درمان انحراف چشم چیست

خیلی از ما گاهی دچار مشکل هایی هستیم که اصلا به فکر رفع آنها نمی افتیم حالا یا حوصله اش را نداریم یا انگیزه اش را اما گاهی یک تلنگر یا یک بهانه پیدا می شود تا به فکر بیفتیم مشکلمان را حل کنیم

خیلی از ما گاهی دچار مشکل‌هایی هستیم که اصلا به فکر رفع آنها نمی‌افتیم. حالا یا حوصله‌اش را نداریم یا انگیزه‌اش را. اما گاهی یک تلنگر یا یک بهانه پیدا می‌شود تا به فکر بیفتیم مشکلمان را حل کنیم...

این بهانه می‌تواند ازدواج باشد یا شروع کاری جدید یا حتی تشویق پدر و مادر. مهمان این هفته «میزگرد زیبایی»، آقای رمضانی هم ۳۳ سال با مشکل انحراف چشمشان زندگی کرده‌اند و حالا می‌خواهند چشم‌هایشان را درمان کنند. انگیزه‌شان را البته نمی‌دانیم اما قصد داریم در این میزگرد به مهم‌ترین سوال‌هایشان درباره انحراف چشم جواب بدهیم تا بدون تردید و مطمئن‌تر در راه درمان مشکلشان قدم بردارند.

آقای رمضانی که دنبال درمان انحراف چشمش است، می‌گوید:

▪ مشکلتان چیست؟

من ۳۳ ساله‌ام و از ۶ ماهگی دچار انحراف چشم هستم. مادرم تعریف می‌کند این مشکل بعد از اینکه از گهواره افتادم، شروع شده و قبل از آن هیچ مشکلی نداشته‌ام.

▪ آن زمان شما را به مطب چشم‌پزشک بردند؟

بله، مادر و پدرم در کودکی مرا نزد چند چشم‌پزشک بردند. آنها گفتند مشکل من استرابیسم است ولی برای جراحی‌ باید تا بزرگ‌تر شدنم صبر کرد.

▪ چرا وقتی بزرگ‌تر شدید، خودتان اقدامی نکردید؟

این مشکل خیلی مرا آزار نمی‌داد بنابراین تا امروز برای بهبود آن کاری انجام ندادم اما الان به دلایلی تصمیم گرفته‌ام برای اصلاح چشم‌هایم اقدام کنم. به ۲ پزشک مراجعه‌ کرده‌ام یکی می‌گوید باید جراحی شوی و دیگری معتقد است با ورزش‌های مخصوص چشم هم امکان بهبود انحراف چشمم وجود دارد.

▪ سوالتان از متخصصان «سلامت» چیست؟

می‌خواهم بدانم واقعا امیدی هست که فقط با ورزش چشم، مشکلم حل شود؟ اصلا این ورزش‌های چشم چیست؟ اینکه تا این سن برای جراحی تحمل‌ کرده‌ام، در نتایج درمان تاثیری ندارد؟ مهم‌تر از همه اینکه آیا واقعا به دلیل آن ضربه دچار استرابیسم شده‌ام یا ممکن است علت دیگری داشته باشد؟ من تا چند سال پیش و به دلیل اینکه نمره چشم‌هایم ۴ بود، عینک می‌زدم. آیا ممکن است شماره بالای چشم‌هایم باعث این انحراف شده باشد؟ البته در حال حاضر لیزیک کرده‌ام و عینک هم نمی‌زنم.

● نگاه چشم‌پزشک

دکتر محمدرضا اکبری ‌

فوق تخصص استرابیسم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

زمان طلایی

درمان انحراف چشم

هرگونه انحراف چشم‌ها را استرابیسم می‌گویند که می‌تواند به سمت خارج، داخل، بالا یا پایین باشد و به‌طورکلی، ‌یکی از علت‌های مهم انحراف چشم، تروما (آسیب یا ضربه) است. گاهی هم انحراف چشم با مکانیسمی جبرانی تحت‌کنترل قرار دارد یعنی چشم انحراف دارد اما مغز آن را تحت‌کنترل نگه‌می‌دارد و خیلی ظاهر نمی‌شود ولی ضربه، باعث می‌شود انحراف چشم مشهود شود. ارث هم می‌تواند در بروز این حالت تاثیر داشته باشد و همین‌طور بیماری‌های مغز، تومورهای مغزی و فلج اعصاب مغزی.

انحراف چشم مادرزادی، معمولا قبل از ۶ ماهگی خود را نشان می‌دهند و معمولا متخصصان اصرار می‌کنند بیمار در سن پایین‌ و زودتر جراحی شود و حتی ممکن است قبل از ۶ ماهگی هم این کار انجام گیرد اما بعضی اوقات لازم است صبر کنیم سن بیمار بیشتر شود و تا آن زمان دست نگه‌داریم چون اهداف عمل جراحی متفاوت است. هدف درمان، بازگرداندن یا حفظ دید عمق در بیمار (برای انجام کارهای ظریف لازم است)، جلوگیری از ابتلا به تنبلی چشم و در سنین بالاتر، جلوگیری از دوبینی است. حتی بعضی بیماران به علت انحراف چشم‌ها سر خود را کج نگه‌می‌دارند و در این موارد هدف از جراحی، صاف شدن سر بیمار و پیشگیری از بروز مشکلات اسکلتی است. در صورت جراحی در سنین پایین می‌توان امیدوار بود دید عمق بیمار برگردد. البته درمان‌های غیرجراحی هم وجود دارد؛ یکی از راه‌های اصلی درمان انحراف چشم تجویز عینک است و درمان دیگر، استفاده از منشور است که در انواع خاصی از انحراف‌های خفیف چشم تجویز می‌شود. درمان دیگر، تمرین‌های چشمی است که در انواع خاصی از انحراف‌های چشم به‌کار‌می‌رود. تزریق آمپول بوتاکس داخل عضلات چشم نیز یکی دیگر از درمان‌های غیر جراحی استرابیسم است.

ورزش‌های چشمی معمولا در انحراف‌هایی کاربرد دارد که نقطه تقارب چشم بیمار، عقب‌تر از چشم طبیعی باشد و با این تمرین‌ها، تقارب چشم تقویت می‌شود. درباره این بیمار نیز باید به‌طور مشخص بدانیم نمره چشمش ۴ مثبت بوده یا ۴ منفی چون شماره عینک‌، به‌خصوص اگر مثبت باشد، می‌تواند در ایجاد انحراف نقش داشته باشد.

● نگاه روان‌شناس

دکتر پروین ناظمی ‌

عضو هیات علمی دانشگاه آزاداسلامی

اصل اول بهداشت روان

احترام به خود است

این آقای جوان ۳۳ سال با انحراف چشمشان زندگی کرده‌اند و حالا تصمیم گرفته‌اند برای درمان این مشکل اقدام کنند. این تصمیم بسیار به جاست و امیدوارم بر انجام آن ثابت‌قدم بمانند. در مورد ایشان و افرادی مانند ایشان که مشکلی اینچنینی دارند نکته‌هایی قابل ذکر است، مخصوصا آنهایی که در سنین ازدواج هستند.

گاهی مشکل فرد به‌گونه‌ای است که نمی‌توان برای رفع آن کاری انجام داد. در این صورت فقط صداقت داشتن و بیان کامل واقعیت برای طرف مقابل الزامی است، اما گاهی مشکل حل‌شدنی است در این صورت چرا درمان را به زمان ازدواج، خواستگاری رفتن یا خواستگار آمدن و حتی زمان آشنایی موکول کنیم؟ چرا باید منتظر بمانیم طرف مقابل از ما بخواهد یا شرط بگذارد که نقص ظاهری‌مان را برطرف کنیم و بعد در حالی که اعتمادبه‌نفسمان تحت‌الشعاع قرار گرفته اقدامی انجام دهیم؟ البته برخورد طرف مقابل هم در این زمینه نقش مهمی دارد و ممکن است نحوه گفتار و برخوردش آنچنان دوستانه باشد که نه تنها اعتمادبه‌نفس فرد را پایین نیاورد بلکه باعث دلگرمی و حمایت او هم شود و این خواسته را نشانه اهمیت به خود و سلامتش بداند.

از سوی دیگر افرادی که ازدواج می‌کنند در آینده پدر یا مادر خواهند شد؛ پدر و مادری که از دیدگاه فرزند توانمند و حمایتگر هستند ولی گاه مشکلات ظاهری والدین می‌تواند در ارتباط برقرار کردن و اعتمادبه‌نفس بچه‌ها تاثیر منفی بگذارد. گاهی علت به تاخیر انداختن درمان بی‌انگیزگی است. زیاد می‌بینیم افراد اینچنینی را که وقتی هنگام ازدواجشان می‌رسد تازه به فکر رژیم گرفتن می‌افتند. سوالی که دلم می‌خواهد اینجا از تمام افرادی که امکان بهبودشان وجود دارد ولی برای بهبود ظاهرشان کاری انجام نمی‌دهند بپرسم، این است که چرا نباید برای خودمان ارزش قائل باشیم و ظاهرمان را به خاطر خودمان بهتر کنیم؟ آقای رمضانی هم که در سن ازدواج هستند باید بدانند اگر قبل از اینکه کسی وارد زندگی‌شان شود برای رفع مشکلاتشان اقدام کنند با اعتمادبه‌نفس بیشتری می‌توانند در این مسیر قدم بگذارند نه با این تصور احتمالی که طرف مقابل چقدر لطف داشته که به من بله گفته یا من را پذیرفته...

اقدس عارف

«میزگردزیبایی» درباره انحراف چشم آقای رمضانی با حضور دکتر محمدرضا اکبری چشم‌پزشک

دکتر پروین ناظمی روانشناس