قتل امیرکبیر به دستور ناصرالدین شاه

میرزا تقی خان امیرکبیر، از بزرگترین رجال سیاسی ایران و از بزرگترین وزرای ایران است که در سال ۱۲۲۳ هـ ق در خانواده ای از طبقات پایین متولد شد. پدرش آشپز قائم مقام بود و این مسئله …

میرزا تقی خان امیرکبیر، از بزرگترین رجال سیاسی ایران و از بزرگترین وزرای ایران است که در سال ۱۲۲۳ هـ ق در خانواده ای از طبقات پایین متولد شد. پدرش آشپز قائم مقام بود و این مسئله باعث نزدیکی میرزا تقی خان با فرزندان خانواده قائم مقام و معاشرت با‌ آنها شد. چنین بود که میرزا تقی خان از کودکی با امور مملکتی و سیاست کشور آشنا شد. دوران کودکی و جوانی امیرکبیر، زیر نظر و تربیت قائم مقام سپری شد و شیوه منشی گری و نامه نگاری و صدور احکام دیوانی را از او آموخت و به تدریج کار او در محدوده شغل دبیری قرار گرفت و پس از مدتی منشی رسمی قائم مقام شد. مسئولیت بعدی او، وزیر نظام بود که در معاونت میرزا محمد خان زنگنه امیرنظام قرار گرفت.

استعداد، حسن سلوک و آشنایی کامل او به آداب معاشرت باعث ترقی او در نظام دیوانی کشور شد تا آنکه پس از مرگ محمد شاه قاجار، امیرکبیر با تدبیر و تمهید خاصی در فراهم کردن مقدمات سلطنت ناصرالدین شاه، ولیعهد محمد شاه، موفق گردید. پس از ورود ناصرالدین شاه به تهران و نشستن بر تخت سلطنت، میرزا تقی خان را به مقام صدارت عظمی منصوب کرد در این دوران سازمان کشور به علت بی کفایتی دولتمردان، خصوصا میرزا آقاسی از هم گسیخته بود. امیر در مرحله اول شروع به تصفیه دستگاه دولتی کرد و برای تصدی مشاغل، شایسته ترین افراد را انتخاب کرد. سپس به اصلاح امور مالیه کشور پرداخت. پس از آن، امیرکبیر، اصلاح قشون را در برنامه خود قرار داد.

از اقدامات مهم دیگر او تاسیس دارالفنون، اولین مدرسه جدید ایران و تاسیس روزنامه وقایع اتفاقیه است. در امور سیاسی و روابط خارجی نیز کفایت و تدبیر را جایگزین نمود. اصلاحات امیرکبیر، طبعا مخالف منافع درباریان و اربابان خارجی بود. سرانجام با اغوای شاه توسط درباریان و اطرافیان او و با تحریک بیگانگان، امیرکبیر از صدارت، عزل و به حکومت کاشان منصوب و در حقیقت به کاشان تبعید شد. آن گاه تمام عناصر داخلی و خارجی که در زمان صدارت او به کمین نشسته بودند دست به دست هم دادند و حکم قتل او را از شاه بی کفایت گرفتند و حاج علی خان حاجب الدوله، با اینکه امیرکبیر مهربانی های بسیار به او کرده بود، مامور اجرای فرمان شد و در روز جمعه ۱۸ دی ماه ۱۲۳۰ ماموریت خود را در حمام فین کاشان به انجام رساند. با قتل امیرکبیر، کشور از یکی از مخلص ترین و فداکارترین و لایق ترین مدیران خود در طول تاریخ، محروم شد.