از زیان در بورس تا باخت در فاركس

فارکس, لااقل در بازار سرمایه ایران هیچ متولی مشخص, استاندارد مورد اجماع یا شاخص های تعریف شده ای برای اندازه گیری کیفی خدمات ندارد

این نوشته یک درددل دوستانه به عنوان یک فعال بازار‌های مالی (بورس و فارکس) است تا تایید یا رد یک موضوع یا یک جریان. احساس می‌شود که جریانی در بازار سرمایه ایران به سرعت در حال نفوذ است و متاسفانه هیچ فرد یا گروه یا کارشناس و مسوولی در خوشبینانه‌ترین حالت به ذات آن دقت نکرده یا درک کرده است اما کاری از دست او بر نمی‌آید.

با سقوط شاخص‌های بورس طی دو سال گذشته، به مرور شرایطی به وجود آمد كه بسیاری از سرمایه‌گذاران، بخشی از سرمایه خود را در بورس از دست بدهند و به امید دستیابی به آمال و آرزو‌های دیرین و فتح قله‌های ثروت و نعمت در کمترین زمان به سمت فارکس روی آورند. اما سوال اینجا است که حقیقتا در فارکس چه اتفاقی می‌افتد؟ چرا بسیاری از سرمایه‌گذاران ضرر می‌کنند؟

بارها در آمارهای مختلف رسمی و غیررسمی اعلام شده است که بیش از ۹۰‌درصد (و حتی در مواردی ۹۵درصد) معامله‌گران فارکس ضرر می‌کنند. حال سوال این است که چرا هنوز هم ولع فراوانی برای حضور در این بازار پرریسک و کسب تجارب بسیار‌گران‌بها و میلیونی وجود دارد.

شاید به عنوان کسی که خود مدت‌ها است درگیر فارکس است و بخشی از فعالیت حرفه‌ای خود را بر این بازار بنا نهاده است، ادامه این نوشته کمی عجیب به نظر برسد، اما حقیقت این است که احساس مسوولیت حرفه ای و اخلاقی در قبال کاربران آینده فارکس تنها انگیزه اصلی نگارنده بوده است.

سوال این است که مجموعه عواملی که باعث زیان هنگفت در بازار فارکس می‌شود، چیست؟

به نظر نگارنده، در این بازی تقریبا غیرمنصفانه حلقه‌های زیر در کنارهم زنجیری تشکیل می‌دهند که زخم آن بر تن هر سرمایه‌گذار متضرر فارکس پیدا است.

● مشاوران و مدرسان فارکس

فارکس، لااقل در بازار سرمایه ایران هیچ متولی مشخص، استاندارد مورد اجماع یا شاخص‌های تعریف شده‌ای برای اندازه‌گیری کیفی خدمات ندارد. تحقیقات و بررسی‌های نسبتا کامل در فعالان بازار فارکس ایران، نشان می‌دهد که متاسفانه بخش قابل‌توجهی از مشاوران یا حتی مدرسان فارکس را بازندگان بزرگ بازار تشکیل می‌دهند. واقعیت این است که گروهی از معامله‌گران با تجربه فارکس که عمدتا توانایی کسب سود پایدار و بلندمدت را در فارکس نداشته‌اند، پس از مدتی با از دست دادن سرمایه خود و سرخورده شدن از بازار، به یکباره به عنوان مشاور، مدرس، استاد و محقق فارکس معرفی می‌شوند. ضمن احترام به تمامی استادان و مشاوران محترم فارکس، متاسفانه باید بپذیریم که عده‌ای از کسانی که در حال حاضر به عنوان مدرس یا حتی مشاور در فارکس فعالیت می‌کنند به دلیل عدم اعتماد به نفس کافی و خاطرات تلخ گذشته راه افراط و تفریط را در پیش می‌گیرند. عده‌ای با بزرگنمایی و رویا پردازی و قلب واقعیت و عده‌ای دیگر با تزریق یاس و اضطراب و ترس به معامله‌گران به آنها کمک می‌کنند تا هر چه زودتر به جمع بازندگان فارکس بپیوندند. در این زمینه به نظر می‌رسد کمترین دقت و وسواس لازم به عمل می‌آید، مشاوره و راهنمایی درست و صادقانه‌ای به علاقه‌مندان ارائه نمی‌شود و بخش قابل‌توجهی از تجربیات ضررکنندگان بازار تنها از طریق ضررهای هنگفت شخصی و با هزینه‌های زیاد به دست آمده است. در صورتی که احساس مسوولیت صادقانه و منطقی مشاوران و معرفی‌کنندگان نقش بسیار مهمی در حراست از سرمایه معامله‌گران و کمک در باقی ماندن آنها در بازار دارد.

قصه آموزش فارکس هم در ایران قصه جالبی است. گروهی از بزرگترین ضررکنندگان بازار با سود جویی شرکت‌های غیر معتبر و حتی در مواردی مراکز دانشگاهی با انگیزه کسب سود کوتاه مدت زمینه وارد آمدن بزرگ‌ترین زیان‌ها را به معامله‌گران فارکس فراهم می‌کنند.

● اطلاعات و آموزش ناکافی

باید بپذیریم که فارکس یک بازار مالی حرفه‌ای است که با تکیه بر شانس، تقدیر و دعای خیر و آرزوی موفقیت دیگران نمی‌توان از آن سود گرفت. بیش از ۸۰‌درصد حجم معاملات این بازار در دست بانک‌های مرکزی، موسسات مالی بین المللی و سایر سرمایه‌گذاران بزرگ دنیا است. این نهادهای مؤثر تعیین‌کننده اصلی جهت بازار هستند و عمده معامله‌گران جز با تکیه بر نمودارهای گذشته و افسوس و حسرت از عدم حضور در روزهای گذشته بازار، با کمترین درک و شناخت از عوامل موثر برقیمت‌ها و نوسانات و با کسب کمترین آموزش و تجربه به اقیانوس فارکس می پرند.

نکته دردناک اینجا است که اغلب معامله‌گران حاضرند تجارب بسیار ساده ای را که با کمترین هزینه (شاید در حد ۲۰۰ تا ۵۰۰ دلار) قابل دستیابی است، با اهدای هزاران دلار به معامله‌گران خارجی و بروکرهای خارجی به دست آورند. آموزش فارکس در ایران از جمله ارزان ترین آموزش‌هاست. دوره‌های آموزشی پایه با نرخ حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰دلار در ایران با تعرفه حدود ۳۰۰۰دلاری در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس تدریس می‌شوند. البته بگذریم که کیفیت آموزش نیز تفاوت فاحشی دارد.

● حساب‌های دمو

در این زمینه اختلاف نظر وجود دارد. اما واقعیت این است که حساب‌های دمو به دلیل شرایط روانی خنثی و عدم هزینه‌های مرتبط با خطاها، در اغلب موارد با سود همراه است. البته نکته جالب‌تر اینکه بسیاری از بروکرهای نامعتبر به منظور تحریک و اغوای معامله‌گران دمو، به آنها در کسب سود در حساب‌های دمو، کمک كرده و حتی در مواردی با ارائه قیمت‌های متفاوت در سرور مربوط به حساب‌های دمو به آنها کمک می کنند تا احساس برنده بودن، سود کردن و لذت بردن از معاملات را احساس کنند و همین فردا صبح با نماینده کارگزاری مربوطه درایران تماس بگیرند و با اصرار فراوان درخواست افتتاح حساب واقعی (Real) كنند. غافل از اینکه ماهیت و عملکرد حساب‌های دمو با حساب‌های واقعی کاملا متفاوت است. البته حالت برعکس دیگری نیز وجود دارد و آن حالتی است که یک نماینده بروکر به اصرار فراوان به شما القا می‌کند که بازکردن حساب دمو کاملا بی‌فایده است و حتما باید درمحیط واقعی معامله کنید و سود ببرید (پولتان را از دست بدهید) تا اهمیت و هیجان واقعی فارکس را درک کنید. این در حالی است که برخی از معامله‌گران فارکس حتی برای کوتاه‌ترین مدت نیز به منظور آشنایی با روند کار یک بروکر یا نحوه معامله کردن، حساب‌های دمو را تجربه نکرده‌اند.

● لورج

کارمزد معاملات در فارکس پایین است، بنابراین، برخی بروکرها برای اینکه شما هرچه بیشتر کارمزد بپردازید و در ضمن هر چه زودتر پولتان را از دست بدهید اقدام به ارائه اجباری لورج یا اعتبار معاملاتی می‌کنند. به‌عنوان مثال به شما با یک سرمایه ۱۰۰۰ دلاری تا صد برابر اعتبار می‌دهند. از آنجا که تجربه طولانی بروکرها نشان می‌دهد که معامله‌گران در ۹۰‌درصد مواقع خطا می‌کنند، حاضرند این محبت اجباری را به شما داشته باشند تا در صورتی‌که قیمت یک جفت ارز فقط به میزان یک‌درصد برخلاف پیش‌بینی شما نوسان کرد، تمام سرمایه شما به حساب بروکر منتقل شود. البته در صورتیکه پیش‌بینی شما درست هم باشد باز برای شروع یک معامله که اجبارا در حجم ۵۰ تا ۱۰۰هزار دلاری صورت گرفته مبلغ هنگفتی بابت کارمزد براساس حجم غیر واقعی معاملاتی در همان ابتدا پرداخت کرده‌اید. لورج یا اعتبار در حقیقت یک دوپینگ تمام عیار است که با اعتماد به نفس کاذب به معامله‌گر در اغلب موارد در جهت زیان به وی عمل می‌کند.

● طمع

در بسیاری از موارد معامله‌گران در فارکس، سود نیز به دست می‌آورند، اما نکته مهم نگهداری یا شناسایی این سود است. سابقه معاملاتی فارکس پر است از کسانی که حساب‌های ۵هزار دلاری را ظرف مدت یک تا دوهفته تا حد ۲۰هزار نیز بالا برده‌اند و در پایان همان ماه به دلیل طمع برای کسب سود بیشتر، حساب آنها به دلیل عدم موجودی به اصطلاح کال شده است. (از بین رفته است)

مجید اصلی

faraforex.com

---