محکوم به مرگ های جوان

بعضی از فناوری ها خیلی دیر به عرصه وجود می رسند با وجودی که سازندگان قول آنها را مدت ها قبل داده بودند

بعضی از فناوری‌ها خیلی دیر به عرصه وجود می‌رسند؛ با وجودی که سازندگان قول آنها را مدت‌ها قبل داده بودند. از سوی دیگر، بسیاری از فناوری‌هایی که اتفاقا از جهات مختلفی در حد خوبی هستند، خیلی زود از رده خارج می‌شوند، زیرا آنقدر دیر آمده‌اند که قبل از اینکه خودی نشان دهند محکوم به نابودی می‌شوند.

زمان‌بندی در طراحی و عرضه محصولات بسیار حیاتی است. زمانی که یک محصول جدید بموقع وارد بازار می‌شود، پیشرفت روزانه و تکنولوژیکی در یک چشم به هم زدن به حقیقت می‌پیوندد. اما اگر محصولی دیر وارد بازار شود، ریسک اینکه به یک محصول تقلیدی نسبت داده شود، بالا می‌رود و به احتمال زیاد کاربران از آن استقبال کمتری خواهند کرد و مهم‌تر از همه اینکه این محصول دیگر زمانی برای رقابت با محصولات مشابه بازار ندارد. نمونه برخی از این محصولات را اخیرا به چشم دیده‌ایم: گوگل پلاس و چت ویدیویی فیس‌بوک.

در ادامه به معرفی چند محصول که به دلیل تاخیرشان در عرضه به بازار، به قول معروف در جوانی محکوم به مرگ می‌شوند، معرفی می‌کنیم:

● کاست فشرده دیجیتال

در اوایل دهه ۹۰، نوار صوتی دیجیتال (DAT) از نظر کیفیت صدا و ظرفیت ذخیره‌سازی توانست عرض اندام کند و از این نظر برتری بسیاری به نوارهای کاست معمولی داشت. اما طراح DAT یک اشتباه بزرگ کرده بود و آن سایز این نوارها بود. چراکه این نوارها به اندازه کاست‌های صوتی استاندارد نبودند. در نتیجه مشتریان مجبور بودند برای استفاده از کاست‌های فشرده دیجیتال یک دستگاه جدید خریداری کنند تا بتواند این فرمت را بخواند. فیلیپس در همین زمان بود که وارد این رقابت شد. فیلیپس به محبوبیت فرمت DAT اتکا و کاست فشرده دیجیتال (DCC) را تولید کرد و بعد از مدتی در سال ۱۹۹۲ نیز دستگاه مربوط به آن‌که هم پخش‌کننده و هم ضبط‌کننده بود را روانه بازار کرد. فیلیپس خیلی تلاش کرد که این فرمت به CD‌ها که تازه وارد بازار شده بودند، برتری یابند. اما CD‌ها خیلی زودتر جای خود را در بازار پیدا کردند و دستگاه‌های پخش CD همانند MiniDisc سونی براحتی توانست DCC‌ها را مغلوب کرده و آنها را از رده خارج کنند.

● دریم‌کست سگا

با وجودی که سیستم بازی ویدیویی خانگی سگا در زمان خود یک دستگاه پیشرفته به شمار می‌رفت، اما سگا خیلی دیر آن را معرفی و وارد بازار کرد. سونی، نینتندو و مایکروسافت رقبای نیرومندی بودند. دریم‌کست در واقع محصولی انقلابی بود و در آن زمان به فناوری‌های مهمی چون مودم (اگرچه دایل‌آپ ۵۶ کیلوبیت در ثانیه بود)، قابلیت چت صوتی حین بازی و محتوای قابل دانلود مجهز بود. به همین دلیل هم با استقبال بسیاری از کاربران و حتی هکرهای LulzSec مواجه شد. زمانی که سگا مورد حمله هکرها قرار گرفت، گروه هکری LulzSec در پیام توییتی در توییتر خطاب به سگا گفت: سگا با ما تماس بگیر. ما می‌خواهیم به شما کمک کنیم تا هکرهایی را که به شما حمله کرده‌اند نابود کنیم. این گروه افزود: ما عاشق دریم‌کست شما هستیم و بزودی هکرهای شما را نابود خواهیم کرد. اگرچه در هفته اول عرضه دریم‌کست، بیش از ۵۰۰ هزار واحد از این دستگاه فقط در امریکای شمالی فروخته شد، ولی در ماه‌های بعد پلی‌استیشن ۲ سونی از لحظه ورودش عرصه را برای دریم‌کست تنگ کرد.

● HD DVD

با ظهور تلویزیون‌های HD نیاز به دستگاهی برای ضبط و پخش محتوای HD محسوس شد و در همین زمان بود که دو فرمت HD DVD و بلو- ری ظهور پیدا کردند. HD DVD را شرکت سونی و فیلیپس تولید کردند و فرمت بلو- ری را توشیبا، NEC و سانیو. می‌توان به جرات گفت که تفاوت این دو فرمت بسیار جزیی است، فقط موضوع اینجاست که بلو- ری در ماه فوریه ۲۰۰۲ به بازار عرضه شد و HD DVD در ماه آگوست. البته سونی به دلیل تاخیر یکی از استودیوهای فیلمسازی و همچنین یکی از تولیدکنندگان کنسول بازی با تاخیر فرمت HD DVD را روانه بازار کرد. به هر حال نبرد این دو فرمت زمانی شروع شد که پلی‌استیشن ۳ با درایو بلو- ری عرضه شد و در واقع از این فرمت پشتیبانی کرد. این رقابت تابدانجا کشیده شد که فروش HD DVD از رقیبش کمتر شد و استودیوهای فیلمسازی و فروشنده‌ها شروع به پشتیبانی از فرمت بلو- ری کردند. می‌توان گفت در سال ۲۰۰۸ دیگر دوران HD DVD به پایان رسید.

● گوگل تی‌وی

چشم و همچشمی اپل و گوگل بر کسی پنهان نیست و سال‌هاست که این دو شرکت سایه هم را با تیر می‌زنند. به همین دلیل زمانی که اپل دومین نسل جعبه set-top را در سپتامبر سال ۲۰۱۰ وارد بازار کرد، گوگل هم بلافاصله یک ماه بعد واکنش نشان داد و همه منتظر بودند کدام یک برنده خواهند شد. با وجودی که محصولات ارایه‌شده توسط اپل و گوگل هیچ سنخیتی با هم نداشتند، رقیب هم شدند. اپل تی‌وی در واقع یک ارایه‌دهنده محتوا (ترکیبی از فروشگاه آنلاین آی‌تیونز و محتوای نت‌فلیکس به همراه یوتیوب) است، ولی گوگل تی‌وی یک کانال محتواست که یوتیوب و محتوای تلویزیون اینترنتی را به اتاق نشیمن کاربران می‌آورد. فروش اپل تی‌وی تا پایان سال ۲۰۱۰ از مرز یک میلیون واحد گذشت، در حالی که گوگل‌ تی‌وی با استقبال چندانی مواجه نشد. اپل در اقدام بعدی‌اش یعنی معرفی AirPlay ضربه کاری را به گوگل زد. AirPlay به کاربران اپل تی‌وی و آی‌پد، آیفون و آی‌پاد تاچ امکان می‌دهد که به صورت بی‌سیم برنامه‌های تلویزیونی را تماشا کنند.

● RSS

برای کسانی که واقعا در محتوای آنلاین غرق شده‌اند و دوست دارند که این محتوا را به نوعی غربال کنند، RSS بهترین راه‌حل بود. با یک نگاه اجمالی به سرفصل‌هایی که یک فیدRSS ارایه می‌دهد، می‌توان به تمام اخبار روز دنیا احاطه پیدا کرد. ولی این امر دقیقا همان چیزی است که باعث مرگ RSS شد. قابلیت توییتر در ارایه اخبار ۱۴۰ کاراکتری باعث منسوخ شدن RSS شد. در واقع توییتر و فیس‌بوک سایت‌هایی بودند که قابلیت آبونه RSS را از سایت‌های خود برداشتند. ولی این تنها دلیل مرگ RSS نیست. دلیل دیگر این بود که محتوای دیجیتالی که توسط RSS ارایه می‌شود، انتها ندارد. در حالی که پیام‌های توییت هم ابتدا دارد و هم انتها.

RSS یک نشانه‌گذاری استاندارد شده XML که محتوایی که قصد به اشتراک گذاشتن آن را دارید توصیف می‌کند. به این ترتیب با قرار دادن یک قسمت RSS یک سایت در متن سایت دیگر، با عوض‌شدن اخبار و عناوین سایت اول این محتویات هم در سایت دوم به صورت خودکار عوض می‌شوند.

● زون مایکروسافت

زون مایکروسافت قاعده کلی که «ظاهر همه‌چیز است» را اثبات کرد. این محصول بیشتر شبیه به آیپاد اپل است تا یک محصول شیک و واقعی. Zune ۳۰ در سال ۲۰۰۶ با رنگ‌های مشکی، سفید و قهوه‌یی به بازار آمد. نرم‌افزار مایکروسافت آن واقعا قابل ستایش است، اما در عوض دو اشتباه بزرگ پشت آن است: این محصول با مک سازگار نیست و با آن نمی‌توان از آی‌تیونز موسیقی دانلود کرد. در سال ۲۰۰۹، آی‌پاد شرکت اپل بازار پخش‌کننده‌های چندرسانه‌یی را در اختیار خود داشت، در حالی که زون حتی نتوانست در ردیف پنج پخش‌کننده برتر بازار قرار بگیرد. آخرین نسخه زون در آوریل ۲۰۱۰ به بازار آمد و مایکروسافت اعلام کرد دیگر مدل جدیدی از این پخش‌کننده موسیقی و ویدیویی‌اش را نخواهد ساخت و به جای آن می‌خواهد نرم‌افزار زون را در گوشی‌های موبایل ویندوزی قرار بدهد. با کمک نرم‌افزار زون، کاربران می‌توانند موسیقی و فیلم بخرند و با پرداخت مبلغی در هر ماه، به صورت نامحدود موسیقی به صورت جاری یا stream گوش کنند.

● می‌گو

نام می‌گو (MeeGo) به نوعی از رده خارج شدن زود هنگامش را پیشگویی کرد. این سیستم عامل موبایلی که اینتل آن را طراحی کرده، توسط استفن الوپ، مدیرعامل جدید نوکیا کشته شد. زیرا نخستین گوشی مبتنی بر سیستم عامل می‌گو توسط نوکیا ساخته شد، اما الوپ بعدا تصمیم گرفت که به جای این سیستم عامل از ویندوز موبایلی ۷ استفاده کند. هنوز هم N۹ نوکیا، نخستین و تنها گوشی است که با این پلتفورم عرضه شده است. این گوشی با دوربین ۸ مگاپیکسلی و ظاهر بسیار جذابش در ابتدا حسابی عرض اندام کرد، اما برای ادامه کافی نبود. در واقع علت سقوط می‌گو تاخیر عرضه آن توسط سازنده‌اش است. نوکیا خیلی دوست دارد که دوباره جایگاه برتر خود را در بازار گوشی‌های موبایل در دست بگیرد و به همین دلیل نیز تصمیم گرفت این‌بار با مایکروسافت همکاری کند. البته اینتل هنوز به ادامه حیات می‌گو امیدوار است و می‌خواهد آن را برای تبلت‌ها سازگار کند.

● نت‌بوک‌ها

نت‌بوک‌ها یکی از بهترین محصولات بودند، اما فقط برای یک مدت خاص. نخستین نت‌بوک را اسوس و با نام Eee PC روانه بازار کرد و هم از نظر قیمت و هم قابلیت حمل و نقل بسیار راحت لپ‌تاپ‌ها را یک گام به عقب برگرداند. چنانچه به گزارش مرکز تحقیقاتی Display، در سال ۲۰۰۸، یعنی تنها یک سال بعد از معرفی نخستین نت‌بوک، فروش این محصول در جهان به ۴/۱۶ میلیون و دو سال بعد از آن به ۳/۳۳ میلیون رسید. اما دقیقا اواخر نخستین فصل ۲۰۱۰ بود که آی‌پد معرفی شد و به نوعی به زندگی نت‌بوک‌ها پایان داد. آی‌پد در ۸۰ روز ابتدای فروشش حدود سه میلیون واحد فروخت.

فقط این شرکت‌ها نیستند که به دلیل تاخیر در عرضه محصولاتشان متحمل ضرر می‌شوند، بلکه مشتریانی نیز که این محصولات را خریداری می‌کنند، نه‌تنها از سوی شرکت‌ها پشتیبانی نمی‌شوند، بلکه بعد از چند وقت با ظهور یک محصول جدیدتر ابزارشان از رده خارج می‌شود.

نسترن صائبی