال‌ به‌ بالا، زنان‌خانه‌دار بیشترین‌ گروه‌ غیرفعال‌ زنان‌ كشور را در بر می‌گیرند. بر اساس‌ آمار به‌ دست‌ آمده‌ در سال‌ ۱۳۸۰ درصد زنان‌ شاغل‌ نسبت‌ به‌ سال‌ گذشته‌ آن‌ ۴۸\۹ درصد افزایش‌ یافته‌ است‌. این‌ افزایش‌ در زنان‌ بیكار جویای‌ كار حدود ۲۱\۲ درصد بوده‌ است‌. در همین‌ سال‌ آمارها نشان‌ می‌ دهد كه‌ ۸۸\۳۱ درصد جمعیت‌ غیرفعال‌ و ۶۹\۱۱ درصد جمعیت‌ فعال‌ كشور را زنان‌ تشكیل‌ می‌دادند. اگر این‌ آمار را با آمارهای‌ سال‌ ۱۳۷۵ مقایسه‌ كنیم‌ در می‌یابیم‌ كه‌ جمعیت‌ فعال‌ كشور نسبت‌ به‌ سال‌ ۷۵ افزایش‌ داشته‌ اما جمعیت‌ زنان‌ غیرفعال‌ خانه‌دار در طول‌ پنج‌سال‌ كاهش‌ نسبتا چشمگیری‌ داشته‌ است‌. این‌ تغییر آمار نشان‌ از گرایش‌ زنان‌ به‌ فعالیت‌ های‌ خارج‌ از منزل‌ دارد. دكتر نجمه‌ حمیدی‌ كارشناس‌ روابط‌ اجتماعی‌ در این‌ باره‌ می‌گوید: یكی‌ از دلایل‌ عمده‌ گرایش‌ زنان‌ به‌ كارهای‌ خارج‌ از محیط‌ خانه‌ و جدا شدن‌ از خانه‌داری‌،اؤبات‌ این‌ موضوع‌ است‌ كه‌ زنان‌ نیز می‌توانند پا به‌ پای‌ مردان‌ در عرصه‌ اقتصاد اجتماعی‌ حضور داشته‌ باشند. طی‌ چند سال‌ گذشته‌،زنان‌ به‌ نوعی‌ بازارهای‌ كاری‌ را از مردان‌ ربوده‌اند. همین‌ موضوع‌ باعث‌ شده‌ است‌ كه‌ میزان‌ مشاركت‌ زنان‌ در فعالیت‌های‌ اقتصادی‌ و اجتماعی‌ جامعه‌ ازدیاد یابد. وی‌ می‌افزاید: اگر برابری‌ حقوقی‌ زنان‌ و مردان‌ در جامعه‌ ایجاد شود به‌ گونه‌یی‌ كه‌ زنان‌ به‌ واسطه‌ خانه‌دار بودن‌ از برخی‌ مسائل‌ و زمینه‌های‌ اجتماعی‌ و اقتصادی‌ محروم‌ نشوند مطئمنا زنان‌ ترجیح‌ می‌دهند كه‌ در خانه‌ فعالیت‌ كنند.

آگاهی‌ از ارزش‌ كارخانگی‌ زنان‌

كارهایی‌ چون‌ درست‌كردن‌ غذا، شست‌وشو و نگهداری‌ كودكان‌ از عمده‌ كارهای‌ زنان‌ خانه‌ دار است‌. اگر ما بتوانیم‌ این‌ نوع‌ فعالیت‌ها را هم‌ به‌ عنوان‌ یك‌ شغل‌ در جامعه‌ جابیندازیم‌، می‌توانیم‌ حقوق‌ زنان‌ بویژه‌ زنان‌ خانه‌دار را به‌ آنها بازگردانیم‌.اعظم‌ خاكپور كارشناس‌ اجتماعی‌ در مسائل‌ زنان‌ با بیان‌ مطالب‌ بالا می‌افزاید: آگاهی‌ دادن‌ و اطلاع‌رسانی‌ درباره‌ مشكلات‌ و مسائل‌ كار درخانه‌ به‌ گونه‌یی‌ كه‌ جنبه‌ عمومی‌ داشته‌ باشد، می‌تواند جامعه‌ را به‌ ارزش‌ كارخانگی‌ كه‌ زنان‌ انجام‌ می‌دهند متوجه‌ كند. توجه‌ جامعه‌ به‌ این‌ موضوع‌ می‌تواند تا حد زیادی‌ از خشونت‌ علیه‌ زنان‌ جلوگیری‌ كند بدین‌صورت‌ كه‌ : مردان‌ وقتی‌ از مشقات‌ كارخانگی‌ اطلاع‌ حاصل‌ كنند دیگر خستگی‌ و سختی‌ كار را به‌ رخ‌ همسران‌ خود نمی‌كشند. از سوی‌ دیگر متوجه‌ این‌ موضوع‌ می‌شوند كه‌ به‌ همان‌ اندازه‌ كه‌ آنان‌ به‌ واسطه‌ كار بیرون‌ از خانه‌ خسته‌ شده‌اند زنان‌ نیز بخاطر كار در منزل‌ خسته‌ شده‌اند در نتیجه‌ ملاحظه‌ بیشتری‌ نسبت‌ به‌ واكنش‌های‌ زنان‌ به‌ خرج‌ می‌دهند. در تحقیق‌ دكتر جزنی‌ آمده‌ است‌ كه‌ حدود ۵۵ درصد زنان‌ اعتقاد دارند كه‌ تلویزیون‌ وسیله‌ مناسبی‌ برای‌ ارایه‌ اطلاعات‌ درباره‌ ارزش‌ كار خانگی‌ است‌. از سوی‌ دیگر ۱۷ درصد رسانه‌های‌ عمومی‌، ۱۴ درصد روزنامه‌ها و مجلات‌ و ۱۲ درصد نیز رادیو را بهترین‌ وسیله‌ برای‌ اطلاع‌رسانی‌ درباره‌ این‌ موضوع‌ می‌دانند. بر اساس‌ این‌ تحقیق‌ ۲\۱۴ درصد زنانی‌ كه‌ در نمونه‌ آماری‌ مورد پرسش‌ قرار گرفته‌اند بر این‌ باورند كه‌ از هیچ‌ راهی‌ نمی‌توان‌ ارزش‌و بهای‌ كارخانگی‌ زنان‌ را تعیین‌ كرد. حدود ۹\۹ درصد زنان‌ نیز اعتقاد دارند كه‌ از طریق‌ قدردانی‌ و ارزش‌ گذاری‌ معنوی‌ می‌توان‌ ارزش‌ كارخانگی‌ را ارج‌ نهاد. همچنین‌ به‌ اعتقاد ۵\۸ درصد زنان‌ تنها راه‌ ارزش‌گذاری‌ كار خانگی‌ پرداختن‌ دستمزد و حقوق‌ به‌ آنان‌ است‌. در تحقیق‌ مورد بحث‌، اعتقاد ۲\۵۸ درصد زنان‌ بر این‌ است‌ كه‌ با پرداخت‌ دستمزد به‌ كار خانگی‌ زنان‌، نمی‌توان‌ ارزش‌ كار آنان‌ را محاسبه‌ كرد و ۷\۲۸ درصد زنان‌ نیز می‌خواهند كه‌ برای‌ كار خانگی‌ به‌ آنان‌ دستمزد پرداخت‌ شود. گروه‌ ۱\۱۳ درصدی‌ زنان‌ این‌ مطالعه‌ نیز بر این‌ باورند كه‌ می‌توان‌ تا حدودی‌ ارزش‌ كار خانگی‌ را با دستمزد جبران‌ كرد. در هرحال‌ كار زنان‌ در خانه‌ یكی‌ از مباحثی‌ است‌ كه‌ نه‌تنها در ایران‌ بلكه‌ در تمام‌ دنیا مسكوت‌ باقی‌ مانده‌ است‌. كار خانگی‌ زنان‌ در برخی‌ كشورها مشمول‌ قانون‌ بیمه‌ و حتی‌ پرداخت‌ حقوق‌ ماهانه‌ می‌ شود.اما در بسیاری‌ از كشورهای‌ جهان‌ كار خانگی‌ زنان‌ به‌ عنوان‌ یك‌ وظیفه‌ محسوب‌ می‌شود حتی‌ این‌ موضوع‌ به‌ عنوان‌ یك‌ كار درنظر گرفته‌ نمی‌شود. اما زنان‌ ایران‌ می‌توانند به‌ واسطه‌ كار در خانه‌ از همسر خود حقوق‌ مطالبه‌ كنند. هرچند این‌ موضوع‌ در نظر هیچ‌ زن‌ ایرانی‌ معنا ندارد و هیچ‌ زنی‌ بخاطر دریافت‌ پول‌، كار خانگی‌ انجام‌ نمی‌دهد.