شنبه, ۳۰ تیر, ۱۴۰۳ / 20 July, 2024
خلخال منطقه ای با ۳ اقلیم
![خلخال منطقه ای با ۳ اقلیم](/web/imgs/16/151/4rdq11.jpeg)
شهرستان خلخال واقع در جنوب شرق استان اردبیل دارای سه اقلیم مدیترانهای خشک و گرم، مدیترانهای گرم و مدیترانهای معتدل است. به علت کوهستانی بودن منطقه، میزان بارندگی آن از سالی به سال دیگر متفاوت است. خلخال دارای زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل و بسیار مفرح است.
ارتفاعات شرقی و کوهستانی تالش سرد و پربرف و کنار رود قزل اوزن گرم و مرطوب است. طول مدت سرمای این شهرستان بیش از پنج ماه است و برف سنگین زمستانی سبب بسته شدن جاده اسالم به خلخال در گردنه الماس میشود.
این شهرستان یک منطقه کوهستانی است که ارتفاع آن از شرق به غرب و از شمال به جنوب کاهش مییابد.
رشتهکوههای تالش در شرق آن از شمال به جنوب کشیده شده است و مانند سدی بین دریای خزر و استانهای گیلان و اردبیل قرار گرفته است به طوریکه برخلاف دامنههای شرقی در دامنههای غربی آن در منطقه خلخال به جهت کاهش باران و خشکی هوا و پوشش گیاهی انبوه و قابل توجهی ملاحظه نمیشود.
در این شهرستان رود مهم قزل اوزن و شاخههای آن مانند شاهرود، هروچای، آرپاچای و شنگآباد به طرف جنوب جریان دارد و پس از جمع شدن در سد منجیل، در پایان به دریای خزر میریزد.
● خلخال قبل از میلاد
بنا به نقل بعضی از منابع، مردم ناحیه خلخال، ممزوجی از قوم بزرگ ایرانی کاسیان یا کاسی با قوم آریایی مادها هستند.
از گفتار مورخان وزبان شناسان چنین پیداست که خلخال از زمانهای بسیار دور و سالها پیش از میلاد مسیح(ع) وجود داشته و با این نام هم شناسایی میشده است.
آثار باستانی پیش از اسلام که در خلخال کشف شده است، مانند کوزه سفالی مربوط به دوران قبل از تاریخ که در سال ۱۳۴۳ کشف شد یا یک کارد از جنس مفرغ مربوط به هـزاره اوّل قبل از میلاد که در سال ۱۳۵۳کشف شد، نشانگر وجود این شهر در آن زمان و قدمت و باستانی بودن آن است.
زمینشناسان و باستانشناسان، غار معروف و دامنه شرقی کوه ازناو (آذنو) در ۵ کیلومتری خلخال که به «کوکاوان» معروف است و تپّههای قدیمی راه خوجین طولاش و بفراجرد را به دوره ساسانیان نسبت میدهند.
در برخی کتب آمده در این منطقه نظامیان و افسران ساسانی با پیمودن مسیرها و صخرههای تند آذنو مورد امتحان قرار گرفته و به درجه سپهبدی میرسیدند و سپس آیین سوگند ویژه بهجا میآوردند.
راجع به اواخر قرن اول و اوایل قرن دوّم سّید جمال ترابی طباطبایی در کتاب «سکّههای اسلامی ایران» به سه نوع سکه منقش به لا اله الا الله، وحده لا شریک له و محمد رسولالله اشاره داردکه متعلق به سالهای ۱۰۵و۱۴۵ هجری قمری هستند و مینویسد با توجّه به علائم و حروف اختصاری، محل ضرب این سکّهها «آذربیجان» است و آذربیجان محلّی است بین تالش و خلخال و احتمالاً همان کوکاوان یا انگان امروزی باشد که بقایای آن هنوز در دامنه کوه آذنو (ازناو) و روستای طولاش باقی مانده است و شاید این شهر تا تاریخ ضرب سکّهها و بعد از آن نیز باقی مانده است.
● آبشار نرهگر
این آبشار در روستای اسبو از توابع بخش شاهرود شهرستان خلخال قرار دارد. بیشتر مردم این روستا به باغداری مشغولند و درختان باغهای آنها اغلب گردو است.
برای رسیدن به این آبشار، پس از گذر از داخل روستا باید مسیر صعبالعبور حدود ۲ کیلومتر را طی کرد.
● روستای گردشگری کزج
روستای کزج جزو بخش خورش رستم خلخال است و در ساحل شرقی و در دامنه کوه مشرف به رودخانه قزل اوزن قرار دارد.
روستای گردشگری کزج جزو ۱۲ روستای هدف گردشگری استان اردبیل و ۱۰ روستای دارای بافت با ارزش معماری سنتی در کشور است.
این روستا در ارتفاع ۱۲۵۰ متری از سطح دریا و به فاصله ۱۲ کیلومتری از مرکز بخش خورش رستم ( هشجین ) و ۵۷ کیلومتری از مرکز شهرستان خلخال واقع است. شغل اهالی روستا دامداری و کشاورزی بوده است.
به علت نزدیکی این روستا به ماسوله و شباهت زیاد بافت این روستا با ماسوله و بر اساس نظریه کارشناسی متخصصین، اهالی روستای گردشگری ماسوله از سکنه این روستا هستند که در گذشتههای دور به علت کوچرو بودن مردم این روستا و استفاده از منطقه ماسوله به عنوان ییلاق، بخشی از جمعیت روستای کزج در آن منطقه ساکن شده و روستای ماسوله را به روش روستای کزج به وجود آوردهاند.
طرح احیای این روستا با همکاری سازمان میراث فرهنگی با هدف آماده سازی برای پذیرش گردشگران آغاز شده و در اجرای آن با حفظ وضع موجود، تمام سطوح و جداره معابر روستا بدون تغییر و بازگشایی، سنگفرش میشود.
● حمام تاریخی نصر
این بنا متعلق به دوره قاجار است و در جوار رودخانه نورعلی?چای و در بافت بازار بنا شده است و معماری آن با تفاوتهای جزیی از اصول کلی حمامهای ایران پیروی میکند.
جرزها و دیوارهای ضخیم این حمام به وسیله سنگ و آجر با ملات آهک ساخته شده است. پوشش سقف به صورت طاق و گنبد است که برای تبدیل زمینه مربع به دایره جهت اجرای گنبد از کاربندی استفاده شده است
از قوسهای مورد استفاده در طاقهای این بنا میتوان به پنج او هفت، کلیل، گهوارهای و کشکولی اشاره کرد.
این حمام در قسمت سربینه دارای نقاشیهای زبیایی است که با چند لایه گچ و سیمان سفید پوشانده شده است. در حال حاضر پنج لایه تزیینی در این قسمت به چشم میخورد که فقط لایه نخست (اصلی) و لایه چهارم دارای ارزش هنری و تاریخی است. از دیگر تزئینات میتوان به کاربندیهای اجرا شده در سربینه و گرمخانه حمام اشاره کرد.
● روستای گردشگری برندق
این روستا که یکی از روستاهای هدف گردشگری استان اردبیل است، در بخش خورش رستم و در میان درهای سرسبز و چشم نواز قرار دارد. شغل اهالی روستا دامداری و کشاورزی است.
محصولات کشاورزی این روستا را گیلاس، آلبالو، انجیر، زردآلو، گردو، انگور شامل میشود.
همچنین طبیعت زیبای باغها، آبشار برندق که در نزدیکی روستا واقع شده، رودخانه زال که از وسط آن میگذرد و بنای تاریخی چهار گوش جلوهای زیبا به روستای برندق بخشیده است.
● قلعه خشتی گیلوان
این قلعه در روستای گیلوان از توابع بخش شاهرود شهرستان خلخال در محوطه وسیعی که بدون پوشش گیاهی چشمگیری است، قرار دارد. این بنای زیبا دارای چندین برج است که به فواصل مختلف از همدیگر قرار گرفتهاند که ارتفاع آنها بر اثر گذشت زمان و عوامل طبیعی کاهش یافته و بازوهای آن کاملاً از بین رفته است. دیوارهای قلعه نیز در برخی قسمتها فروریخته و از بین رفته است ولی بقیه دیوارها سالم و پابرجا هستند. یکی از برجهای قلعه در فاصله دورتر، در نقطهای که احتمال حمله مهاجمان از طرف دره به قلعه میرفت، ساخته شده که تا حدودی بزرگتر از سایر برجها است.
در کنار قلعه قبرستان قدیمی نیز وجود دارد که مربوط به دوره اسلامی است. مصالحی که برای ساخت این قلعه به کار رفته، خشت و سنگ است و به دلیل نمای خشتی آن که کمتر در قلعههای آذربایجان به چشم میخورد به این اسم معروف شده است. روشن شدن قدمت دقیق و هویت سازندگان قلعه نیازمند بررسیهای کارشناسانه بیشتر در محل است.
● آبگرم گرمخانه
در روستای گرمخانه و حدود ۱۸ کیلومتری جنوبغرب خلخال، چندین چشمه آبگرم معدنی وجود دارد که درجه حرارت آنها از ۳۰ تا ۵۰ درجه سانتیگراد متغیر است.
● غار هفت خانه
غار یئدی دام ( هفت خانه) در جنوب غرب شهر خلخال و شمال روستای گرمخانه و در ارتفاع حدود ۱۶۰۰ متر از سطح دریا و زیر کوه واقع شده است.
این غار در ۲۰ کیلومتری شهر خلخال قرار دارد و دسترسی به آن به وسیله جاده آسفالته که از کیلومتر ۱۶ جاده خلخال ـ هشجین به طرف روستای گرمخانه منشعب میشود، امکانپذیر است.
غار یئدی دام از هفت تالار کوچک (دام) که به ترتیب پشت سر هم قرار دارند، تشکیل شده است. این غار دارای دو دهانه ورودی است که دهانه اصلی رو به شرق قرار دارد. چهار تالار (دام) از این دهانه به سهولت قابل دسترسی است. ارتفاع این تالارها به طور متوسط بیشتر از ۳ متراست. ارتباط به بقیه خانهها ار طریق راهرویی به طول ۴ متر و به عرض و ارتفاع ۷۰ و ۵۰ سانتیمتر که طرفین آن سنگچینی شده، امکانپذیر است.
● غار جلالآباد
غار جلال آباد در منتهیالیه جنوب شرق شهرستان خلخال در بخش شاهرود و در نزدیکی روستای جلالآباد، در ضلع غرب رشته کوه ماسوله داغ (تالش) و در ارتفاع حدود ۲۴۰۰ متری از سطح دریا واقع است.
فاصله غار جلالآباد از مرکز شهرستان خلخال، ۷۷کیلومتر است و پس از عبور از دهستان شال، در محل سه راهی گیلوان ماجولان از طریق جاده ماجولان که به ماسوله منتهی میشود، با پیمودن حدود ۲۵کیلومتر راه شوسه به روستای جلالآباد میرسیم و در این روستا پس از طی نیم ساعت پیاده روی غار در دامنه کوه قابل دسترسی خواهد بود.
● تفرجگاه اندبیل
تفرجگاه اندبیل که بیشتر به چشمه میرعدیل)میرعدیل بولاغی) معروف است. در پنج کیلومتری شرق مرکز شهرستان خلخال، در محدوده روستای اندبیل و در کوهپایههای تالش قرار گرفته است. این تفرجگاه هر سال در فصول مساعد سال بویژه تابستان پذیرای مسافران و گردشگران بسیاری است.
این منطقه سرسبز و زیبا وعده گاه طبیعتگردان و علاقهمندانی است که هرسال در فصول گرم سال مسیر قدیمی و زیبای خلخال تا اسالم را با پای پیاده طی میکنند و زیباییهای آن استفاده کرده و لذت میبرند.
آب چشمه میرعدیل بسیار گوارا و مطبوع بوده و بخاطر ظرفیت بالایی که دارد سرچشمه رودخانهای با همین نام است که در پایین دست چشمه با ایجاد سدهای مختلف و همچنین استخرهایی توسط اهالی، پرورش ماهی قزل آلا در آن رونق دارد.
● صنایع دستی
شاید از هر کس بپرسی که معروفترین صنایع دستی خلخال چیست بلافاصله نام جاجیم را به زبان آورد. جاجیم خلخال یکی از صنایع دستی صادراتی کشور است که شهرت جهانی دارد.
جاجیم بافی یکی از صنایع بومی و سنتی در منطقه شهری و روستایی خلخال میباشد که سابقه دیرینه دارد و نوعی صنعت دستی از بافتهای داری به شمار میآید.
نحوه بافت جاجیم به این صورت است که بعد از تهیه مواد اولیه لازم و انجام رنگرزی و تاب آن، مراحل چلهکشی انجام میشود. ترکیب و طراحی جاجیم به صورت نقوش و تختهها و گلها و اندازهها در حالت چلهکشی انجام میگیرد. جاجیم بافی حتماً دو نفر و یا سه نفر استاد کار و بافنده ماهر نیاز دارد. مواد اولیه جاجیم هرچقدر مرغوب و محکم باشد بافت جاجیم برای بافنده آسانتر میشود. جاجیم با مواد اولیه همچون پشم، ابریشم، کانوا و نخ کتان پنبهای بافته میشود.
● سوغات خلخال
کسانی که به خلخال مسافرت میکنند اگر دست خالی از این شهر خارج شوند پشیمان خواهند شد.
این شهرستان سوغات ویژهای دارد که شامل نانهای روغنی (نزیک ـ تل تل ـ چای چورگی)، عسل طبیعی که به لحاظ بکر بودن و کوهستانی بودن منطقه مطمئناً یکی از غنیترین و طبیعیترین عسلهای کشور است، فرآورده خاص عسل که ویژه شهر خلخال است و عبارتند از شیرعسل، هویج عسل و پرتقال عسل، شیرینیهای محلی که البته پیدا کردنش سخت است و فقط در خانهها پخته میشود، صنایع دستی همچون گلیم، جورابهای پشمی دستباف، شال، قالیچه و مهمتر از همه جاجیم که شهرت جهانی دارد و نیز انواع میوهها (سیب، گلابی، زردآلو، هلو، انواع آلو، گیلاس، آلبالو، گردو، انگور، توت، خیار، کمبزه (خیرچا)، شاتوت و ریواس (اوشقون) میشود.
● خورشت زغالا قیله
یکی از غذاهای سنتی شهر خلخال که از سالهای دور پخته میشود خورش زغالاقلیه است که به جرات میتوان گفت این غذا جز غذاهای ویژه این منطقه است. مواد اولیه اصلی این غذا شامل گوشت، زغال اخته خشک، گردو، لپه و سیر است و در کنار آن از میوهها و سبزیها به عنوان طعمدهنده استفاده میکنند.
● کشاورزی و دامداری
به طور کلی خلخال از مناطق کشاورزی، باغداری و دامپروری استان اردبیل است و محصولات عمدهاش گندم، جو و حبوب، برنج، گردو، سیب، گلابی، انگور و پنبه است. خلخال با توجه به داشتن مراتع نسبتاً خوب از دامداری پیشرفتهای برخوردار است و انواع فرآوردههای شیری مانند خامه، ماست، کره و پنیره و نیز پشم، پوست و عسل از عمدهترین تولیدات دامی این منطقه به شمار میآیند.
● محلات و اماکن مذهبی
محلههای خلخال شامل قاضیلر، آشاقی کوچه، یوخاری کوچه، قلعهباشی، روشن محله، بازار، حمزهآباد، پوچدیبی، خرابه حصار، ائیشنه کوچه و چول دره میشود و امامزاده سید دانیال(ع)، امامزاده روستای کالارو مقبره سید محمدآقا از اماکن مذهبی این شهرستان است.
![](/imgs/no-img-200.png)
تعمیرکار درب برقی وجک پارکینگ
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
فروش انواع ژنراتور دیزلی با ضمانت نامه معتبر
ویدیوهای آموزشی هفتم
مسعود پزشکیان ایران دولت چهاردهم پزشکیان دولت محمدجواد ظریف رئیس جمهور انتخابات انتخابات ریاست جمهوری ظریف مجلس شورای اسلامی عزاداری
تب دنگی تهران هواشناسی سازمان هواشناسی پشه آئدس شهرداری تهران وزارت بهداشت گرمای هوا قتل پلیس گرما شهر تهران
واردات خودرو دولت سیزدهم خودرو برق قیمت خودرو قیمت دلار مایکروسافت حقوق بازنشستگان قیمت طلا بازنشستگان بازار خودرو مسکن
عاشورا تلویزیون سینمای ایران محرم تئاتر امام حسین امام حسین (ع) سینما مستند موسیقی فیلم اوشین
فناوری اختلال جهانی
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه دونالد ترامپ فلسطین یمن آمریکا روسیه تل آویو جو بایدن ترامپ چین
فوتبال استقلال باشگاه استقلال نقل و انتقالات باشگاه پرسپولیس لیگ برتر لیگ برتر ایران نقل و انتقالات لیگ برتر تراکتور پرسپولیس علی علیپور علیرضا بیرانوند
همراه اول هوش مصنوعی امنیت سایبری ناسا موبایل فیلترینگ مغز ویندوز سامسونگ گوگل تبلیغات عیسی زارع پور
افسردگی کاهش وزن آلزایمر سیب زمینی