شناخت نهادها شورای نگهبان

طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به منظور پاسداری از احکام اسلام و قانون اساسی از نظر عدم مغایرت مصوبات مجلس شورای اسلامی با آنها، شورائی به نام شورای نگهبان تشکیل شد.
شورای …

طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به منظور پاسداری از احکام اسلام و قانون اساسی از نظر عدم مغایرت مصوبات مجلس شورای اسلامی با آنها، شورائی به نام شورای نگهبان تشکیل شد.

شورای نگهبان علاوه بر پاسداری از احکام اسلامی و قانون اساسی و تطبیق آنها با مصوبات مجلس شورای اسلامی، وظایفی را به این شرح برخوردار است: تشخیص آیین نامه ها و تصویب نامه های مغایر موازین اسلامی با تقاضای دیوان عدالت اداری، تهیه و تصویب قانون مربوط به تعداد، شرایط و کیفیت انتخاب خبرگان دوره اول، نظارت بر انتخابات مجلس خبرگان رهبری و ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی و همچنین مراجعه به آراء عمومی و همه پرسی، تفسیر قانون اساسی، عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی، شرکت در مجمع تشخیص مصلحت نظام و...

اعضای شورای نگهبان:

شورای نگهبان از ۶ نفر از فقهای عادل و آگاه به مقتضیات زمان و مسائل روز و ۶ نفر از حقوقدانان در رشته های مختلف حقوقی تشکیل می شود. انتخاب فقهای این شورا با مقام رهبری است و انتخاب ۶ نفر حقوقدان از میان حقوقدانان مسلمان به وسیله رئیس قوه قضائیه به مجلس شورای اسلامی معرفی می شوند و با رأی مجلس انتخاب می گردند. اعضای حقوقدان شورای نگهبان که به پیشنهاد رئیس قوه قضائیه و انتخاب نمایندگان مجلس تعیین می شوند تنها در تطبیق قوانین با قانون اساسی، تغییر قانون اساسی و نظارت بر انتخابات و همه پرسی شرکت دارند اما ۶ نفر فقیه این شورا به علاوه اختیارات مذکور، وظیفه تطبیق مصوبات مجلس را با احکام شرعی برعهده دارند.

اهمیت و جایگاه شورای نگهبان:

طبق اصل چهارم قانون اساسی کلیه قوانین و مقررات مدنی، جزایی، مالی، اقتصادی، اداری، فرهنگی، نظامی، سیاسی و غیر اینها باید براساس موازین اسلامی باشد، این اصل بر اطلاق یا عموم همه اصول قانون اساسی و قوانین و مقررات دیگر حاکم است و تشخیص این امر بر عهده فقهای شورای نگهبان است. از همین رو رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای در اهمیت و جایگاه شورای نگهبان بیان داشتند: «شورای نگهبان از یک نظر مهم ترین نهاد جمهوری اسلامی است زیرا که قوام این نظام به اسلامیت آن است و شورای نگهبان، تضمین کننده این معناست؛ اگر شورای نگهبان نمی بود به تدریج استحاله ای در هویت نظام و در پایداری ارکان نظام به وجود می آمد برای شورای نگهبان این افتخار و شرف بس که در طول این بیست سال گذشته، همه همتش این بوده است که نگذارد به پیکره نظام از لحاظ انطباق با اسلام و قانون اساسی خدشه ای وارد بیاید؛ البته سهوها و نسیان ها و خطاها در همه امور متصور است و از همه کس قابل صدور است، آنها بحث دیگری است، اما پیکره نظام انطباقش با اسلام، انطباقش با موازین اسلامی و با قانون اساسی، مرهون حضور و دقت شورای نگهبان است و کار بسیار بزرگی است.»