کوچولوی اخمالو چرا

کودکان اخمو و بداخلاق برای هیچ کس سرگرم کننده و مطلوب نیستند و بیشتر اطرافیان از نگهداری و مراقبت از آنها طفره می روند

کودکان اخمو و بداخلاق برای هیچ کس سرگرم کننده و مطلوب نیستند و بیشتر اطرافیان از نگهداری و مراقبت از آنها طفره می‌روند. بدخلقی و اخمویی کودکان می‌تواند ناشی از بیماری، گرسنگی، خستگی، ترس، حسادت، تحریک شدن توسط اطرافیان و... باشد. این کودکان به دلایل مختلف سر و صدا و قشقرق راه می‌اندازند یا سعی می‌کنند شما را عصبانی و تحریک کنند. همچنین ممکن است از شما نافرمانی کنند یا بشدت به شما بچسبند و با جار و جنجال از شما بخواهند همیشه در آغوش شما باشند. بدون شک تربیت کودکان، کار دشواری است.

برای مثال کودکی را مجسم کنید که وسط یک فروشگاه شلوغ شروع به بدرفتاری می‌کند و جسورانه به والدینش درشتی می‌کند. در چنین مواقعی حتی والدینی که در مورد تربیت فرزندشان‌ خیلی به خود اطمینان دارند نیز مأیوس و دلسرد می‌شوند و به دنبال روش و کلمات مناسبی می‌گردند تا کودک خود را آرام کنند. در این مقاله قصد داریم طی چند‌مرحله، نحوه رفتار مناسب والدین با این گونه کودکان را گوشزد کنیم تا از این طریق، بدخلقی این گونه کودکان تقلیل یابد و کودک و والدین احساس بهتری داشته باشند.

بسیاری از خانواده‌ها از کودک خشمگین خود گلایه دارند و بسیار تمایل‌ دارند که‌ علت‌ این‌ رفتارها را بدانند و راه‌های‌ پیشگیری‌ و اصلاح‌ رفتار را در این‌ زمینه‌ به‌ کار گیرند.

در واقع کودک با رفتار پرخاشگرانه خواستار به ‌دست ‌آوردن‌ هدفی‌ دیگر است‌ و ابداً قصد حمله‌ به‌ دیگران‌ یا اذیت‌ کردن‌ آنها را ندارد. البته ممکن‌ است‌ پرخاشگری‌ جنبه‌ انتقام‌گیری‌ نیز داشته‌ باشد؛ یعنی‌ کودکی‌ که‌ مورد اذیت‌ و آزار قرار گرفته‌ و نتوانسته‌ خشم‌ خود را ابراز کند، اکنون‌ با پرخاشگری‌ به‌ کاهش‌ اضطراب‌ خود می‌پردازد.

یکی‌ از دلایل‌ بسیار مهم‌ پرخاشگری‌ در کودکان‌، یادگیری‌ است؛ یعنی‌ کودکانی‌ که‌ الگوهای‌ رفتاری‌ پرخاشگرانه‌ داشته‌اند، همانند الگوهای‌ خود رفتار می‌کنند. چنانچه‌ کودک دارای پدر یا مادری‌ با خلق‌وخویی‌ عصبانی‌ و پرخاشگر یا شاهد رفتارهای‌ خشونت‌بار پدر و مادر خود با افراد دیگر ‌باشد، مسلما او نیز پرخاشگر خواهد شد. بنابراین‌ کودکان‌ از طریق‌ مشاهده، رفتارهای‌ والدین‌ را می‌آموزند و الگوبرداری می‌کنند . کودکان‌ مضطرب‌ نیز نمی‌توانند کودکان‌ آرامی‌ باشند و رفتارهایی‌ پرخاشگرانه‌ از خود بروز می‌دهند، البته‌ آنها بلافاصله‌ پشیمان‌ می‌شوند و از والدین‌ خود عذرخواهی‌ می‌کنند. اگر از کودک‌ مضطرب‌ بپرسیم‌ که‌ چرا عصبانی‌ هستی؛ خواهد گفت‌ نمی‌دانم؛ یا خواهد گفت‌ دست‌ خودم‌ نیست. همچنین گاهی‌ کودکان‌ در مدرسه‌ قربانی‌ خشونت‌ می‌شوند و همین باعث‌ می‌شود خود آنها نیز عامل‌ خشونت‌ شوند. برای‌ درمان‌ پرخاشگری‌ در کودکان‌ اولین‌ گام‌ این‌ است‌ که‌ نوع‌ پرخاشگری‌ آنها و علت‌ آن‌ را شناسایی‌ و پرخاشگری‌ را به‌ صورت‌ موردی‌ برطرف‌ کنیم.‌در مورد کودک‌ پرخاشگری‌ که‌ الگوپذیری‌، عامل‌ این‌ گونه‌ رفتار او بوده، باید روی‌ الگوی‌ کودک‌ کار کرد و راه‌های‌ دیگری‌ جز پرخاشگری‌ را به‌ آن‌ الگو آموخت.

در مواردی‌ که‌ علت‌ پرخاشگری‌، اضطراب‌ است، باید از نگرانی‌ درونی‌ و اضطراب‌ کودک‌ مطلع‌ شویم. به‌ کودکان‌ مضطرب‌ باید فرصت‌ صحبت‌کردن‌ بدهیم‌ تا نگرانی‌ خود را ابراز کنند و تا حد امکان‌ سعی‌ کنیم‌ در جهت‌ رفع‌ نگرانی‌‌هایی‌ که‌ آنها را آزرده‌ است، قدم‌ برداریم. ورزش‌کردن‌ برای‌ این‌ کودکان‌ بسیار مؤثر است‌ و باعث‌ تخلیه‌ هیجان‌ می‌شود.

اما در مورد رفع پرخاشگری و شیطنت‌ با مصرف‌ دارو حتما با پزشک‌ متخصص‌ باید ارتباط‌ داشته‌ باشیم‌ تا کودک‌ از نزدیک‌ معاینه‌ شود. هنگامی‌ که‌ کودک‌ قربانی‌ خشونت‌ در مدرسه‌ شده‌ است، باید‌ با مسئولان‌ مدرسه‌ صحبت‌ کنیم‌ و لازم‌ است‌ که‌ آنها طبق‌ قانون‌ و مقررات‌ خاص‌ با کودکان‌ خشونت‌گرا برخورد کنند و نیز کودکانی‌ را که‌ قربانی‌ خشونت‌ شده‌اند، مطابق‌ رفتارهای‌ خوبشان‌ مورد تشویق‌ و تایید قرار دهند.

چنانچه‌ نوع‌ پرخاشگری‌ کودک‌، خصمانه‌ است، باید‌ کودک‌ را از آزار و اذیت‌ دور کنیم‌ تا مجبور نباشد برای‌ تلافی‌ و انتقام، افراد دیگر را اذیت‌ کند و اگر پرخاشگری‌ وسیله‌ جلب نظر دیگران‌ است، باید‌ راه‌های‌ دیگری‌ را برای مطرح‌کردن‌ کودک‌ برگزینیم‌ تا او ناچار نباشد از روش‌ خشونت‌ برای‌ جلب‌ توجه‌ استفاده‌ کند.

ناصر قاسم زاده

دبیر انجمن حمایت از سلامت جامعه