کمک های اولیه برای والدین

داشتن بچه کوچک در خانه یعنی همیشه باید آماده دردسر باشید هزار اتفاق می تواند برای این کوچولوها بیفتد که فریادشان را یا حتی فریاد شما را به هوا ببرد برای هر مشکلی هم که قرار نیست شال و کلاه کنید

داشتن بچه کوچک در خانه یعنی همیشه باید آماده دردسر باشید. هزار اتفاق می‌تواند برای این کوچولوها بیفتد که فریادشان را یا حتی فریاد شما را به هوا ببرد. برای هر مشکلی هم که قرار نیست شال و کلاه کنید و به درمانگاه یا بیمارستان بروید. بعضی کارهای اولیه را خودتان هم می‌توانید در خانه انجام دهید. اصلا به همین خاطر است که به آن کمک‌های اولیه می‌گویند. این اقدامات را به خاطر داشته باشید تا در زمان مشکلات دستپاچه نشوید. بعد که شرایط را کنترل کردید، می‌توانید سر صبر تصمیم بگیرید که کودک‌تان را برای اقدامات درمانی بعدی به کجا ببرید. برای کنترل بهتر مشکلات همیشه جعبه کمک‌های اولیه خانه را کامل نگهدارید و در آن همه وسایل لازم برای پانسمان و آتل‌بندی و کنترل هرکدام از مواردی که در زیر گفته می‌شود، قرار دهید.

ٰ● جراحت‌های ساده

این‌ها می‌تواند در نتیجه یک زمین خوردن ساده یا حادثه دوچرخه سواری به‌وجود بیاید. پوست پا ممکن است خراش پیدا کند؛ کنده شود یا حتی برش‌های کوچکی در آن ایجاد شود. اما تا زمانی که خونریزی شدیدی ندارد و میزان بریدگی و خراش شدید نیست می‌توان این مشکل را در خانه و با کمک جعبه کمک‌های اولیه کنترل کرد:

ابتدا محل زخم را با جریان آب تمیز، بشویید. می‌توانید در اطراف آن یا روی آن کمی مواد ضد‌عفونی‌کننده مثل بتادین بریزید. اگرچه توصیه می‌شود بتادین روی زخم باز ریخته نشود و فقط برای تمیز کردن اطراف آن به کار رود.

سعی کنید چیزی را از روی زخم نکنید و برای بیرون آوردن اجسام خارجی زخم را دستکاری نکنید. ذرات شن و تکه‌های ریز لباس را با فشار آب می‌توانید از زخم خارج کنید. در غیر این صورت به پزشک مراجعه کنید.

بعد از شست‌وشوی زخم، آن ‌را آرام با گاز استریل خشک کنید دور آن را با بتادین تمیز کنید. برای تمیز کردن دور زخم باید جهت حرکت دست‌تان از طرف زخم به بیرون باشد و نه برعکس، چون در غیر این‌صورت شما عفونت‌های اطراف را دور زخم جمع می‌کنید.

یک عدد گاز استریل یا پارچه تمیز روی زخم بگذارید و آن‌ را بانداژ کنید. درصورت خونریزی بهتر است بانداژ کمی محکم باشد تا جلوی آن‌ را بگیرد.

از پارچه‌های نخی برای بستن روی زخم استفاده نکنید چون الیاف آن داخل لخته‌های خون زخم می‌شود و بعد از خشک شدن خون کندن این پانسمان باعث کنده شده لخته و خونریزی مجدد می‌شود.

عضو آسیب دیده را کمی بالاتر از سطح بدن قرار دهید و کودک را وادار کنید تا مدتی استراحت کند.

اگر احتمال می‌دهید زخم عفونی شده باشد (علائمی مثل تورم، قرمزی و گرما در اطراف زخم ) هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.

برای کنترل درد ناشی از جراحت می‌توانید از مسکن‌های معمول مانند استامینوفن به کودک دهید. به هیچ‌وجه به کودک آسپرین ندهید.

مطمئن شوید که کودک واکسن کزاز را در زمان مناسب دریافت کرده باشد.

اگر دندان دائمی کودک از جای خود کنده شده است آن‌ را به آرامی در جای خود قرار دهید، روی دندان یک گاز استریل که چندبار تا شده است، قرار دهید و از کودک بخواهید تا به آهستگی دندان‌هایش را روی هم فشار دهد، سپس به دندان‌پزشک مراجعه کنید. بهتر است برای انجام این کار از دستکش استریل استفاده کنید

● دندان درد

▪ درد دندان ممکن است در اثر پوسیدگی دندان، شکستن به‌دنبال ضربه یا افتادن آن به‌طور طبیعی باشد.

▪ درد ضربان‌دار روی فک و محل دندان که می‌تواند گوش هم تیر بکشد از علائم این مشکل است. ممکن است خونریزی هم در اطراف دندان وجود داشته باشد.

▪ بهتر است سر کودک را بالا بگیرید و از خوابیدن او جلوگیری کنید، چون پایین بودن سر باعث فشار بیشتر به دندان و درد بیشتر آن می‌شود.

از مسکنی مانند استامینوفن یا بروفن استفاده کنید.

یک شیشه را از آب داغ پر کنید، حوله‌ای به دور آن بپیچید و آن را روی فک کودک قرار دهید. گرما باعث کمتر شدن درد می‌شود.

اگر دندان دائمی کودک از جای خود کنده شده است آن‌ را به آرامی در جای خود قرار دهید، روی دندان یک گاز استریل که چندبار تا شده است، قرار دهید و از کودک بخواهید تا به آهستگی دندان‌هایش را روی هم فشار دهد، سپس به دندان‌پزشک مراجعه کنید. بهتر است برای انجام این کار از دستکش استریل استفاده کنید. درصورتی که نمیتوانید دندان را در محل خود قرار دهید از کودک بخواهید بدون آن‌که دندان را ببلعد، آن ‌را درون دهانش و کنار گونه‌اش نگه دارد تا به اورژانس برسید. بزاق دهان بهترین مایع برای نگه داشتن دندان است. در صورت توانایی نداشتن کودک در انجام این‌کار دندان را در کمی شیر یا آب قرار دهید و با خود به دندان‌پزشک اورژانس ببرید.

▪ به هیچ‌وجه سعی در پاک کردن یا شستن محل دندان افتاده نکنید، چون بافت‌های نگهدارنده دندان را از بین می‌برید.

▪ دندان‌های شیری که افتاده‌اند را در جای خود برنگردانید.

● شکستگی، پیچ خوردن، ضرب دیدن دست و پا

▪ برای درمان این آسیب‌دیدگی‌ها حتما باید به پزشک مراجعه کرد اما اقدامات اولیه را برای آرام کردن کودک و همچنین جلوگیری از عوارض بیشتر خودتان هم می‌توانید در منزل انجام دهید.

▪ در این حالت ممکن است کودک همراه با درد تورم، زخم یا در وضعیتی غیرطبیعی باشد. به هیچ‌وجه آرامش خود را از دست ندهید.

▪ ابتدا جلوی حرکت کردن کودک را بگیرید. او را آرام در جایی که هست نگه دارید و اجازه ندهید اندام آسیب دیده‌اش را حرکت دهد.

▪ درصورت شکستگی باز (شکستگی که همراه با زخم باشد یا استخوان مشخص باشد) سعی کنید جلوی خونریزی را بگیرید اما به هیچ‌وجه برای بند آوردن آن روی محل شکستگی را فشار ندهید.

▪ با گاز استریل و باند تمیز روی زخم را بپوشانید.

▪ برای تکان دادن کودک و انتقال به بیمارستان باید عضو شکسته را ثابت نگه دارید. برای این‌کار از آتل یا ۲ تکه چوب یا مقوای کلفت استفاده کنید، در غیراین‌صورت با ۲ دست خود ابتدا و انتهای عضو آسیب دیده را ثابت نگه دارید.

▪ با اورژانس تماس بگیرید یا با احتیاط کودک را به بیمارستان منتقل کنید.

▪ به کودک چیزی برای خوردن یا نوشیدن ندهید، چون ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد و این‌کار می‌تواند جراحی را به تاخیر بیندازد.

اگر علاوه‌بر خونریزی مایع شفاف و رقیقی هم از بینی ترشح می‌شود که با ترشحات معمول بینی متفاوت است، ممکن است علامت شکستگی جمجمه باشد و حتما باید به سرعت به بیمارستان مراجعه کنید

● خونریزی از بینی

خون دماغ شدن یک اصطلاح شایع در کودکی است. شکننده بودن عروق بینی در کودکان و میزان بیشتر آسیب‌های وارده به بینی آن‌ها باعث می‌شود تا پدرومادر‌ها هرازچند گاه با بینی‌های خون‌آلود مواجه شوند.

▪ گاهی هم این خونریزی‌ها هیچ دلیل خاصی ندارد و خودبه‌خود به‌وجود می‌آید.

▪ از کودک بخواهید تا بنشیند و سرش را به سمت جلو بگیرد.

▪ به او بگویید تا با دهانش نفس بکشد.

یک حوله زیر بینی‌اش قرار دهید.

▪ از او بخواهید تا بینی‌اش را به‌مدت ۱۰ دقیقه با ۲ انگشت بگیرد. خودتان هم می‌توانید این‌کار را برایش انجام دهید.

▪ بعد از ۱۰ دقیقه دست‌تان را بردارید، اگر همچنان خونریزی ادامه داشت، ۲بار دیگر هم این‌کار را ادامه دهید، درصورت بند آمدن خونریزی به آرامی اطراف صورت را تمیز کنید.

▪ از کودک بخواهید مدتی حرکت نکند و آرام یک‌جا بنشیند.

▪ اگر بعد از ۳ نوبت ۱۰ دقیقه‌ای خونریزی بند نیامد به اورژانس مراجعه کنید.

▪ بالا و عقب نگه داشتن سر کودک هیچ کمکی به بند آمدن خونریزی نمی‌کند و حتی ممکن است باعث برگشتن خون به داخل حلق و تحریک بیشتر سرفه و فشار روی بینی شود.

▪ اگر علاوه‌بر خونریزی مایع شفاف و رقیقی هم از بینی ترشح می‌شود که با ترشحات معمول بینی متفاوت است، ممکن است علامت شکستگی جمجمه باشد و حتما باید به سرعت به بیمارستان مراجعه کنید.

● مسمومیت

▪ مسمومیت ممکن است به روش‌های مختلف اتفاق بیفتد. نخستین اقدام شما باید تماس با اورژانس باشد. دل درد، قرمزی اطراف دهان، تهوع و استفراغ در یک کودک می‌تواند علامت مسمومیت باشد.

▪ حتما از نوع ماده‌ای که کودک را مسموم کرده، اطلاع کامل داشته باشید تا به پزشک اورژانس توضیح دهید.

▪ زمان حدودی مسمومیت را هم به خاطر بسپارید.

▪ تنفس و گردش خون کودک را می‌توانید با گوش کردن به قلب و نفس کشیدنش کنترل کنید.

کودک را آرام نگه دارید.

▪ اگر کودک هوشیاری خود را از دست داده است، او را در وضعیتی نگه داریدکه محتویات معده‌اش درصورت بازگشت وارد مسیر تنفسش نشود.

▪ خیلی از سم‌های خانگی روی بسته‌بندی‌شان نحوه پیشگیری از مسمومیت را توضیح داده‌اند، آن ‌را حتما مطالعه کنید.

▪ به هیچ‌وجه به کودک چیزی برای خوردن یا نوشیدن ندهید.

▪ دهان کودک یا مخاط‌های او را با آب خنک بشوئید.

▪ به هیچ‌وجه کودک را تحریک به استفراغ نکنید. این‌کار ممکن است باعث بدتر شدن شرایط شود.

● سوختگی

▪ لباس یا پوشش دیگر روی محل سوختگی را به آرامی از روی محل سوختگی بردارید مگر این‌که لباس به آن چسبیده باشد.

▪ محل سوختگی را حداقل ۱۰ دقیقه زیر جریان آب خنک و تمیز نگه‌ دارید.

▪ یک گاز استریل را با کمی وازلین چرب کنید و روی محل سوختگی قرار دهید.

▪ اگر میزان سوختگی شدید است یا کودک خیلی کوچک است حتما با اورژانس تماس بگیرید.

▪ به هیچ وجه به محل سوختگی یا تاول‌ها دست نزنید و آن‌ را نترکانید.

▪ به هیچ وجه از همان ابتدای سوختگی و قبل از مراجعه به پزشک روی محل سوختگی پماد نمالید.

▪ از پانسمان‌هایی که ممکن است الیاف‌شان به زخم بچسبند، استفاده نکنید.

▪ سوختگی‌های گردن و دهان می‌تواند بسیار خطرناک باشد چون تورم ناشی از آن ممکن است جلوی تنفس را بگیرد. در موارد این‌چنینی به اورژانس مراجعه کنید.

▪ درصورت سوختگی‌های جزئی می‌توانید بعد از شست‌وشو محل با آب از پماد‌های سوختگی یا پماد زینک اکساید استفاده کنید.

● اسهال و استفراغ

▪ برای مشخص کردن دلیل تهوع و استفراغ باید حتما به پزشک مراجعه کرد اما برای کنترل علایم اولیه آن یا درصورت شدید نبودن این مشکلات می‌توان در خانه هم تا حدی آن‌ را کنترل کرد.

▪ ابتدا کودک را آرام کنید بهترین حالت این است که آن‌ها را به حمام ببرید و لباس‌های‌شان را خارج کنید.

▪ به‌طور منظم به کودک مقادیر کم شربت او آراس یا آب بنوشانید.

▪ درصورت داشتن اشتها کمی به کودک غذاهای سبک مانند نان تست و سوپ بدهید. به هیچ وجه غذاهای گوشت‌دار و سنگین و حاوی ادویه به کودک ندهید.

▪ درصورتی که تهوع و اسهال کودک شدید است، حتما به اورژانس مراجعه کنید.

▪ درصورت خواب آلود بودن کودک او را در وضعیتی قرار دهید که مواد برگشتی از معده به داخل مجرای تنفسش باز نگردد و هرچه سریع‌تر او را به اورژانس منتقل کنید.

▪ به هیچ وجه به کودکی که اسهال یا استفراغ دارد، شیر یا ماست ندهید مگر بچه‌هایی که غیر از شیر غذای دیگری نمی‌خورند.

● تب و تشنج

▪ تشنج ناشی از تب را نباید با بیماری تشنج و صرع اشتباه گرفت و والدین باید برای مقابله با آن آماده باشند.

▪ مهم‌ترین کار شما باید این باشد که کودک را آرام کنید و نگذارید در اثر تشنج آسیب ببیند. سپس دمای بدن کودک را پایین بیاورید.

▪ همه لباس‌های کودک را از بدنش خارج کنید. دمای هوای اتاق را کم کنید

▪ با اسفنج خیس بدن کودک را ماساژ دهید.

▪ تشنج معمولا با پایین آمدن دمای بدن از بین می‌رود.

▪ سر کودک را در وضعیتی قرار دهید که راحت بتواند نفس بکشد.

▪ اگر تشنج کودک ادامه پیدا کرد به اورژانس مراجعه کنید.

▪ به هیچ وجه برای پایین آوردن دمای بدن، کودک را در وان آب سرد قرار ندهید.

▪ بعد از، از بین رفتن تشنج به کودک مایعات زیاد بنوشانید.

▪ برای پایین آوردن تب از شربت استامینوفن هم می‌توانید استفاده کنید.

▪ طبق دستور پزشک می‌توایند از شیاف دیازپام برای کنترل تشنج نیز استفاده کنید.

این اتفاق بیشتر در سنینی رخ می‌دهد که بچه‌ها عادت دارند همه چیز را در دهان‌شان بگذارند. در سنین پایین کودکان نمی‌توانند اجسام خارجی را که به اشتباه وارد مسیر هوایی‌شان شده است با سرفه برگردانند.

● در بچه‌های کمتر از ۳ سال:

▪ آن‌ها را در بغل بگیرید طوری که سینه‌شان روی بازوی شما و صورت‌شان به طرف زمین باشد و سرش کمی پایین‌تر از بدنش قرار بگیرد. سپس با کف دست‌تان چند ضربه محکم به پشت بچه بزنید.

▪ اگر همچنان انسداد وجود دارد، او را برگردانید و به وسیله نوک انگشت‌تان چند فشار محکم به قفسه سینه و روی جناغ او وارد کنید.

بعد از هر بار فشار دادن تنفس بچه را چک کنید.

▪ تا زمان رسیدن کمک به دادن تنفس مصنوعی ادامه دهید.

▪ حتی درصورت خارج شدن جسم خارجی هم کودک را به پزشک نشان دهید چون ممکن است در جریان تنفس مصنوعی دنده‌های وی آسیب دیده باشد.

▪ به هیچ وجه بچه را برای سرفه کردن تکان ندهید. این‌کار باعث تحریک شدن بیشتر بچه می‌شود.

● در بچه‌های بالاتر از ۳ سال:

▪ او را آرام کنید. پشت سرش قرار بگیرید و از او بخواهید تا به جلو خم شود. یک دست‌تان را جلو سینه‌اش بگذارید و با دست دیگر از پشت ۵ ضربه محکم بین دوکتفش وارد کنید.

▪ بعد از این‌کار بررسی کنید که جسم خارج شده باشد.

▪ اگر همچنان انسداد وجود داشت ۵ فشار شکمی وارد کنید (مانور هایملیخ) پشت کودک بایستید و دستان‌تان را جلوی ناف کودک به هم قلاب کنید و با قدرت به سمت خودتان و بالا بکشید تا فشار باعث خارج شدن جسم شود.

▪ اگر همچنان انسداد وجود داشت با اورژانس تماس بگیرید.

▪ به کودک تنفس مصنوعی بدهید تا کمک از راه برسد.

▪ بعد از انجام این‌کار باید کودک را به پزشک نشان دهید.

▪ به هیچ وجه بدون این‌که داخل دهان را ببینید دست‌تان را وارد دهان نکنید. ابتدا دهان را باز کنید و داخل آن‌ را ببینید. در غیر این‌صورت ممکن است جسم خارجی را بیشتر به داخل هل دهید.