زنان ایمن تر می رانند

هر روز بر تعداد آنها اضافه می شود شك نكنید این روزها دیدن زنانی كه پشت فرمان اتومبیل هایشان نشسته اند و زل زده اند به رو برو و ماشینهای جلویی و از آینه داخل ماشین,سواریهای عقبی را زیر نظر دارند,چیز عجیبی نیست

هر روز بر تعداد آنها اضافه می شود...شك نكنید! این روزها دیدن زنانی كه پشت فرمان اتومبیل هایشان نشسته اند و زل زده اند به رو برو و ماشینهای جلویی و از آینه داخل ماشین،سواریهای عقبی را زیر نظر دارند،چیز عجیبی نیست.

كمی كه در اطرافتان دقیق شوید در كوچه و خیابانهای اطراف محل كار یا زندگی تان،حضور«زنان راننده» را پر رنگتر از همیشه حس می كنید. زنها و دخترهایی كه در خیابانهای شلوغ و پر ترافیك،با حوصله فراوان سعی می كنند راهی برای رسیدن به مقصد پیدا كنند.

در هرحال هیچ كس نمی داند زنها از چه زمانی شیفته این مهارت هیجان انگیز شدند و رؤیای «كنترل یك وسیله نقلیه»آنها را هم بر موج دوست داران رانندگی سوار كرد،اما حداقل با گذشت چندین سال از عمر رانندگی در ایران ؛می توان به جمله ابتدایی گزارش رسید:«هر روز بر تعداد زنان راننده اضافه می شود!»

گرچه سابقه این امر شاید به سال ۱۳۱۹ برگردد؛ زمانی كه زنی به نام «جهانبانی» نخستین گواهینامه رانندگی را گرفت.در هر صورت گرایش زنان در سالهای اخیر به آموختن مهارت رانندگی را می توان از تعداد گواهی نامه های صادر شده برای آنها جستجو كرد ؛جایی كه آمارها نرخ صعودی را نشان می دهند.حتی اطمینان بیشتر می توان سری به كلاس های ریز و درشت آموزش رانندگی سر زد.جایی كه تعداد قابل توجهی از داوطلبان را بانوان محترم تشكیل می دهند.برای آنها نیز مانند مردها گرفتن گواهینامه رانندگی در ابتدا راهی است برای اثبات توانایی هایشان به خود و دیگران.

دكتر حمید نوروزی روانشناس در این زمینه معتقد است:آموختن مهارت با احساس ارزشمند بودن همراه است.حال اگر شما مهارتی را كسب كنید كه جمعیت كمتری قادر به انجام آن هستند احساس اعتماد به نفس بیشتری نصیب تان خواهد شد.در بحث رانندگی نیز این قضیه را می توان به وضوح دید؛چراكه این فن و مهارت حقی است كه با رسیدن فرد به سن ۱۸ سالگی به او تعلق می گیرد.این انگیزه خود دلیلی است برای اینكه دختران و پسران جوان با آموختن رانندگی به عرصه ای وارد می شوند كه در آن به عنوان یك فرد بزرگسال شناخته می شوند.

این روانشناس ادامه می دهد:دررابطه با علاقه زنان به رانندگی موارد دیگری نیز وجود دارد.استقلال و عدم وابستگی شاید یكی از مهمترین علل كسب این مهارت در بین زنان باشد.چراكه زنان راننده می توانند بسیاری از نیازهای اجتماعی خود را به تنهایی رفع كنند،چون دیگر برای رفت و آمد به خانواده خود وابسته نیستند.

در هر حال زن های بسیاری بعد از گرفتن گواهینامه های رانندگی پا به خیابانهای شهر می گذارند؛جایی كه «سرعت»تكراری ترین كلمه در دایره المعارف رانندگانش است.اینجاست كه دیدن زن هایی كه در یك غروب پائیزی در یكی از اتوبانهای شلوغ تهران بین رانندگان دیگر سعی می كنند راه برای اتومبیل خود پیدا كنند،جالب توجه می شود.چراكه در فضای شلوغ و عصبی كننده خیابان ها،تمام مشكلات ترافیكی به گردن زنانی انداخته می شود كه تصادفاً در آن مكان مشغول رانندگی هستند و آنها به «محتاط بودن» و «كند رانندگی كردن»متهم می شوند! برای رانندگان زن، برخوردهای نامناسب رانندگان دیگر، تجربه ای آشناست.

اما صحبتهای یك كارشناس برنامه ریزی شهری نیز شنیدنی است: «در حالیكه روند رو به افزایش رفتارهای تهاجمی در بسیاری از رانندگان به ویژه رانندگان جوان، امنیت روانی و حتی امنیت جانی شهروندان تهران را مورد تهدید قرار داده، در مقابل اكثر رانندگان زن تهرانی را به دلیل نحوه صحیح رانندگی می توان الگوی «رانندگی سالم» نامید.»

به گفته وی زنان راننده عموماً كمتر تصادف می كنند و در صورت بروز تصادف غالباً مقصر نیستند، این كارشناس شهری یادآوری كرد: برخوردهای پرخاشگرایانه ای كه پس از وقوع تصادفات از سوی برخی رانندگان سر می زند در خانم ها دیده نمی شود.

●نقش هورمونها در رانندگی ایمن تر زنان

در همین رابطه پژوهشگران می گویند هورمون زنانه استروژن برای انجام فعالیت هایی همچون رانندگی ایمن می تواند به زنان نوعی برتری نسبت به مردان ببخشد.

به گزارش بی بی سی، تحقیقات صورت گرفته حاكی از آن است كه طول مدت توجه و تمركز و توانایی فراگیری مقررات در بین خانم ها قابل توجه تر از آقایان است.

محققان دانشگاه «برادفورد» در كنفرانس «هورمون » در لندن توضیح داده اند كه چگونه زنان در انجام فعالیت های نیازمند انعطاف پذیری ذهنی از مردان كارآمدتر و موفق ترند.

به گفته این دانشمندان، ماده استروژن وظیفه فعال كردن بخشی از مغز یعنی لوب جلویی را كه در تنظیم مهارت های یاد شده نقش دارد، برعهده دارد.

در قالب تحقیق به عمل آمده بر روی ۴۳ زن و مرد با میانگین سنی ۳۵-۱۸ سال، مجموعه ای از تست های عصبی-روانی كه به ارزیابی مهارت هایی همچون حافظه تشخیص فضایی، فراگیری قوانین، توجه، برنامه ریزی و كنترل حركتی می پردازند، به مورد اجرا گذاشته شد.نتایج حاصله نشان داد زنان در شیفت كردن تمركز خود از یك محرك به دیگری توانمندترند و به واسطه همین امتیاز نیز بهتر از عهده انجام فعالیت های روزمره ای همچون رانندگی و خواندن برمی آیند.بنا به همین دلایل است كه دخترها معمولاً «بهتر از پسرها در مدرسه تمركز می كنند و یا زنان رانندگان دقیق تری نسبت به همتایان مذكر خود هستند.»

دكتر «پیتر مارش» مولف كتاب «روان شناسی رانندگی»معتقد است زن و مرد تفاوت های ذاتی دارند كه در پشت فرمان خود را نشان می دهند.در همین راستا آمارها نشان می دهند كه تصادفات رانندگی در زنان خسارات كمتری را نسبت به مردان به جای می گذارد؛چراكه مردان نمی توانند در سرعت های بالا تمركز كافی داشته باشند.

به عنوان مثال مردها عمدتاً ریسك پذیرترند و به نوعی از تعقیب و گریز و سرعت لذت می برند اما در مقابل زن ها محتاط ترند.تصادفات رانندگی خانم ها عموماً دور میادین و سه راهی ها به وقوع می پیوندد اما در مورد آقایان سوانح رانندگی بیشتر در نتیجه سرعت بالا رخ می دهد.

البته به گفته محققان، رانندگی یك مهارت واحد نیست بلكه حاصل مجموعه ای از مهارت ها همچون فراگیری قوانین، توجه و تمركز، آگاهی فضایی، اعتماد به نفس و مهارت های حركتی است.

اما سردار رویانیان معاونت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی نیز در این رابطه می گوید: در رعایت مقررات زنان بیشتر از مردان رعایت موارد قانونی را دارند همچنین هنگام آموزش رانندگی زنان دقت نظر بیشتری دارند.

رویانیان ادامه می دهد: آنچه مسلم است در رانندگی ها نوعاً رانندگانی كه فوت كرده یا موجب كشته شدن دیگران شده اند مردان هستند كه حادثه ساز یا دچار حادثه می شوند.یكی از دلایلی كه بیشتر مرگ و میرها مربوط به رانندگان مرد است این مسأله است كه عرصه رانندگی آن ها گسترده تر از زنان است.در ایران هرچند در شهرهای بزرگ و قدیمی زنان زیادی رانندگی می كنند ولی حوزه زنان عموماً در شهرهاست و در جاده ها كمتر رانندگی می كنند به این دلیل شاید تصادفات مرگبار توسط مردان صورت می گیرد. ولی با تمام این توضیحات من خودم معتقدم كه زنان بهتر رانندگی می كنند و با احتیاط و دقت نظر و وسواس بیشتری رانندگی می كنند. چون رفتارهای پرخطر مثل مارپیچ، سرعت، سبقت ممنوع و...معمولاً از برخی روحیه های خشن و مضطرب بروز می كند و این افراد دارای اختلالات روحی اند و زنان جامعه ما اینگونه عمل نمی كنند.ویژگی خشونت طلبی، اختلالات روانی، عقده های خشونت زا در رفتار زن ایرانی و راننده زن ما نیست و كمتر می شود زنی را پیدا كرد كه كورس بگذارد یا با خشونت رانندگی كند.

به اعتقاد من زنان رانندگان موفق تری هستند چون قرار نگذاشته اند كه رانندگی صحنه انتقام و خشونت باشد و چون رانندگی بر اصل هنرمند بودن و قانونمند رفتار كردن است، زنان موفق تر عمل می كنند.

معاونت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی می گوید: حتی در آیین نامه زنان تقریباً همه را درست می زنند ولی آقایان اینطور نیستند.زنان در شركت در كلاس و آیین نامه دقت بیشتری از مردان دارند و فقط مشكل آنها در استرس آنهاست كه آن هم به خاطر روحیه لطیف شان و جو فرهنگی و محیط است.

با تمام این تفاسیر خیابان ها هر روز از اتومبیل ها پر و خالی می شوند و جمعیت زیادی از زنان راننده پشت فرمان اتومبیل های خود به رسیدن به مقصد می اندیشند.برای بسیاری از آنها انجام امور منزل و خریدهای روزانه، رفت و آمد بچه ها به مدرسه و كلاس های آموزشی دیگر و حضور در محل كار و مجامع عمومی، در شهرهای بزرگ و شلوغ، بدون دستیابی به مهارت رانندگی امكان پذیر نیست.

مینا مولایی