دندان این بچه ارتودنسی می‌خواهد، دکتر؟

مجموعه‌ای از علایم باید در نظر گرفته شود تا بتوان به سوال بالا پاسخ داد. سن، شرایط رشد و بلوغ کودک، نوع عارضه از لحاظ دندانی یا اسکلتی بودن آن، محل بروز و شدت آن از مواردی هستند …

مجموعه‌ای از علایم باید در نظر گرفته شود تا بتوان به سوال بالا پاسخ داد. سن، شرایط رشد و بلوغ کودک، نوع عارضه از لحاظ دندانی یا اسکلتی بودن آن، محل بروز و شدت آن از مواردی هستند که در کنار آگاهی ارتودنتیست از سلامت عمومی و وضعیت دندان‌ها و لثه وی و همچنین میزان علاقه‌مندی بیمار به انجام دادن ارتودنسی، در مجموع به ارتودنتیست کمک می‌کند که به این پرسش که بیمار «چه درمانی» نیاز دارد و اینکه «در چه زمانی» درمان را آغاز کند، پاسخ صحیح دهد....

اگر بیمار در شرایطی است که فقط دندان‌های شیری در دهان خود دارد، اردتودنسی مورد نیاز وی در گروه «درمان‌های پیشگیری» قرار گرفته و اقدامات پزشک متخصص معالج به جلوگیری از وقوع صدمات شدید بعدی، جلوگیری از انحراف رشد استخوانی و یا تثبیت یک عارضه جدی در کودک منجر می‌شود.

مقابله با «عادات غلط دهانی»، «حفظ فضای دندان شیری زود از دست رفته»، «تنگی فکی بالا» که خود به ایجاد رابطه غلط دندان‌ها در بعد عرضی منجر شده و به اصطلاح «کراس‌بایت» نامیده می‌شود، از جمله اقدامات پیشگیرانه در این مرحله هستند. در زمانی که بیمار در سنین پیش از بلوغ قرار دارد و هنوز جهش رشدی ناشی از بلوغ در وی رخ نداده است، در صورت وجود ارتباط نادرست فکی، ارتودنتیست با کمک وسایل ویژه‌ای، نسبت به تغییر مسیر و اصلاح رشد استخوان فکی بیمار اقدام کرده‌ و در حقیقت درمان استخوانی یا ارتوپدیک برای وی انجام می‌دهد، به این امید که بیمار در سنین جوانی نیازمند درمان جراحی نشود.

اگر بیمار در شرایط سنی است که در دهان خود مجموعه‌ای مخلوط از دندان‌های شیری و دایمی است و یا آنکه تمامی دندان‌های وی دایمی هستند، ارتودنتیست با توجه به مطالعات و معاینات کلینیکی و پاراکلینیکی قادر است اختلالاتی مانند جلوزدگی دندان‌ها، نامرتبی و شلوغی آنها، رابطه غلط دندان‌ها در بعد عرضی، قدامی خلفی و عمودی و یا مواردی مانند نهفتگی دندان‌ها و یا فقدان مادرزادی دندان‌ها را درمان کند.

این‌گونه درمان‌ها جنبه اصلاحی داشته و اغلب به وسیله درمان ارتودنسی ثابت همراه با وسایل ویژه انجام می‌پذیرند. ما معمولا توصیه می‌کنیم که والدین محترم قبل از اقدام به ارتودنسی کودکان خود، در صورت امکان، به مراکز علمی مانند دانشکده‌های دندانپزشکی که واجد گروه تخصصی ارتودنسی هستند مراجعه کرده و از فرصت تبادل‌نظر هم‌زمان چند متخصص ارتودنسی بهره‌مند شوند.

دکتر مجید قاسمیان‌پور

متخصص ارتودنسی و عضو پژوهشی مرکز تحقیقات علوم دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی