نگاهی به تشكیل سازمان مدیریت

هیأت عالی برنامه در سال ۱۳۲۷ لایحه قانون برنامه هفت ساله عمرانی کشور را تهیه و به مجلس وقت ارایه کرد

به نقل از شورای اطلاع رسانی دولت، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور از ادغام دو سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور اداری و استخدامی کشور(سابق) ایجاد شده است.

● سازمان برنامه و بودجه

به منظور هماهنگ کردن فعالیت‌های عمرانی و لزوم تهیه برنامه‌‌هایی برای رشد اقتصادی و اجتماعی کشور، در سال ۱۳۱۶ هجری شمسی "شورای اقتصادی"، ایجاد شد. در ۱۷ فروردین سال ۱۳۲۵ به‌موجب تصویبنامه هیأت وزیران هیأتی به نام "هیأت تهیه نقشه اصلاحی و عمرانی کشور"، تشکیل شد. هیأت دولت پس از دریافت گزارش‌های ارایه شده از سوی این هیأت در مرداد سال ۱۳۲۵ تصویب کرد که برای رسیدگی به برنامه‌های ارایه شده از سوی وزارتخانه‌ها، هیأت جدیدی به نام "هیأت عالی برنامه"، تشکیل شود.

هیأت عالی برنامه در سال ۱۳۲۷ لایحه قانون برنامه هفت ساله عمرانی کشور را تهیه و به مجلس وقت ارایه کرد. در این لایحه برای نخستین‌بار با توجه به لزوم جلوگیری از اصطکاک بین سازمان‌هایی که عملیات مشابه انجام می‌دهند، از سویی و لزوم تحول اقتصادی کشور از سوی دیگر، پیشنهاد شد تا اجرای برنامه از طریق همکاری بین دوایر دولتی و سازمان‌های وابسته به دولت از یک طرف و سازمانی خاص به نام "سازمان برنامه" از طرف دیگر، انجام شود. به این ترتیب در مهر ماه ۱۳۲۷ اداره‌ای به نام "اداره دفتر کل برنامه" تأسیس شد که بعداً این اداره، "سازمان موقت برنامه"، نام گرفت. در نهایت طبق قانون مصوب ۲۶ بهمن ۱۳۲۷ مجلس شورای ملی "سازمان برنامه"، برای به انجام رسانیدن برنامه‌های عمرانی به وجود آمد.

با تصویب قانون برنامه و بودجه در ۱۵ اسفند ۱۳۵۱، سازمان برنامه به دلیل انتقال وظیفه تهیه و تدوین تمام بودجه به آن، "سازمان برنامه و بودجه "، نامیده شد.

● سازمان امور اداری و استخدامی کشور

در سال ۱۳۳۴ شمسی "اداره کل طبقه‌بندی مشاغل"، وابسته به وزارت دارایی ایجاد شد که هدف آن برقراری هماهنگی در حقوق و مزایای مستخدمان کشوری و به‌طور کلی اجرای اصل حقوق مساوی برای کار مساوی در محدوده نظام طبقه‌بندی مشاغل بود. در سال ۱۳۳۷ اداره‌کل یادشده، به "سازمان خدمات کشوری"، تغییر نام یافت و از وزارت دارایی منتزع شد و تحت نظر نخست‌وزیر قرار گرفت. فکر تجدیدنظر در مقررات استخدامی و ایجاد مرکزی برای نظارت در امور استخدامی کشور روز به روز قوت بیشتری گرفت تا اینکه در سال۱۳۴۰، "شورای عالی اداری کشور"، به‌وجود آمد و کار تدوین قانون استخدام کشوری را از سر گرفت. شورای عالی اداری با بررسی تمام قوانین و مقررات استخدامی کشور و بررسی و مقایسه مقررات استخدامی کشور با چندین کشور پیشرفته و در حال توسعه و بحث و مذاکره با صاحبنظران، طرح مقدماتی لایحه استخدام کشوری را تهیه کرد. این لایحه پس از بررسی و تجدیدنظر در هیأت رییسه شورای عالی اداری کشور و کمیسیون منتخب در هیأت دولت و کمیسیون استخدام مجلس شورای ملی در تاریخ ۳۱/۳/۱۳۴۵ در یازده فصل به تصویب رسید و به موجب این قانون شورای عالی اداری جای خود را به سازمانی تحت عنوان "سازمان امور اداری و استخدامی کشور"، داد.

● سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور

شورای عالی اداری در هشتاد و ششمین جلسه، مورخه ۱۱/۱۲/۱۳۷۸، به‌منظور تحقق مطلوب وظایف و اختیارات رییس جمهوری، موضوع اصل یکصد و بیست و ششم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تأمین یکپارچگی در مدیریت کلان کشور، هم‌سویی نظام‌های مدیریتی با برنامه‌های میان‌مدت و بلند‌مدت، تمرکز وظایف و فعالیت‌های مرتبط و پیوسته و متجانس با یکدیگر در امور برنامه‌ریزی، کاهش تداخل و توازی وظایف سازمان‌های ستادی، ارتقای توان کارشناسی و تصمیم‌سازی دولت و فراهم‌کردن زمینه تحقق مطلوب برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور تصویب کرد:

"سازمان امور اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه با تمام وظایف، اختیارات و مسؤولیت‌های قانونی و نیروی انسانی و امکانات خود ادغام شده و نام آن به سازمان مدیریت و برنامه‌‌ریزی کشور تغییر می‌یابد."

نمودار تشکیلاتی این سازمان درتاریخ ۱۷/۴/۱۳۷۹ تصویب شد و به اجرا درآمد.

سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور با برخورداری از تشکیلاتی جامع، در چارچوب قوانین و مقررات، عهده‌دار وظایف متعددی بوده که عمده‌ترین آنها عبارت است از:

۱) برنامه‌ریزی:

▪ انجام مطالعات و بررسی‌های اقتصادی و اجتماعی و پیش‌بینی منابع کشور به‌منظور تهیه برنامه و بودجه.

▪ تهیه و تنظیم برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت به‌منظور نیل به توسعه پایدار و همه‌جانبه در کشور.

۲) بودجه‌ریزی:

▪ پیشنهاد خط مشی‌ها و سیاست‌های مربوط به بودجه کل کشور به شورای اقتصاد.

▪ تهیه و تنظیم بودجه سالانه کشور با همکاری مؤسسات ذی‌ربط.

۳) نظارت و ارزیابی:

▪ نظارت مستمر بر اجرای برنامه‌های توسعه و پیشرفت سالانه آنها.

▪ نظارت و ارزیابی کارایی و عملکرد دستگاه‌های اجرایی کشور.

▪ نظارت و ارزیابی طرح‌های عمرانی کشور.

۴) امور فنی:

▪ استقرار نظام فنی و اجرایی طرح‌های عمرانی کشور از طریق تدوین ضوابط فنی و اجرایی طرح‌ها.

▪ سازماندهی و ارزشیابی عملکرد عوامل فنی و اجرایی از طریق تهیه، تدوین، اجرا و نظارت بر اجرای ضوابط مربوط به تشخیص صلاحیت فنی وارجاع کار به واحد‌های تهیه و اجراکننده طرح‌های عمرانی.

۵) امور انفورماتیک:

▪ برگزاری و اداره جلسات شورای عالی انفورماتیک کشور براساس آیین‌نامه مربوط و پیگیری و اجرای مصوبات شورا.

▪ تهیه، تدوین و ابلاغ آیین‌نامه‌ها، ضوابط و دستور‌العمل‌های مربوط به فعالیت‌های کامپیوتری و احراز صلاحیت و طبقه‌بندی شرکت‌های کامپیوتری.

▪ هماهنگی و نظارت بر امور شرکت‌های کامپیوتری.

▪ صدور مجوز برای واردات تجهیزات کامپیوتری.

۶) امور استخدامی:

▪ مراقبت در حسن اجرای قوانین و مقررات استخدامی کشور در وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی مشمول قانون.

▪ ارایه دستورهای لازم درباره نحوه اجرای قوانین و مقررات استخدامی کشور به‌منظور ایجاد هماهنگی.

▪ انجام مطالعات و تحقیقات لازم در امور استخدامی و ارایه پیشنهادها و نظرهای مشورتی به دولت.

۷) امور تشکیلات وروش‌ها:

▪ اصلاح ساختار دولت و تمرکززدایی.

▪ بررسی و تهیه پیشنهادها درباره هدف‌ها و وظایف وزارتخانه‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی.

● الحاق سازمان مدیریت استان‌ها به استانداری‌ها

رئیس جمهوری در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۶ با صدور دستورالعملی خطاب به معاون اول رئیس جمهوری، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، وزیرکشور و استانداران سراسر کشور چگونگی الحاق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استانها به استانداری‌ها را ابلاغ کرد.

براساس این دستورالعمل که به استناد اصل ۱۲۶ قانون اساسی صادر شده، از آغاز سال ۸۶ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی هر استان با همه پست‌های سازمانی، ردیف‌ها و اعتبارات به استانداری مربوطه منتقل و به نام معاونت برنامه‌ریزی استانداری شناخته می‌شود و وظایف برنامه‌ریزی و امور اقتصادی معاونت کنونی برنامه‌ریزی، اداری و مالی استانداری‌ها نیز به این معاونت منتقل خواهد شد.

همچنین معاونت برنامه‌ریزی، اداری و مالی کنونی استانداری‌ها به معاونت اداری و مالی تبدیل می‌شوند. رؤسای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان‌ها نیز به پیشنهاد استاندار و با حکم وزیر کشور به عنوان معاون برنامه‌ریزی استاندار منصوب شده و انجام وظیفه خواهند کرد.

● ... و سرانجام مصوبه شورای عالی اداری

شورای عالی اداری در یکصد و سی و سومین جلسه خود به ریاست رئیس جمهوری در تیرماه ۱۳۸۶ ، تغییر سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور را به عنوان دو معاونت " برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری " و " مدیریت و توسعه منابع انسانی" به تصویب کرد.