ضرورت توسعه پایدار در کشور

توجه به تخصصی شدن شبکه های سیما

مدتهاست این فکر مرا به خود مشغول کرده است که برای فراگیری هرچه بیشتر برنامه های سیما نزد مردم چه باید کرد؟

در دهه اول بعد ازانقلا ب، با توجه به سیاست عمومی سیما مبنی بر عدم پخش آگهی از شبکه های ۱ و ۲ که در آن زمان تنها شبکه های تلویزیونی کشور بودند، سیمای جمهوری اسلا می وابستگی شدیدی به بودجه دولتی داشت، لذا برای توسعه شبکه های تلویزیونی و افزایش ساعات برنامه های سیما، محدودیت جدی وجود داشت، اما پس از آغاز و گسترش پخش آگهی های بازرگانی از سیما این محدودیت از بین رفت.

در حال حاضر پخش آگهی های تجارتی از یک طرف به شکوفایی اقتصاد کشور کمک می کند و از طرف دیگر نیازهای مالی سیما را به منظور افزایش بهره وری از نظر کمی و کیفی برطرف می نماید. در چنین شرایطی می توان در مورد افزایش برنامه های سیما نظر داد و انتظار داشت.

ایجاد شبکه های تخصصی و عمومی از پیشنهادات مهم در زمینه سیماست.

ایجاد شبکه های تخصصی وعمومی علا وه بر افزایش تعداد مخاطبان سیما که افزایش درآمد حاصل از آگهی های بازرگانی را هم به دنبال دارد، موجب ارتباط بیشتر متخصصین و محققین با رسانه ملی خواهد شد.

شبکه هایی که به عنوان شبکه های جدید موضوعی- تخصصی مد نظر هستند عبارتند از: شبکه ورزش- شبکه آموزش- شبکه کودک و نوجوان- شبکه مستند- شبکه معارف اسلا می و علوم قرآنی- شبکه علوم نظری (نظیر فلسفه، تاریخ، جغرافیا، حقوق، جامعه شناسی، زبان شناسی، اقتصاد و...) شبکه علوم تجربی و شبکه هنر. به این ۸ شبکه، شبکه خبر و شبکه های ۱و۲و۳ و شبکه استانی را بیفزائید.(لا زم است شبکه های استانی به نحوی تجهیز و تقویت شوند که همچون شبکه تهران، دارای برنامه های کاملا مستقل از مرکز باشند در حالی که در حال حاضر شبکه های استانی چنین وضعیتی ندارند).

در آن صورت ما دارای ۹ شبکه تخصصی خواهیم بود(در حال حاضر شبکه های علوم قرآنی، آموزش و خبر، سه شبکه تخصصی موجود در کشور هستند). در وضعیت کنونی هرچند که برنامه های ورزشی ازشبکه ۳ و فیلم های مستند از شبکه ۴ پخش می شوند اما نمی توان به استناد آن شبکه ۳ را شبکه ورزش و شبکه ۴ را شبکه مستند نامید، چرا که غیر از برنامه های ورزشی و فیلم های مستند، برنامه های دیگری هم از این دو شبکه پخش می شود.

باید به سختی حرکت کرد که پخش برنامه ها در کلیه شبکه های سیما به صورت شبانه روزی باشد. ضمنا سعی شود که با پخش آگهی از شبکه های تلویزیونی، درآمد لا زم جهت خودگرانی شبکه ها فراهم شود. در مورد برنامه های شبکه های تخصصی و موضوعی، می توان بخشی از برنامه ها را به برنامه های درخواستی اختصاص داد یا به ترتیب و نوبت از برنامه های آرشیوی استفاده کرد. باید به این حقیقت غیر قابل انکار توجه داشت که اگر روزگاری به تلویزیون به عنوان یک رسانه هزینه زا نگاه می شد، امروزه می توان آن را به عنوان یک رسانه، موسسه یا بنگاه درآمدزا، اشتغال زا و سود ده در نظر گرفت که نه تنها کلیه هزینه های خود را تامین می کند بلکه می تواند منبع مولد سود و منفعت برای اقتصاد ملی در نظر گرفته شود.

علا وه بر آن نباید از نقش مهم این رسانه ملی در کمک به توسعه فرهنگ ملی- دینی، مقابله با تهاجم فرهنگی بیگانه و بالندگی علمی کشور غافل شد. در شرایطی که امواج شبکه های ماهواره ای در فضای رسانه ای کشور، حضوری جدی و غیرقابل انکار دارند، سرمایه گذاری برای افزایش کمی و کیفی برنامه های سیما و توسعه نقش آن در میان اقشار مختلف و متفاوت جامعه، از ضروریات توسعه پایدار و مثبت درکشور است.

این که همه اقشار جامعه با سلیقه های متفاوت بتوانند از برنامه های سیما و تلویزیون بهره برداری لا زم را به عمل آورند یک اصل ضروری است که باید مورد توجه قرار گیرد.

بدیهی است تصمیم گیری در مورد تعداد و نوع شبکه های جدید تخصصی باید در یک کارگروه صاحب صلا حیت و اختیار به بحث گذارده شود و نتیجه مباحث مربوطه مورد پیروی و عمل قرار گیرد. در عین حال این مطلب نیز باید مورد توجه قرار گیرد که وجود شبکه های تخصصی در سیما ما را از شبکه های عمومی بی نیاز نمی کند. در شبکه های عمومی(۱، ۲، ۳ و شبکه استانی) باید سعی شود برنامه هایی در موضوعات متفاوت پخش شوند به نحوی که این برنامه ها بتوانند رضایت اقشار مختلف جامعه را از این شبکه ها فراهم کنند. با ایجاد شبکه های تخصصی در تلویزیون، لزوم تفکیک و جدا سازی تبلیغات نیز به وجود خواهد آمد. البته بخش قابل ملا حظه ای از تبلیغات، تبلیغات عمومی است که در همه شبکه ها قابل پخش می باشد، چرا که مربوط به نیازهای مشترک انسانی افراد جامعه است و اختصاص به قشر خاصی ندارد. از آنجا که تبلیغات می تواند در تامین بنیه مالی شبکه ها نقش اساسی داشته باشد، لا زم است در خصوص ساماندهی آگهی های بازرگانی و افزایش درآمد شبکه ها از این محل، توجه کافی مبذول گردد. مدیریت صحیح تبلیغات می تواند بر بالا بردن سطح اشتغال به کار در جامعه، افزایش درآمد شبکه های تلویزیونی و جهت دهی مصرف مردم تاثیر قابل ملا حظه ای داشته باشد و به همین دلا یل تبلیغات در سیما از جایگاه ویژه ای برخوردار است که نباید از آن غافل شد. ارتباط شبکه های تخصصی سیما با مراکز آموزش عالی کشور و تعامل این دو با یکدیگر نیز از مواردی است که باید اهتمام کافی در خصوص آن صورت گیرد تا هر دو بخش از مزایای یکدیگر منتفع شوند.

در پایان پیشنهادات خود را در ۱۵ بند خلا صه می کنم:

۱) ایجاد شبکه های تخصصی (ورزش- آموزش- کودک و نوجوان- مستند- قرآن- معارف اسلا می، علوم نظری- علوم عملی و تجربی- هنر- شبکه خبر (شبکه سیاسی- اجتماعی (و...)

۲) ایجاد شبکه های استانی در کلیه استان های کشور با حداکثر ظرفیت برنامه سازی و پخش کاملا بومی (عدم استفاده شبکه استانی از برنامه های شبکه های عمومی و سراسری)

۳) امکان استفاده عموم مردم در مناطق مختلف کشور از برنامه های کلیه شبکه های عمومی و سراسری در همه اوقات پخش این برنامه ها در روز.

۴) تکثیر کلیه برنامه های شبکه های تلویزیونی بر روی cb و bvb برای ارایه به عموم مردم بر حسب میزان اقبال مردم به این برنامه ها. این تکثیر لا زم است در مورد برنامه های قبلی و فعلی انجام گیرد. کمیت تکثیر هر برنامه را می توان با توجه به اثرات مثبت آن برنامه ها درجامعه و میزان اقبال و علا قه مردم به برنامه ها تعیین کرد.

۵) سرمایه گذاری خاص و جداگانه برای ساخت فیلم های مستند تلویزیونی در رشته های مختلف علمی جهت ارتقای سطح مستند سازی بومی و داخلی

۶) پخش برنامه های درخواستی از آرشیو در تمام شبکه های سیما بر حسب میزان درخواست های عمومی از هر برنامه.

۷) جدی گرفتن پخش برنامه های آموزشی در موضوعات مختلف در شبکه های تخصصی.

۸) مدیریت صحیح تبلیغات و آگهی های بازرگانی به منظور جهت دهی به تولید و مصرف و کمک به بالا بردن سطح اشتغال به کار در جامعه

۹) پخش مذاکرات جلسات علنی مجلس شورای اسلا می به منظور اطلا ع عموم مردم از روند قانونگذاری و فعالیت نمایندگانشان در قوه مقننه

۱۰) امکان استفاده کلیه کاندیداهای نمایندگی مجلس شورای اسلا می و مجلس خبرگان رهبری از شبکه های استانی جهت ارایه نقطه نظرات خود به منظور فراگیر کردن دخالت همراه با آگاهی مردم و توسعه عدالت انتخاباتی

۱۱) برگزاری جلسات مناظره در موضوعات مختلف اجتماعی و سیاسی بین احزاب و تشکل های قانونی به منظور افزایش سطح آگاهی و بلوغ سیاسی- اجتماعی گروه های مختلف مردم و نیز ایجاد زمینه رقابت سالم و عادلا نه بین جریان های سیاسی قانونی.

۱۲) تلا ش سیما برای عدم جهت گیری سیاسی در ارایه اخبار و جداکردن بخش خبر و تفسیر خبر از یکدیگر در برنامه های خبری به منظور افزایش اعتماد بینندگان به صحت خبر و استفاده از روش تاثیرگذاری غیرمستقیم به جای تاثیرگذاری مستقیم به منظورکمک به پایداری این تاثیرات.

۱۳) استفاده از نظرات کارشناسان و صاحب نظران کلیه طیف ها و گروه های سیاسی قانونی در برنامه های تفسیری شبکه خبر و بخش اخبار سایر شبکه ها.

۱۴) حداکثر استفاده از برنامه های مفید و قابل پخش شبکه های ماهواره ای به منظور بهره گیری عموم مردم و نیز به منظور کاهش روی آوری مردم به استفاده مستقیم از شبکه های ماهواره ای. بدیهی است اجرای این بند،کاهش قابل توجه تاثیرات سو» کانال های ماهواره ای در جامعه را به دنبال خواهد داشت.

نویسنده : مهندس مسعودناصر