«بی اخلاقی» مهم ترین عامل طلاق

تا دیروز صحبت از بی پولی و اعتیاد بود, اما حالا صحبت از فساد اخلاقی است تا دیروز به زبان آوردن واژه فساد قبح داشت, اما حالا رئیس مرکز مطالعات و پژوهش های وزارت ورزش و جوانان که حرفش حکم سند دارد و باید دست به عصا اظهارنظر کند, ملاحظات را کنار می گذارد و از فساد اخلاقی و رواج آن بین زوج های جوان حرف می زند

تا دیروز صحبت از بی‌پولی و اعتیاد بود، اما حالا صحبت از فساد اخلاقی است. تا دیروز به زبان آوردن واژه فساد قبح داشت، اما حالا رئیس مرکز مطالعات و پژوهش‌های وزارت ورزش و جوانان که حرفش حکم سند دارد و باید دست به عصا اظهارنظر کند، ملاحظات را کنار می‌گذارد و از فساد اخلاقی و رواج آن بین زوج‌های جوان حرف می‌زند.

محمدتقی حسن‌زاده از پژوهشی می‌گوید که حقایق پنهان را آشکار کرده، زوایای پنهان طلاق‌ها را بیرون کشیده و نشان داده که برخلاف تصور مرسوم، فقط بی‌پولی، موادمخدر، دخالت بیجای خانواده‌ها یا خامی زوج‌ها نیست که پرونده‌ای جدید برای طلاق باز می‌کند؛ بلکه تمایل جوان‌ها به داشتن روابط بیرون از چارچوب خانواده که او نامش را فساد اخلاقی می‌گذارد، علت اصلی وقوع بیشتر طلاق‌هاست.

گفت‌وگوی حسن‌زاده با مهر چند نکته کلیدی دیگر هم دارد. اول آنجا که می‌گوید طلاق‌های عاطفی بین زوج‌های ایرانی روندی صعودی را آغاز کرده، دوم آن‌که تاکید می‌کند بیشترین درخواست‌های طلاق از سوی زنان است و سوم این‌که استان‌های تهران، خراسان رضوی و فارس در صدر جدول طلاق قرار دارد.

وقوع طلاق‌های عاطفی بین زوج‌های ایرانی؛ چه آنها که جوانند و اول راه و چه بین آنها که سابقه ازدواجشان به چند دهه می‌رسد، موضوعی رایج و ملموس است. این‌که زنان نیز بیشترین درخواست‌های طلاق را دارند هم موضوعی تازه نیست، اما این‌که او نام سه استان صدر جدول طلاق را اعلام می‌کند و همزمان از رواج طلاق به خاطر برقراری روابط موازی با زندگی زناشویی حرف می‌زند، این گمان را تقویت می‌کند که بیشترین روابط غیراخلاقی در سه استان نام برده شده، برقرار است.

البته این موضوع جای بحث و بررسی جامعه‌شناسانه دارد و شاید بتوان این‌گونه تحلیل کرد که مردم بومی استان لزوما به این سمت نمی‌روند، اما چون این استان‌ها وسیع و مهاجرپذیرند، به این علت بیشتر درگیر پدیده طلاق و بروز ناهنجاری‌های اخلاقی هستند.

● مردان تحصیلکرده شهری در صدر

قرار نیست واژه‌های این نوشتار، گروه وسیعی از مردم را به جبهه‌گیری وادارد، چون قرار نیست در این مقوله، تر و خشک باهم سوزانده شود، اما تا آنجا که به فردی همچون دکتر سیدمحمدصادق مهدوی، جامعه‌شناس خانواده که نتایج پژوهش وزارت ورزش و جوانان را تا حد زیادی منطبق بر واقعیت می‌داند مربوط است، احتمال درگیر شدن مردان در روابط خارج از چارچوب خانواده بیشتر از زنان است.

او در گفت‌وگو با جام‌جم حرفش این است که نمی‌توان همه افراد جامعه را با یک چوب زد، اما جامعه‌شناسان خانواده که زندگی‌های زناشویی در ایران را رصد می‌کنند، به این نتیجه رسیده‌اند که مردان بیشتر از زنان، شهری‌ها بیشتر از روستایی‌ها و تحصیلکرده‌ها بیشتر از کم‌سوادها گرفتار انحرافات اخلاقی می‌شوند.

او البته این اظهارات را با کمی احتیاط بر زبان می‌آورد، چون معتقد است این موضوع بین گروه‌های سنی مختلف، در مناطق جغرافیایی گوناگون و در طبقات اجتماعی و اقتصادی مختلف متفاوت است، اما با این حال این جامعه‌شناس معتقد است چون گرایش‌های دینی و مذهبی در برخی افراد تحصیلکرده ضعیف‌تر از سایر مردم است و کنترل‌های درونی در آنها کمتر به‌چشم می‌خورد، در حالی که امکاناتشان بیشتر و دسترسی‌هایشان وسیع‌تر است، امکان انحرافات اخلاقی‌شان هم بیشتر است.

مهدوی، بین زنان و مردان نیز تفاوت قائل می‌شود و توضیح می‌دهد که اگرچه در گذشته فساد بین مردان بسیار بیشتر از زنان بود، اما حالا زنان نیز درگیر این موضوع شده‌اند؛ هرچند که هنوز فراگیری فساد بین زنان به پای مردان نمی‌رسد.

● مادیات دیگر حرف اول را نمی‌زند

تا چند ماه پیش اخباری منتشر می‌شد که نشان می‌داد بیش از نیمی از طلاق‌ها به خاطر ارضا نشدن نیازهای جنسی زوج‌ها اتفاق می‌افتد، اما حالا پژوهش وزارت ورزش و جوانان که انحرافات اخلاقی را در صدر عوامل نشانده، نشان می‌دهد رواج فساد اخلاقی در بین زوج‌ها هم می‌تواند از ارضا نشدن نیاز جنسی تاثیر بپذیرد و هم خود عاملی برای سردی روابط جنسی باشد.

نکته قابل تامل در این میان این است که با این‌که هنوز هم مادیات نقش انکارناپذیری در زندگی دارد، اما جامعه به سمتی در حرکت است که عواملی دیگر، مادیات را پشت سر می‌گذارند تا آنجا که بعید نیست روزی برسد نپرداختن نفقه، مهریه، بیکاری مرد و مناسب نبودن شغل او در مقایسه با سایر عوامل تهدیدکننده زندگی مشترک، بی‌اهمیت جلوه کند.

به همین علت است که جامعه‌شناسان و برنامه‌ریزان حتی روان‌شناسان و رفتارشناسان باید دست به کار شوند تا دریابند تغییر ذائقه زوج‌ها بویژه جوان‌ها در زندگی زناشویی و گرایش آنها به افرادی غیر از همسرشان ریشه در چه عواملی دارد.

● ماهواره و سریال‌های مثلث عشقی

آمارهای رسمی و غیررسمی نشان می‌دهد دست‌کم نیمی از مردم به شبکه‌های ماهواره‌ای دسترسی دارند، در حالی که اغلب شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان به پخش سریال‌ها و برنامه‌هایی مشغول هستند که در این برنامه‌ها، خیانت، مثلث‌های عشقی و روابط خارج از چارچوب خانواده موضوع اصلی است.

کارشناسان مسائل خانواده بارها در این باره که مضامین این سریال‌ها می‌تواند تابوی روابط نامشروع و پنهان در خانواده‌ها را بشکند، هشدار داده‌اند.

علاوه بر شبکه‌های ماهواره‌ای، دسترسی به انواع لوازم ارتباطی نظیر تلفن همراه و استفاده از اینترنت و دسترسی به شبکه‌های اجتماعی نظیر فیس‌بوک سبب شده روابط افراد گسترده و پیچیده‌تر از قبل شود. استفاده نادرست از این فضاها در قالب پیامک، گفت‌وگو در اینترنت و موارد مشابه راه‌های ارتباطی و گفت‌وگوهای غیراخلاقی را تا جایی گسترده که کنترل‌ آنها از دست افراد خارج شده است.

با این تفاسیر، می‌توان به اهمیت هشدار کارشناسان نسبت به استفاده نابجا از این وسایل ارتباطی پی برد و شاید بتوان دلیل این‌که فساد اخلاقی مقام نخست اختلافات خانوادگی را دارد، خوب فهمید.

● شما چه فکر می‌کنید؟

براساس اعلام مرکز مطالعات و پژوهش‌های وزارت ورزش و جوانان، فساد اخلاقی از مهم‌ترین دلایل طلاق زوج‌های ایرانی محسوب می‌شود. شما چه فکر می‌کنید؟ در منطقه یا شهر محل سکونت شما هم این مساله صادق است؟

مریم خباز