قدرت جدید مالی جهان

با تداوم افزایش بهای نفت طی سه سال گذشته و رشد چشمگیر درآمدهای كشورهای صادركننده نفت، اكنون بسیاری از اقتصاددان ها بر این عقیده اند كه صادركنندگان نفت هم اكنون قدرت جدید مالی …

با تداوم افزایش بهای نفت طی سه سال گذشته و رشد چشمگیر درآمدهای كشورهای صادركننده نفت، اكنون بسیاری از اقتصاددان ها بر این عقیده اند كه صادركنندگان نفت هم اكنون قدرت جدید مالی در اقتصاد جهانی محسوب می شوند: ذخایر آنها سریعاً در حال افزایش است و نفوذ آنها بر بازارهای مالی آمریكا و دیگر بازارهای سرمایه تقویت شده است. بر این اساس، انتظار می رود تداوم قیمت های بالای نفت، صادركنندگان نفت را قادر سازد جایگاه بانك های مركزی آسیا در عرصه بازارهای مالی جهان را تصاحب كنند. بنا بر اعلام صندوق بین المللی پول، از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۵ درآمد نفتی ۱۱ عضو اوپك به اضافه روسیه و نروژ مجموعاً به ۲ تریلیون دلار رسید. حال آن كه بهای نفت هم اكنون و در سال ۲۰۰۶ حدود ۷۰ دلار است و افزایش بیشتر درآمدهای نفتی را قطعی ساخته است.

بر اساس گزارش صندوق بین المللی پول، مازاد حساب جاری كشورهای صادركننده نفت از جمله كویت و نروژ از رقم ۲۴۲ میلیارد دلاری سال ۲۰۰۵ در سال جاری به ۳۱۱ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت، حال آن كه مازاد كشورهای آسیایی از رقم ۲۶۳ میلیارد دلاری سال گذشته به ۲۵۳ میلیارد دلار كاهش خواهد یافت.

بانك های مركزی كشورهای آسیایی معمولاً تمایل دارند مازادهای خود را در اوراق خزانه داری آمریكا سرمایه گذاری كنند كه تا حدودی موجب كاهش در كسری حساب جاری آمریكا خواهد شد. در مقابل، صادركنندگان نفت كه به تازگی دارای مازادهای كلانی شده اند به خرید املاك و مستغلات و سهام شركت ها و سرمایه گذاری در بازارهای نوظهور علاقه بیشتری دارند. بر اساس این گزارش، افزایش بیشتر قیمت نفت و مصرف سریع تر درآمدهای نفتی توسط تولیدكنندگان نهایتاً باعث تشدید كسری تجاری آمریكا خواهد شد. این وضعیت همین طور در اقتصاد جهانی كه روند آهسته ای پیدا كرده تنش ایجاد خواهد كرد.

هم اكنون شیوه های سرمایه گذاری صادركنندگان نفت بسیار متنوع تر از روش های بانك های مركزی چین و دیگر كشورهای آسیایی است. با توجه به تمایل بانك های مركزی كشورهای آسیایی به حفظ واحدهای پول خود در سطح پایین و رقابتی نگاه داشتن صادرات، آنها به تدریج درآمد حاصل از فروش كالا به آمریكا را به خرید اوراق خزانه داری دلاری سوق می دهند.