سفر, سر سفره رمضان

تب داغ گردشگری تابستانی در ایران با رسیدن ماه مبارک رمضان کم کم سرد می شود و بسیاری از خانواده های مسافر به خانه هایشان باز می گردند تا خود و خانه را برای روزه داری در رمضان مهیا کنند شهرها و روستاها خالی از مسافر می شوند و میزبانان دیروز می روند تا خود را برای مهمانی باشکوه تری آماده کنند

تب داغ گردشگری تابستانی در ایران با رسیدن ماه مبارک رمضان کم‌کم سرد می‌شود و بسیاری از خانواده‌های مسافر به خانه‌هایشان باز‌می‌گردند تا خود و خانه را برای روزه‌داری در رمضان مهیا کنند. شهرها و روستاها خالی از مسافر می‌شوند و میزبانان دیروز می‌روند تا خود را برای مهمانی باشکوه‌تری آماده کنند.

در این بین آداب و رسوم مردم برای این مهمانی بزرگ دیدنی است. آداب و رسوم روزه‌داری و مهمانی خدا در رمضان که در هر شهر و روستایی از ایران به شکل و شمایل خاصی روی می‌دهد،‌ جذابیتی دارد که از چشم‌ها دور مانده است. شاید تنها راه معرفی و نمایش فرهنگ غنی ماه مبارک رمضان، تدارک بیشتر برای سفر باشد، اما کشورهای دیگر هم به استقبال این ماه می‌روند و حوزه گردشگری در این ماه نه‌تنها از رونق نمی‌افتد که در برخی‌کشورها با راه‌اندازی فستیوال‌های مختلف و برنامه‌های جذاب رونق بیشتری می‌گیرد.

● رنگ و بوی رمضان در سرزمین کانگوروها

شاید برایتان جالب باشد‌ بدانید‌ ماه مبارک رمضان در بسیاری از کشورهای مسلمان به‌عنوان جاذبه‌ای گردشگری برای گردشگران فرهنگی و علاقه‌مندان به‌آداب و رسوم ملل مختلف در برنامه‌ریزی‌های کلان مدنظر قرار گرفته است. البته بهره‌برداران از جذابیت گردشگری در رمضان را تنها کشورهای مسلمان تشکیل نمی‌دهند؛ بلکه کشورهای غیرمسلمان هم به این ظرفیت بزرگ پی برده‌اند و در تلاش برای ارائه امکانات و خدمات مناسب به روزه‌داران هستند.

استرالیا یکی از این کشورهاست که مانند سال‌های پیش امسال نیز با ارائه طرح «استراحتگاه رمضان» تلاش می‌کند ‌گردشگران مسلمان را برای ورود به این کشور ترغیب کند. هرساله زمستان‌های آفتابی کوئینزلند، بسیاری از گردشگران حوزه خاورمیانه را به سوی خود می‌کشد؛ به همین دلیل مقامات گردشگری این منطقه نیز تصمیم گرفتند با ایجاد مکان‌هایی برای استراحت روزه‌داران، بهره‌ای کافی از گردشگران مسلمان این منطقه در طول ماه رمضان ببرند. سازمان گردشگری استرالیا، پیش از این برای جلب گردشگران مسلمان، نمازخانه‌هایی را در برخی‌هتل‌ها، فروشگاه‌ها و پارک‌های چندمنظوره احداث کرد، اما این بار می‌خواهند با ساخت استراحتگاه رمضان در هتل‌ها، مدت حضور گردشگران روزه‌دار در این کشور را افزایش دهند. گردشگران می‌توانند سه روز هفته و هنگام عصر به این استراحتگاه‌ها که ظرفیتی ۵۰ نفری دارند، بیایند و روزه خود را با خرما، قهوه و خوراکی مختصر باز کنند. این استراحتگاه‌ها از طلوع‌ آفتاب تا ساعت ۲۱ به صورت رایگان از روزه‌داران پذیرایی می‌کند.

● رمضان با طعم موسیقی

لبنانی‌ها برای جذب بیشتر گردشگر، جشنواره موسیقی برپا می‌کنند که در آن علاوه بر گروه‌های موسیقی سنتی لبنانی، نوازندگانی از دیگر کشورهای عربی و اروپایی نیز به اجرای برنامه‌هایی در سه شهر بیروت، صیدون و تریپولی می‌پردازند. این جشنواره با موضوع «توسعه شهری، شب‌های رمضان» در حالی برگزار می‌شود که هدف از آن، نمایش شکوه شهرهای مهم لبنان و برجسته کردن نقش رویدادهای فرهنگی در توسعه یک محیط مساعد برای وحدت ملی، پیوستگی و اتحاد اجتماعی و جذب ده‌ها هزار گردشگر عنوان شده است.

● جشنواره در سرزمین فراعنه

مصر برای حفظ درآمد گردشگری خود در ماه رمضان سال‌های گذشته با برگزاری جشنواره‌ای به نام فانوس و کمپین گردشگری، گردشگران عرب خلیج‌فارس را به این کشور دعوت می‌کرد. معلوم نیست مصری‌ها امسال با وجود تحولات سیاسی کشور خود که هنوز به ثبات نرسیده است، دوباره این کمپین را راه بیندازند، اما آنها چند سال پیش برای این‌که مسلمانان روزه‌دار که در این ماه اغلب اوقات خود را با خانواده می‌گذرانند و بندرت به سفرهای خارجی می‌روند، از خانه بیرون بکشند، جشنواره فانوس رمضان را ترتیب دادند که در آن علاوه بر آتش‌بازی، فانوس‌های رنگی و بزرگی به عنوان نمادی از ماه رمضان در تمام کشور و برابر در خانه‌ها آویخته شد. برنامه‌هایی مثل آتش‌بازی و برگزاری کنسرت موسیقی و نمایش‌های فولکلوریک از جمله مراسم این جشنواره برای جذب روزه‌داران کشورهای مسلمان مانند عربستان سعودی، امارات، کویت، لیبی و تونس بود.

● تصمیمات رمضانی مالزی

مالزی هم از این بازار پررونق و سودآور گردشگران عرب غافل نبوده و به منظور حضور فعال‌تر در بازار جهانی تولیدات گردشگری، امسال نیز چون سال گذشته بازار ویژه ماه رمضان را برپا می‌کند، این طرح برای جذب گردشگران غرب آسیا و اروپا و به گفته وزیر‌گردشگری مالزی، برای دعوت از گردشگران خارجی برای اقامت در این کشور در روزهای ماه‌رمضان در نظر گرفته شده است. در برنامه بازار رمضان سال گذشته بیش از ۶۷۰۰ سایت ویژه در ۱۱ حوزه مختلف این کشور ایجاد شد. وزیر گردشگری مالزی گفته است، از آنجا که از امسال تا سال ۲۰۱۶ ماه مبارک رمضان در کشورهای آسیای غربی و پاکستان مصادف با تابستان است و گرما و رطوبت شدید هوا در این اوقات سال، انگیزه مهمی برای سفر گردشگران مسلمان است، مالزی می‌تواند مقصد گردشگری برتری برای این نوع گردشگران باشد.

● اماراتی‌ها سر سفره رمضان

دپارتمان توریسم و گردشگری دبی اعلام کرده است، کمیته ویژه‌ای به منظور جذب گردشگران به دبی در ماه رمضان تشکیل داده است. یکی از تصمیمات آنها برگزاری سفره رمضان است. قرار است چادرهای ویژه و کاملا مجهزی با ظرفیت بیش از ۲۰۰۰ نفر در ماه مبارک رمضان برپا و در آن از روزه‌داران پذیرایی شود. کارگران در این مراسم با غذاهای سبک شامل خرما و آبمیوه و میوه پذیرایی می‌شوند.

● ایران

معمولا در ماه مبارک رمضان برخی اداره‌های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در استان‌های مختلف برنامه‌هایی تدارک می‌بینند، مثلا مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان مرکزی از برپایی سفره‌های افطار در موزه‌ها و اماکن فرهنگی گفته است و برخی دیگر از اداره‌های این سازمان از برگزاری آیین تعزیه‌خوانی و مسابقات قرآنی خبر داده‌اند.‌‌اما متاسفانه هیچ‌یک از این برنامه‌ها به دلیل نداشتن هدف و برنامه مشخص، نتیجه مناسبی نداده‌اند و نمی‌توانند در آژانس‌های مسافرتی برای برگزاری تور به این مقاصد، انگیزه‌ای ایجاد کنند. با وجود این، تعدادی از دفاتر خدمات مسافرتی برای روزهای رمضان، تورهای داخلی مختلفی البته با محتوا و مقاصد تکراری تدارک دیده‌اند و امیدوارند بتوانند به مردم بیاموزند ‌در رمضان، هم می‌توان روزه‌دار بود و هم سفر کرد. مقصد بسیاری از این تورهای داخلی را استان‌های زیارتی از جمله خراسان رضوی و فارس تشکیل می‌دهند.

● فرهنگی‌غنی‌برای‌گردشگری‌رمضان

فرهنگ روزه‌داری در رمضان ایرانیان، قدمتی دیرینه دارد که روحیه مذهبی و اعتقادی مردم موجب به وجود آمدن سنت‌ها و آیین‌های ویژه در این ماه شده است. این ‌آیین‌های دیدنی هریک به تنهایی جاذبه‌ای برای برگزاری تور یا سفر کردن در ماه رمضان است. مثلا سال‌هاست که یک روز قبل از ماه‌رمضان، مراسم کلوخ‌اندازان در نقاط مختلف ایران انجام می‌شود. در این روز مردم هر شهر یا روستا به گردشگاه‌های اطراف شهر یا روستای خود می‌روند و انواع خوراک‌ها و غذاها را همراه خود می‌برند و تفریح می‌کنند و این روز را با شادی به پایان می‌رسانند. در قزوین کلوخ‌اندازان را «گل خندانی» و در بردسیر کرمان روز «سنگ‌اندازان» می‌گویند. مراسمی هم با عنوان کلیدزنی در شب‌های ماه مبارک برگزار می‌شود که در آن زنی داخل یک سینی آینه، سرمه‌دان و یک جلد قرآن قرار داده و به در منازل اهل محل می‌رود و در حالی که صورت خود را با چادر پوشانده با کلید به سینی می‌زند. صاحبخانه پس از گشودن در، آینه داخل سینی را برمی‌دارد و چهره خود را می‌نگرد، سپس مقداری شیرینی، قند یا پول داخل سینی قرار می‌دهد. کلیدزن این عمل را با نیت از پیش تعیین شده انجام می‌دهد و صاحبخانه به او می‌گوید هر مراد و نیتی داشته باشی، خداوند آن را برآورده سازد.

اعظم راستی