گشایش صفحه فرهنگ زرتشتی در «انسان شناسی و فرهنگ»

گروه اخبار

دین زرتشت، دین ایران باستان تا پایان دوره ساسانی بود. البته از دوره هخامنشی و حتی پیش از آن نیز  ما با اشکالی  از این دین با عنوان عمومی «مزداگرایی» روبرو بوده ایم که بهترین روایت آن را می توان افزون بر تاریخ ایران کمبریج در کتاب پر ارزش مری بویس:«تاریخ دین زرتشت» که به فارسی ترجمه شده است یافت.
پس از ورود اسلام به ایران، اکثریت ایرانیان در طول تقریبا دو قرن به دین جدید پیوستند در عین حال که به گفته هانری کربن فیلسوف و اسلام شناس بزرگ فرانسوی، عناصر بسیاری از فرهنگ ایرانی پیش از اسلام نیز به فرهنگ اسلامی وارد شد و تالیفی انجام گرفت که کربن خود در  کتاب معروفش عنوان آن را به اثر خود داده و آن را «اسلام ایرانی» می نامد.
اما باید توجه داشت که به دلایل بی شماری، ازدوره صفویه تا امروز اسلام ایرانی و تشیع، به صورت کاملا گسترده ای از خلال عناصر بسیار زیاد فرهنگی بر یکدیگر انطباق یافته اند. با وصف این، اسلام ایرانی، لزوما انطباق صددرصدی  با مذهب تشیع ندارد، کما اینکه حدود 10 در صد از مسلمانان ایران،  سنی مذهب هستند و ایران یک جمعیت 1 درصدی نیز از سایر ادیان را در خود جای می دهد  با وجود این، حتی سنی مدهبان ایرانی با سنی مذهبان سایر کشورهای اسلامی متفاوت بوده و از لحاظ فرهنگی در چارچوب  فرهنگ ایرانی تعریف می شوند.
اما اگر به موضوع زرتشتیان برگردیم باید بگوئیم که گروهی از آنان در حدود قرن دهم میلادی از جنوب ایران به هندوستان عزیمت کردند و در آنجا جماعت پارسیان هند را بنیان گذاشتند که  از گروه های موفق و فعال فرهنگی این کشور  به شمار می آید. در طول هزار سال اخیر نیز پارسیان همواره با ایرانیان زرتشتی دیگر در تماس بوده اند و به آنها کمک کرده اند.
گروه دیگری از زرتشتیان نیز در ایران باقی ماندند  و به ویژه در شهرهای اصفهان و یزد و تهران به زندگی خود ادامه دادند و هم اکنون نیز بسیاری ازآنان هنوز در ایران زندگی می کنند هر چند نسل جوانشان همچون بسیاری دیگر از جوانان ایرانی روانه دیگر کشورها شده اند.
زرتشتیان ایرانی، جزو گروه های فرهنگی فعال کشور به حساب می آیند که دارای نماینده سیاسی در قوه مقننه ، نشریه و انجمن های مدنی و فعالیت های دیگر علمی و هنری هستند.  اما افزون بر این، فرهنگ زرتشتی در ایران بسیار فراتر از فرهنگ و دین زرتشت رفته است زیرا بخش بزرگی از میراث باستانی ایران نیز از خلال این فرهنگ به دوره پس از  اسلام انتقال یافته است.  نمونه ای روشن از این  انتقال را در ادبیات موسوم به  کتب پارسی میانه همچون بندهش، ارداویراف نامه، کارنامه اردشیر پاپکان و... می یابیم که در طول سه قرن نخست اسلامی نوشته شدند و  سنت شفاهی پیش اسلامی را به  سنتی مکتوب تیدیل کردند.  از این گذشته انتقال  ارزش ها و مفاهیم و حتی اشکال پیش از اسلام از خلال  نویسندگان ادبیات کلاسیک فارسی و به ویژه فلاسفه و شعرا، از سهرودی و مولانا گرفته تا حافظ و خیام و ... قابل مشاهده است.
رشته های پر اهمیتی از علوم و ادبیات انسانی ایرانی از اوستا شناسی گرفته تا تداوم آن در شاهنامه پژوهشی، از زبان های باسانی ایرانی گرفته تا  تاریخ ایران پیش از اسلام، موزه شناسی، باستان شناسی و غیره  در ایران کنونی، وام دار فرهنگ زرتشتی و نیازمند به دستاوردهای علمی در شناخت  این فرهنگ هستند. از این لحاظ تحقیق در حوزه فرهنگ زرتشتی و ادبیات و متون آن ، برغم کاهش  بسیار زیاد شمار زرتشتیان که امروز  تعداد آنها در ایران اندک است، هرگز نه تنها در کشور ما  متوقف نشد، بلکه در طول سال های اخیر افزایش یافت به صورتی که هر سال هزاران تحقیق و کتاب و رساله و نوشته جدید در این حوزه منتشر می شود
از این رو انسان شناسی و فرهنگ، صفحه فرهنگ زرتشتی را در بخش صفحات موضوعی خود، از امروز می گشاید و مطالب پیشین سایت در این زمینه را نیز به همین صفحه منتقل می کند.  ما از تمامی پژوهشگران و علاقمندان به این حوزه  تقاضا داریم مطالب خود را با رعایت شیوه نامه نگارش «انسان شناسی و فرهنگ» و خط مشی های عمومی سایت برای این صفحه در حال حاضر به آدرس مدیریت سایت ارسال کنند.