فرار کوسه های کوچک از انقراض بزرگ

کوسه های کوچک عهد باستان از واقعه ای که حدود ۲۵۰ میلیون سال قبل باعث کشته شدن بیشتر گونه های بزرگ در اقیانوس شد, جان سالم به در بردند از این واقعه با نام انقراض بزرگ یاد می شود که در انتهای دوره پرمین و آغاز دوره تریاسه به وقوع پیوسته است

کوسه‌های کوچک عهد باستان از واقعه‌ای که حدود ۲۵۰ میلیون سال قبل باعث کشته‌شدن بیشتر گونه‌های بزرگ در اقیانوس شد، جان سالم به در بردند. از این واقعه با نام انقراض بزرگ یاد می‌شود که در انتهای دوره پرمین و آغاز دوره تریاسه به وقوع پیوسته است.

تریاسه دوره ای است که دایناسورها در نهایت در آن دوران پدیدار شدند. کوسه های بازمانده از آن واقعه سرانجام از بین رفتند، اما ۱۲۰ میلیون سال پس از انقراض بزرگ زندگی کردند. فسیل این گونه ها نشان می دهد آنها چگونه توانستند این مدت زمان طولانی زنده بمانند. انقراض بزرگ باعث نابودی بسیاری از گونه های ماهی ازجمله کوسه های موسوم به کلادو دونتومورف یا کلادوس شد، اما دانشمندان موزه تاریخ طبیعی ژنو در سوئیس اکنون گزارش داده اند بررسی فسیل ها نشان می دهد این کوسه های کوچک، مدت های طولانی پس از زمانی که تصور می شد از بین رفته اند به زندگی خود ادامه داده بودند.

گوئیلام گینوت و همکارش فسیل دندانی را که از محلی در جنوب فرانسه به دست آمده بود، مورد بررسی قرار دادند. این دندان ها از سه گونه به دست آمده و بسیار کوچک بود. طوری که اندازه آنها بین یک تا دو میلی متر بود. بر همین اساس گینوت می گوید کلادوس هایی که مدت طولانی زنده بودند اندازه کوچکی داشته و اندازه گونه بالغ این کوسه ها فقط بین ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر بوده است.

این کوسه ها در بخش بزرگی از دوره بقایشان در آب های ساحلی کم عمق زندگی می کرده اند. فسیل های به دست آمده از چنین مکان هایی نشان می داد پس از انقراض بزرگ این کوسه ها ناپدید شده و فرض بر نابودی آنها بود، اما اکنون فسیل های فرانسوی نشان می دهد این کوسه ها فقط به آب های عمیق تر کوچ کرده اند. عمق آب مکانی که این دندان ها از آنجا بازیابی شده در ۱۳۵ میلیون سال قبل حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ متر بوده است. گینوت می گوید البته دانشمندان برای یافتن این فسیل ها غواصی نکرده اند. دندان های این نوع کوسه در یک لایه سنگ آهکی در نزدیکی روستای سنت هیپولیت دوفورت احاطه شده بودند. هنری کاپتا یکی از اعضای تیم، این مجموعه را اواخر دهه ۸۰ میلادی جمع آوری کرد. گینوت می گوید: سال ها طول کشید این رسوبات فرآوری شده و فسیل ها به دست آید. از آنجا که فسیل ها بسیار کوچک و ظریف بوده و همچنین سنگ آهک بسیار سخت است، فسیل ها با قرار دادن تکه های سنگ آهک در حمام اسید بازیابی شدند. این کار باعث جداسازی سنگ ها شد. پس از خشک شدن فسیل ها دانشمندان می توانند مجدد از طریق غربال کردن آنها باقی آهک ها را از روی فسیل ها بردارند. با این کار می توان تقریبا هر شیء نسبتا بزرگ مدفون شده در سنگ آهک مانند فسیل ها را نمایان کرد. البته این کار نیاز به صرف زمان نسبتا زیاد داشته و پر زحمت است.

گینوت می گوید از زمانی که او برای یک طرح تحقیقاتی در مقطع تحصیلات تکمیلی روی این کار تمرکز کرد کسی به دنبال آن نرفته بود. حتی زمانی که او کار را آغاز کرد فقط به دنبال مطالعه کوسه های مدرن بود و به دنبال کلادودونتومورف ها نبود.

آنچه او و تیمش یافتند این بود که این کوسه ها از بخش های عمیق دریا به عنوان پناهگاهی برای فرار از انقراض استفاده کرده اند. با استفاده از این مخفیگاه آنها توانستند از شرایط خصمانه ای که در طول واقعه انقراض بزرگ به مرگ بسیاری از گونه ها منجر شد، دوری کنند. این کوسه های ریز بعدا هم توانستند از انقراض انبوه گونه های اقیانوسی هم جان سالم به در برده و به حیات خود ادامه دهند.

گینوت معتقد است این فسیل های اعماق دریا ممکن است اطلاعات بیشتری در مورد چگونگی تکامل ماهی های عهد باستان در اختیار ما قرار دهند.

societyforscience

مترجم: آتنا حسن آبادی