سرطان روده بزرگ

سرطان کولون یا سرطان روده بزرگ و انتهای آن, سرطانی است که از روده بزرگ کولون یا مقعد انتهای کولون شروع می شود

سرطان کولون یا سرطان روده بزرگ و انتهای آن، سرطانی است که از روده بزرگ (کولون) یا مقعد (انتهای کولون) شروع می شود. دیگر انواع سرطان ها مانند سرطان غدد لنفاوی، تومورهای سرطانی، ملا نوما و سارکوما هم به ندرت می توانند در ایجاد سرطان کولون نقش داشته باشند. در این مطلب منظور از سرطان کولون، تنها توده بدخیم سرطانی کولون است.

● دلا یل و عوامل خطر:

از نظر انجمن سرطان آمریکا، سرطان روده بزرگ یکی از سرطانهای منجر به مرگ در آمریکا است، هرچند اغلب تشخیص زودهنگام این سرطان باعث درمان کا مل می شود. تقریبا همه سرطانهای کولون ابتدا به عنوان پلیپ های غیرسرطانی شروع می شوند و کم کم تاحد سرطان پیشرفت می کنند. افرادی که خطر ابتلا به سرطان کولون هستند:

۱) افراد بالا ی ۶۰ سال

۲) افراد با نژاد آفریقایی- آمریکایی یا اروپای شرقی.

۳) افرادی که رژیم غذایی سرشار از گوشت دارند

۴) کسانی که در هر جای دیگر از بدن دچار سرطان هستند

۵) داشتن پلیپ های سرطان بزرگ

۶) داشتن التهاب روده و شکم

۷) داشتن سابقه خانوادگی به ابتلا به سرطان کولون

۸) خود شخص سابقه بیماری سرطان سینه داشته باشد.

سندرم های ژنتیک هم خطر گسترش سرطان کولون را بالا می برند. دو سندرم شایع عبارتند از:سرطان روده بزرگ ارثی غیرپلی پوسیز (HNPCC) که به نام سندرم لینچ شناخته می شود و دیگری پلی پوسیز غده ای خانوادگی (FAP). آنچه شما می خورید نقش بزرگی در خطر ابتلا به سرطان کولون بازی می کند. سرطان کولون می تواند با چربی بالا ، فیبر پایین و گوشت قرمز در رژیم غذایی مرتبط باشد. سیگار کشیدن و نوشیدن الکل دیگر عوامل خطر در سرطان روده بزرگ هستند.

● علا یم:

بسیاری از انواع سرطان کولون هیچ علا ئمی ندارند. علا یم زیر می تواند سرطان کولون را برای ما نمایان سازند:

۱) درد شکم و حساس به لمس بودن در ناحیه پایین و زیرشکم

۲) وجودخون در مدفوع

۳) اسهال، یبوست یا دیگر تغییرات در عادات مدفوع کردن

۴) گرفتگی روده

۵) مدفوع باریک و دراز

۶) کم خونی مخفی

۷) کاهش وزن بدون هیچ دلیل شناخته شده ای.

● آزمایش ها و روش تشخیص:

با انجام بررسی های لا زم، سرطان کولون می تواند قبل از گسترش علا یم و زمانی که علا ج پذیر است، تشخیص داده شود. پزشک شما، یک بررسی فیزیکی انجام می دهد و برای این کار، نواحی شکمی شما را فشار می دهد. آزمایش فیزیکی به ندرت مشکلی را نشان می دهد، هرچند ممکن است دکتر توده ای را در شکم احساس کند. اگر در آزمایش و بررسی مقعد توده ای تشخیص داده شود در این صورت فرد مبتلا به سرطان مقعد است و سرطان کولون ندارد. آزمایش خون مخفی در مدفوع یا FOBT ممکن است مقدار کمی خون را در مدفوع تشخیص دهد که می تواند نشان سرطان کولون باشد، اگرچه این آزمایش اغلب در بیماران مبتلا به سرطان کولون منفی است. به همین دلیل، آزمایش FOBT باید همراه با کولونوسکپی یا سیگموی دوسکپی انجام شود. قابل توجه است که مثبت بودن آزمایش FOBT هم الزاما به معنی ابتلا به سرطان نیست. آزمایش های تصویری در تشخیص سرطان کولون شامل «کولونوسکپی» و «سیگموی دوسکپی» هستند. آزمایش های خون که ممکن است انجام شوند عبارتند از: آزمایش کامل خون (CBC) برای چک کردن کم خونی و آزمایش کارکرد کبد. اگر پزشک شما تشخیص دهد که شما مبتلا به سرطان کولون هستید، آزمایش های دیگری را برای بررسی میزان گسترش سرطان در بدن شما انجام می دهد. این کار «مرحله دار کردن» (Staging) نامیده می شود. سی تی اسکن یا امآرآی از شکم، ناحیه لگنی، سینه یا مغز می تواند در تشخیص مرحله و میزان پیشرفت سرطان در بدن استفاده شود. برخی اوقات PET اسکن هم انجام می شود.

مراحل سرطان کولون عبارتند از:

مرحله صفر: سرطان اولیه در لا یه های خیلی داخلی روده

مرحله یک: سرطان در لا یه های داخلی کولون

مرحله دو: گسترش سرطان تا دیواره های ماهیچه ای کولون

مرحله سه: گسترش سرطان در غدد لنفاوی

مرحله چهار: گسترش سرطان در دیگر ارگان های بدن

● درمان:

درمان به مرحله سرطان بستگی دارد و شامل شیمی درمانی برای از بین بردن سلولهای سرطانی، جراحی برای برداشتن سلول های سرطانی (اغلب برای خارج کردن روده بزرگ) و اشعه درمانی برای تخریب بافت های سرطانی است. سرطان کولون در مرحله صفر ممکن است با برداشتن یا از بین بردن سلول های سرطانی درمان شود. برای مراحل یک، دو و سه سرطان، جراحی جهت برداشتن قسمتی از کولون که سرطانی شده لا زم است. اکثرا همه بیماران در سرطان مرحله سه، باید بعد از جراحی برای تقریبا ۶تا ۸ ماه شیمی درمانی دریافت کنند. داروی شیمی درمانی (۵- فلوروراسیل) در افزایش شانس درمان بیماران موثر است. شیمی درمانی در درمان بیماران در سرطان کولون مرحله چهار هم علا یم را بهبود می بخشد و باعث عمر طولا نی تر بیمار می شود. داروهای مختلفی وجود دارد. که بسته به مرحله بیماری ممکن است برای شما تنها یک دارو یا ترکیبی از داروها تجویز شود. برای بیماران در مرحله چهار، بیماری تا کبد گسترش یافته و درمان های متفاوتی به خصوص در کبد برای آنها استفاده می شود که می تواند شامل این موارد باشد:

۱) سوزاندن سرطان (برداشتن عضو)

۲) بریدن و درآوردن سرطان

۳) شیمی درمانی یا اشعه درمانی مستقیم روی کبد

۴) سرما درمانی سرطان.

گرچه اشعه درمانی گاهی اوقات در بیماران مبتلا به سرطان کولون استفاده می شود، اما معمولا در ترکیب با شیمی درمانی برای بیماران در مرحله سه سرطان مقعد هم موثر است.

● عواض:

عوارض عبارتند از: انسداد کولون، بازگشت سرطان کولون، گسترش سرطان تا دیگر ارگان ها یا بافت ها (متاستاسیس)، گسترش یک سرطان کولون اولیه دیگر در بدن اگر مدفوع سیاه و قیری مانند است، در طول یک حرکت شکمی یا در مدفوع خون دیدید یا تغییر در عادات شکمی واجابت مزاج داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید.

مترجم: مهزاد سیدکریمی