مثلث صادرات

برای آن که صادرات موفقی داشته باشیم لازم است صادر کنندگان, دولت و تأمین کنندگان سرمایه با هم در تعامل باشند

صادرات همواره به عنوان یک راهکار اساسی و اصلی برای توسعه و رشد اقتصادی مطرح بوده و در سیاست گذاری‌های اقتصادی به عنوان محور اصلی گذار از توسعه نیافتگی و ورود به جرگه کشورهای توسعه یافته مورد توجه قرار گرفته است.

توسعه صادرات علاوه بر این که منبع تأمین درآمدهای ارزی برای کشورها محسوب می‌شود، عامل مهمی در توسعه اشتغال و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، افزایش ظرفیت تولید و رسیدن به مقیاس اقتصادی تولید و نتیجتاً صرفه‌های ناشی از مقیاس، ایجاد کانال‌های جدید ارتباط با زنجیره جهانی تولید و انتقال دانش و فن‌آوری تولید، تقویت تراز تجاری و حفظ ارزش پول ملی و نهایتاً تقویت رشد اقتصادی و افزایش سطح رفاه اجتماعی می‌باشد.

در شکل‌گیری امر صادرات عناصر متعددی دخیل‌اند که هر یک، الزامات خاص خود را در مسیر توسعه صادرات ایجاب می‌کنند. عناصر مؤثر در امر صادرات را به طور کلی می‌توان در سه حوزه دولت، صادر کنندگان و تسهیل ‌کنندگان فرآیند صادرات جست‌وجو نمود.

● ضلع صادر کنندگان

صادر کنندگان باید استانداردها و فن‌آوری مورد نیاز را برای حصول کیفیت لازم بازار هدف و پروژه‌ای که بر روی آن کار می‌کنند به دست آورند که این امر مستلزم دسترسی به دانش کافی و نیروی انسانی متخصص است. نیاز به اطلاع کافی از وضعیت بازار صادراتی و تحقیقات بازار، داشتن اطلاع کافی راجع به مقررات قضایی، حقوقی، مالی و گمرکی بازار هدف از دیگر الزامات توسعه صادرات است و این امر نیازمند داشتن تجربه برای حضور در بازارهای جهانی یا استفاده از تیم‌ها و کارشناسان مشاور در زمینه‌های مذکور می‌باشد.

همچنین صادر کنندگان باید در زمینه مهارت‌های ارتباطی و معامله‌گری و مهارت‌های تجهیز منابع مالی و سازماندهی مالی پروژ‌ه‌ها که به خصوص برای حصول موارد مورد نظر بانک‌ها و یا اصطلاحاً Bankable بودن درخواست تأمین مالی خیلی ضرورت دارد، خود را تجهیز و آماده سازند.

● ضلع دولت

در مورد نقش دولت در امر توسعه صادرات، وجود زیرساخت‌های صادراتی در کشور مبدأ نظیر شبکه حمل و نقل، بیمه و گمرک، الزاماتی‌اند که بدون آنان کار برای صادر کننده خیلی سخت می‌شود. همچنین تسهیلات و ظرفیت‌های اداری و به خصوص رفع موانع و دیوان ‌سالاری اداری و همچنین تقویت اطلاع‌ رسانی در مورد برنامه‌های حمایتی و مشوق‌های مالی و غیرمالی دولت برای صادرات می‌تواند به توسعه صادرات کمک کند.

از نقطه نظر کلان اقتصادی، اِعمال سیاست‌های تجاری مناسب و تأمین فرصت‌های حضور در بازارهای جهانی به خصوص از طریق رایزنی‌های سیاسی و تقویت ارتباطات دیپلماسی از طریق وزارت امور خارجه و سفارتخانه‌ها در خارج از کشور به عنوان یک راهکار مطرح می‌شوند.

حمایت از سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر و ارایه خدمات مشاوره‌ای بانکی، مالی، بازاریابی، حقوقی و فنی به خصوص از طریق نهادهای دولتی نظیر سازمان توسعه تجارت و نهادهای مشابه از دیگر راهکارهای دستیابی به الزامات توسعه صادرات‌اند.

● ضلع سرمایه

تسهیل‌ کنندگان صادرات هم نقش مهمی در توسعه صادرات ایفا می‌کنند. برای مثال، تشکیل و تقویت ارتباطات درون صنعتی در راستای افزایش توان فنی و اجرایی پیمانکاران، به خصوص ترویج روش‌هایی نظیر تشکیل کنسرسیوم‌های صادراتی به عنوان راهکار مناسبی برای تجمیع توان‌های اندک پیمانکاران در قالب یک شرکت بزرگتر، به تسهیل امر صادرات کمک می‌کند. از دیگر مواردی که امر توسعه صادرات را تسهیل می‌کند می‌توان به تقویت ساختارهای اطلاعاتی و مالی به منظور ارتقای درجه اعتباری صادر کنندگان و پیمانکاران، کسب رتبه اعتباری بین‌المللی برای امکان استفاده از منابع بازارهای مالی خارجی، استفاده از تسهیلات سندیکایی برای پروژه‌های بزرگ و همچنین استفاده از روش‌های مختلف تأمین مالی که توسط بانک‌ها ارایه می‌گردند اشاره نمود.

صادر کنندگان ناچارند ابزارهای تأمین مالی را به صورتی فعالانه و خلاقانه به کار ببرند و راه ‌حل‌های تأمین مالی را در ترکیب با پیشنهادهای تجاری خود ارایه نمایند.

صادر کنندگان باید درک کنند که آنها نیاز به استفاده از راه‌ حل‌های تأمین مالی خلاقانه را در پیشنهادات تجاری خود دارند تا شانس خود را برای تضمین درآمدهای آتی افزایش دهند. برای بسیاری از آنها، این امر نیاز به تغییر اساسی در رویکرد نسبت به مشتریان و کسب و کار دارد.