این موزه ها را در عید از دست ندهید

ما ایرانی ها در کل زیاد اهل موزه رفتن نیستیم, این را لازم نیست آمارها بگویند واقعیتی است که می بینیم و می شنویم

ما ایرانی‌ها در کل زیاد اهل موزه رفتن نیستیم، این را لازم نیست آمارها بگویند واقعیتی است که می‌بینیم و می‌شنویم. این در حالی است که به واسطه تاریخ چند هزارساله سرزمین‌مان و تنوع آب و هوایی و تعدد اقوامی که در ایران زندگی می‌کنند، موزه‌های ایران گنجینه‌های شگفت‌انگیز، زیبا، قیمتی و غرور آفرین هستند که تماشای‌شان احساس خوبی به بازدیدکننده‌ها می‌دهد. این ۵ موزه تنها ۵ پیشنهاد است برای مسافران نوروزی ۵ شهر، اما شمار موزه‌های دیدنی ایران بسیار بیشتر از این ۵ موزه است.

● گنجینه‌ای از هدایای عاشقان

مشهد؛ موزه آستان قدس رضوی

بیشترین تعداد گردشگران داخلی، در ایام نوروز مسافر مشهد هستند. گردشگرانی که نام زیباتری برای‌شان هست؛ «زائر». زائران حرم رضوی زمان حضورشان را در این شهر بیش از هر چیز صرف زیارت می‌کنند که اساسا هدف‌شان از این سفر همین بوده اما بازدید از موزه آستان امام رضا(ع) در خلال یک زیارت شیرین می‌تواند سفر را برای‌شان کامل‌تر کند؛ موزه‌ای که گنجینه‌ای‌ است از هدایای گران‌بهایی که عاشقان به امام‌شان هدیه کرده‌اند. از آنجا که این موزه تماما با همت مومنانه جمع‌آوری و بنا شده، به معنویت این سفر می‌افزاید. موزه‌های آستان قدس‌رضوی شامل موزه‌های قرآن، فرش و منسوجات، ساعت، گنجینه سلاح، گنجینه تمبر، اسکناس و مسکوکات، گنجینه مدال، گنجینه تاریخ مشهد، گنجینه نقاشی، گنجینه صدف و حلزون، گنجینه ظروف و‌... است. در موزه قرآن، قرآن‌هایی است به دست‌خط امام‌علی(ع)، امام‌حسن(ع)، امام‌حسین(ع) و حضرت ثامن‌الحجج امام رضا(ع) و همچنین نسخ خطی و نفیس دیگری نیز از قرآن موجود است. در موزه فرش مجموعه متنوعی از فرش‌های نفیس و قدیمی است. در موزه ساعت، ساعت‌های آفتابی، کره‌های جغرافیایی، ساعت‌های شنی، آتشی و ... دیده می‌شود. در گنجینه سکه، سکه‌های متعلق به عصر پادشاهان مختلف و البته سکه ولایت عهدی علی‌بن‌موسی‌الرضا‌(ع) به نمایش گذاشته شده است.

● اسکلت‌های ۴ هزار ساله

تبریز؛ موزه عصر آهن

یکی از دیدنی‌های بسیار زیبای تبریز، مسجد کبود است با کاشی‌های لاجوردی و گنبد آجری‌اش که بی‌همتاست. مسجد کبود در محدوده تاریخی شهر واقع شده. این‌که این محدوده تا چه حد ریشه در دل تاریخ دارد را هیچ‌کس تا چند سال پیش نمی‌دانست اما در جریان گودبرداری برای ساخت یک پاساژ در محدوده شمال شرقی مسجد کبود، آثاری با قدمت ۳۵ قرن یافت شد؛ جایی که به نام «گورستان عصر آهن» معروف است و یک سایت باستان‌شناسی بوده که حالا تبدیل به موزه شده است. شما با ورود به این موزه، نواری را می‌بینید که به‌طور عمودی به دیوار نسب شده و با مشخص کردن عمق حفاری روی آن آثاری که در آن عمق مربوط به یک دوره تاریخی کشف شده، مشخص شده است. با نگاه به این راهنما متوجه می‌شوید که هیچ دوره تاریخی بر این سرزمین نگذشته مگر آن‌که اثری از آن‌را در این محوطه کشف کرده‌اند؛ از دوران معاصر در اعماق کمتر از نیم متر تا گورستانی ۳۵۰۰ ساله متعلق به عصر آهن در اعماق نزدیک به ۴ متری کشف کرده‌اند. همه اسکلت‌های کشف شده در این محل به‌صورت جنینی یا چمباتمه‌‌ای مدفون شده‌اند که جهت بدن و صورت‌شان متفاوت است. در این کاوش‌ها در مجموع ۳۸ گور، متعلق به نوزاد، نوجوان، زن و مرد کشف شده که اجساد با انواع زیورآلات فلزی و ظروف سفالی به خاک سپرده شده‌اند.

● به شکل سنتی زندگی کنید

رشت؛ موزه میراث روستایی گیلان

بعید به‌نظر می‌رسد که مسافران نوروزی شمال، به فکر تماشای دیدنی‌های این منطقه –البته به جز جنگل و دریا- بیفتند. اگرچه در سال‌های اخیر همه دوست دارند در روستا زندگی کنند و آشکارا میل به تجربه زندگی در طبیعت و فضا‌های بکر در بین مردم افزایش یافته اما حقیقت این است که برای همه، امکان تجربه زندگی روستایی وجود ندارد. پس گشتن در این موزه برای شما بسیار جالب و تازه خواهد بود. موزه میراث روستایی گیلان را می‌شود یک روستای بزرگ نامید که در زمینی به مساحت ۲۶۰ هکتار در پارک جنگلی سراوان، در کیلومتر ۱۸ جاده رشت – تهران قرار دارد. این موزه نخستین اکو موزه‌ای است که در رابطه با معرفی تاریخچه، نوع فرهنگ و زندگی مردم در فضای باز ایجاد شده است و در آن معیشت، کار، مسکن، صنایع‌دستی و انواع فضاهایی که در یک حوزه خانوادگی وجود دارد، بازسازی و به نمایش در آمده است. فکر تاسیس موزه، پس از زمین لرزه‌ خرداد، سال ١٣٦٩‌ گیلان که روند تخریب بناهای سنتی را شدت بخشید، شکل گرفت. حالا این موزه، نمونه‌ای کوچک اما واقعی، از نحوه‌ زندگی و فرهنگ سنتی روستاهای گیلان است. در طراحی سایت، محل‌های جداگانه برای رستوران‌ها، چای‌خانه‌ها، بازارها، مسجدها، مزارع و باغ‌های چای، شالیزار، کارگاه‌های آموزش و تولید صنایع‌دستی، محوطه بازی‌ها و نمایش‌های سنتی برای برگزاری کشتی‌گیله‌مردی، ورزاجنگ، لافندبازی و...، مراکز تحقیقات کشاورزی و دامپروری، پژوهشگاه معماری و مردم‌شناسی، پارک کودک، باغ‌های پرورش گیاهان دارویی و درختان بومی، اردوگاه تفریحی و ۲ مجموعه‌ مهمان‌پذیر با الهام از معماری روستایی به ظرفیت ١٥٠ واحد ٣ تا ٥ نفر در نظر گرفته شده که می‌تواند اقامت دلپذیر روستایی را برای‌تان فراهم کند.

● تاریخ قوم کرد این‌جاست

سنندج؛ خانه کرد

اگرچه استان کردستان دیدنی‌های بسیاری دارد و زیباتر از همه آن‌ها طبیعت زاگرس است‌ اما شاید ندانید در این استان بناهایی با قدمت ۵۰۰ سال موجودند که خانه کرد یا همان عمارت آصف یکی از آن‌هاست. احتمالا تازه بعد از دیدن موزه مردم‌شناسی کردستان که بزرگ‌ترین موزه اقوام در ایران است، می‌فهمید تمدن در سرزمین کردستان به ماقبل تاریخ بازمی‌گردد. خانه کرد در مرکز شهر سنندج در خیابان امام خمینی و به فاصله بسیار کمی از میدان انقلاب قرار دارد. یکی از قدیمی‌ترین بناهای موجود در شهر سنندج است و براساس شواهد و شیوه معماری احتمالا ساخت بنای اولیه آن‌که ضلع شمالی عمارت را در برمی‌گیرد، مربوط به دوره صفویه است و قسمت‌های دیگر آن در دوره قاجاریه و اوایل پهلوی تکمیل شده است. مجموعه عمارت حدود ۴۰۰۰ متر مربع عرصه و اعیانی دارد و علاوه بر سر در و دالان ورودی و اتاق تقسیم آب ۴ حیاط شامل حیاط بیرونی، حیاط اندرونی، حیاط مستخدمان و حیاط مطبخ دارد که زیبایی هر کدام آن‌ها حیرت‌انگیز است. از جمله فضاها و غرفه‌های خانه کرد سنندج، نگارخانه و حیاط ورودی، حمام، غرفه‌های زندگی شهری، مکتب خانه، قالی بافی، آثار چوبی استاد بهزادیان، غرفه‌های مشاغل و فنون، بخش اسناد و عکس‌های تاریخی، اتاق خان، بخش پوشاک، زیورآلات، غرفه‌های صنایع‌دستی، غرفه‌های زندگی روستایی و مرکز اسناد است.

● جایی برای کتاب‌های نفیس

اصفهان؛ موزه کلیسای وانک

بی تردید یکی از دیدنی‌های اصفهان، محله جلفاست که در قرن یازدهم هجری وقتی تعدادی از ارامنه ساکن در ارمنستان فعلی به اصفهان منتقل شدند و در آن اقامت گزیدند، دهکده‌ای در جنوب غربی اصفهان بود و حالا یکی از محله‌های تاریخی در دل شهر است. افرادی که برای سفر نوروزی اصفهان را انتخاب می‌کنند، در پی تماشای جلفا و کلیساهای زیبایش، اگر موزه کلیسای وانک را نبینند، فرصت ارزشمندی از دست‌شان رفته است. این موزه بیش از ۱۰۰‌سال پیش در کلیسای وانک ساخته شد و از آن وقت محل نگهداری اجناس گران‌قیمت و نایابی است که در دنیا نظیر آن‌ها وجود ندارد و باید گفت، بیشتر این اموال گران‌قیمت و نایاب به وسیله مردم هدیه شده‌اند. در این موزه انجیل‌های زیبایی نگهداری می‌شوند که یکی از آن انجیل‌ها کوچک‌ترین انجیل دنیاست که با ۷ زبان نوشته شده و ۷ گرم وزن دارد. از جمله آثار بسیار نفیس موزه مجموعه نسخه‌های خطی آن است که حدود ۷۱۰جلد کتاب خطی در آن موجود است. حدود ۲۰۰ جلد از این آثار تورات، انجیل مقدس و کتاب‌های مذهبی‌ هستند و از این مجموعه باارزش تعداد محدودی به نمایش گذاشته شده است. در میان آن‌ها قرآنی است که در قرن ۱۸ میلادی، حدود ۳۰۰سال قبل ترجمه شده است. نمونه‌هایی از تابلوهای گچ‌بری به جا مانده از کاخ‌های صفوی را هم در این موزه می‌بینید که از دیگر اشیای گران‌بهای این موزه‌اند که حتی در موزه ایران هم کمتر مشابه آن‌ها را می‌توان یافت. یکی از غرفه‌های آشنای این موزه مربوط به یپرم خان ارمنی است؛ از سرداران بزرگ انقلاب مشروطه. این غرفه شامل وسایل شخصی، عکس‌ها و مکاتبات شخصی یپرم خان است که در سال ۱۹۷۴ میلادی به موزه اهدا شده‌اند.