راهی به سعادت

نمازجمعه مصداق عینی ذکرالله است که هر هفته برای ساعتی، چون میقاتی محمدی، جامعه وجماعت‌ها را گرد هم می‌آورد و ارمغان معرفت، علم، سیاست، وحدت و دعا و معنویت را به یکباره چون …

نمازجمعه مصداق عینی ذکرالله است که هر هفته برای ساعتی، چون میقاتی محمدی، جامعه وجماعت‌ها را گرد هم می‌آورد و ارمغان معرفت، علم، سیاست، وحدت و دعا و معنویت را به یکباره چون معجونی سحرآمیز، تقدیم جامعه اسلامی می‌کند.

نمازجمعه داروی شفابخشی است که تمام آلام ضداخلاقی و مشکلات اجتماعی و سیاسی را مداوا کرده، افقی جدید و بسیار روشن برای یک هفته دیگر، پیش‌روی جامعه قرار می‌دهد. توجه به آنچه که محور معرفی نمازجمعه در ضمن بیان وجوب و تشریع آن در کلام نورانی پروردگار متعال وارد شده است، بسیاری از جنبه‌های معرفتی نمازجمعه را روشن می‌کند.

نمازجمعه را خداوند تشریع فرمود تا هم آثار سوء هفته گذشته را از بین ببرد و قبل از خروج از هفته، او را شست‌و‌شو دهد و هم برای هفته بعد سلامت، هدایت و معنویت او را تضمین و تامین کند. توصیه به تقوی و تکرار آن در هر دو خطبه بر خطیب جمعه واجب شد.

خطیبی که خود سرآمد تقوای عملی در جامعه باید باشد و تذکر، موعظه و توصیه به تقوی برای این است که مردم به یاد تقوای عملی او افتاده، الگوی عینی و عملی را برگزینند و چونان بزرگان دین راه درست را بپیمایند.

شاید آنچه که افراد یک جامعه را از نظر فکری، ‌فرهنگی و سیاسی شکل می‌دهد، فضای حاکم بر آن جامعه است. در یک فضای خاص، بدون اینکه فرد متوجه شود، رنگ و بوی آن فضا را ناخودآگاه به‌خود می‌گیرد و نمازجمعه را خداوند متعال وسیله‌ای مطمئن و ماندگار برای فضاسازی معنوی، فرهنگی، معرفتی، سیاسی و رواج آداب و رسوم صحیح در جامعه قرار داد تا همواره این فضای بسیار غنی که معجونی از معنویت و علم و آگاهی و سیاست و تدبیر اجتماع است جامعه را شکلی قرآنی، ‌محمدی، علوی و فاطمی دهد و با بیان سنت پیامبر گرامی اسلام و ائمه طاهرین(ع) جامعه را برای ورود به صحنه‌های گوناگون سیاسی و اجتماعی آماده کند تا بین صلح حسن(ع) و شهادت حسین(ع) و اسارت زینب(س) و سجاد(ع) و کلاس درس باقر(ع) و صادق(ع) و زندان موسی‌بن‌جعفر(ع) و ولایتعهدی رضا(ع) و حضرت جواد(ع) و هادی(ع) و عسگری(ع) فرقی و فاصله‌ای نبیند و در میان این فاصله موهوم، گم نشود و گرفتار ضلالت و مکر شیاطین جن و انس نشود.

درک این معنی با اینکه بسیار آسان است ولی برای برخی افراد مشکل می‌نماید. مشروعیت اقامه نمازجمعه در عصر حضور به حکم پیامبر خدا، امام معصوم(ع) و در عصر غیبت کبری به حکم فقیه جامع‌الشرایط است و لذا خطیب جمعه نباید مسیر مشروعیت خطابه خویش و اقامه جامعه را فراموش کند، او برای تحکیم حاکمیت دین خدا و حکومت دینی و تقویت آن منصوب شده است. بیانش بیان دین و وجودش در جامعه باید موجب تقویت دین مردم شود و به‌طور طبیعی اگر راهی جز این برود، مشروعیت خویش را از دست داده است.

نمازجمعه در انقلاب اسلامی یعنی کانون حرکت و پویایی و مانور قدرت در مقابل دشمن است و در نهایت، نمازجمعه یعنی نمایش وحدت و هم دلی که موجب دلگرمی دوستان و شکست و ناامیدی دشمنان بوده و خواهد بود. پس نمازجمعه حلقه اتصال حکومت و مردم است که این ارتباط در بهترین فضای معنوی ممکن، ‌صورت می‌گیرد و عمیق‌ترین تاثیرات را هم بر حاکمیت و هم در جامعه به همراه دارد. آنچه که طرح شد، صورت ایده‌آل مطلب است، اما اینکه ما در چه مرحله‌ای از تحقق آن شرایط مطلوب قرارداریم، بحثی است که نیاز به بررسی دقیق نقاط قوت و ضعف شرایط کنونی دارد، گرچه قضاوت کلی در این باب نیز بسیار دشوار است و آنچه که مطرح می‌شود میانگین تقریبی مطلب است و نه دقیق. چون شرایط در شهرهای مختلف گاهی کاملا با هم متفاوت است و عوامل ضعف و قوت نیز متفاوت خواهد بود.

حجت الاسلام حبیب‌الله غفوری