ارزیابی مجموعه اساس مجموعه گستری

خلق مجموعه كتابخانه ای كه فراهم كننده نیازهای اطلاعاتی و حمایت كننده موضوعات جذاب است, از اهداف مجموعه گستری است نادیده گرفتن و بی خبری از منابع موجود در دسترس , خصوصاً در یك ناحیه كتابشناختی مشخص, به این معنا است كه كتابداران كارشناس, یك پیوند ضعیفی بین مجموعه موجود و گسترش مجموعه آینده فراهم كرده اند

هدف: تشویق كتابداران برای اینكه به اهمیت ارزیابی مجموعه آگاه شوند.

طرح/روش شناسی/ رویكرد: سه مثال از روشهای ارزیابی مجموعه وجود دارد: ارزیابی كاربر محور ، ارزیابی فیزیكی ، و حمایت از موضوعات مشخص

یافته ها: صرف نظر از اندازه و نوع كتابخانه روشهای بسیاری برای ارزیابی مجموعه وجود دارد. ارزیابی به كتابدار اجازه می دهد تا دانش بیشتری راجع به آنچه كه هم اكنون موجود در كتابخانه است ، آنچه ممكن است نیاز باشد، و اینكه آیا ما به اهداف مجموعه گستری رسیده ایم ، داشته باشد.

مفهوم عملی: روشهای معناداری از ارزیابی مجموعه وجود دارد . كتابداران ممكن است یك روش ارزیابی خلق كنند كه اطلاعات مفیدی برای آنها در مورد كتابخانه هایشان فراهم آورد. مواردی را كه در این مقاله بحث خواهد شد از جمله مفهوم مدیریت مجموعه های آینده موفق ، مدیریت منابع مالی ، و انتخاب فرمتهای كار آمد است.

اصالت/ ارزش: این بحث كه شامل "ارزیابی حمایت موضوعات مشخص" و " ارزیابی و ساختن مجموعه های موضوعی مشخص" است كتابداران را تشویق می كند تا بتوانند مجموعه اصلی و فرعی ، ارزیابی نواحی موضوعی ، تكنیكها یا افرادی كه ممكن است آنها را به مواد موضوعی مشخص راهنمایی كنند را تشخیص دهند.

به طور كلی كتابداران مبلغ زیادی از پول راجهت فراهم آوری مجموعه خرج میكنند . درست است كه همانگونه كه اقتصاد ملی ، دولتی و محلی بسیار متفاوت است ، بودجه كتابخانه نیز متفاوت است.اما بیشتر كتابداران درصد زیادی از بودجه خود را جهت فراهم آوری مواد خرج می كنند . كتابداران در كتابخانه های تحقیقاتی بزرگ به طور سنتی رویكرد "جمع آوری هر چیزی" ‌‌‌‌‌[۱] را به كار می بستند اما اخیراً با توجه به محدودیت بودجه ، محدودیت فضا ، و گسترش سریع مواد دیجیتالی ، كتابداران دیگر نمی توانند همان نگرش قبلی را جهت مجموعه گستری خود و برآورده كردن همه تقاضا ها روی منابع در دسترس داشته باشند.) (Rowley and Black , ۱۹۹۶

در سری دیگر این طیف ، كتابداران در كتابخانه های عمومی و مدارس كوچك وجود دارد كه باید تا جای ممكن به انواع خاصی از مواد مورد نیاز آگاه باشند تا بتوانند انتخاب یا عدم انتخاب عنوانی را توجیه كنند. كتابداران همانند متخصصان باید سعی كنند تا مجموعه ای بسازند و نگهداری كنند كه اهداف مجموعه گستری را بر آورده كند و مختص جستجوگران اطلاعات باشد .

چگونه باید كتابداران اطمینان حاصل كنند كه آیا مجموعه كتابخانه مفیدی فراهم می كنند یا خیر و آیا مجموعه آنها یك بازگشت خوبی از سرمایه مالی آنها دارد ؟ بوسیله ارزیابی موجودی كتابخانه ، كتابداران می توانند مجموعه گستری آینده را بهتر مدیریت كنند.

ارزیابی مجموعه ، یك وسیله مهم از مجموعه گستری است. بنابراین ارزیابی مجموعه به كتابداران كمك می كند تا در مورد اینكه هم اكنون چه موادی در مجموعه آنها موجود است و تا چه حد اهداف مجموعه گستری را برآورده می كنند ، آگاه شوند .

این مقاله اگر چه یك بررسی جامع از روشهای ارزیابی نیست ، اما راهنمای خوبی برای كتابداران است.

سه رویه اصلی ( كه برگرفته از مجموعه متنوع و گسترده ای از روشهایی نظیر مجموعه محور[۲] در مقابل مشتری محور[۳] ، كیفیت در مقابل كمیت ، درونداد در مقابل برونداد است و سایر مواردی كه توسط Nisonger (۲۰۰۳) در اینجا مورد بحث قرارگرفته است:

این سه رویكرد :

¯ ارزیابی كاربر محور[۴]

¯ ارزیابی فیزیكی

¯ ارزیابی حمایت موضوعی مشخص

این سه رویكرد ، مناسب هر كتابخانه ای نیست اما اهمیت این مقاله در این است كه كتابداران را در مورد ارزش ارزیابی مجموعه آگاهتر می كند و تشویق می كند كه اهمیت بیشتری به این موضوع بدهند. انواعی از رویكردهای ارزیابی توصیف شده ، بنابراین كتابداران رویكردی را انتخاب می كنند كه متناسب با امكانات و شاخصه های مجموعه آنها باشد.

با توجه به اینكه ارزیابی ، ارزیابی یك نگرش واحد در یك كتابخانه دانشگاهی بزرگ باشد یا ارزیابی مجموعه جامع در یك كتابخانه مدرسه یا عمومی كوچك ، كتابدران ممكن است روشهای ارزیابی متنوعی انتخاب كنند.

●ارزیابی مجموعه : یك ابزار ارزشمند

خلق مجموعه كتابخانه ای كه فراهم كننده نیازهای اطلاعاتی و حمایت كننده موضوعات جذاب است ، از اهداف مجموعه گستری است.

نادیده گرفتن و بی خبری از منابع موجود در دسترس ، خصوصاً در یك ناحیه كتابشناختی مشخص ، به این معنا است كه كتابداران كارشناس ، یك پیوند ضعیفی بین مجموعه موجود و گسترش مجموعه آینده فراهم كرده اند . بی خبری از مجموعه به وسیله متخصصان موضوعی در یك كتابخانه بزرگ یا كتابداران در یك مجموعه كوچكتر مثل یك كتابخانه مدرسه ، ممكن است انتخاب مواد برای مجموعه گستری آینده را تحلیل برد و از ریشه خراب كند و این به معنی فرو ریختن اساس ساختمان یك مجموعه خوب است. یافتن زمان برای بررسی مجموعه ، مشكل اما اغلب لازم است. ). Emanuel, ۲۰۰۲).

با توجه به اینكه كتابخانه ها بیشتر از قبل ، منابع الكترونیكی را در دسترس قرار می دهند ، در نتیجه نیاز به ارزیابی مجموعه بیش از پیش حس می شود .)Dobson et al., ۱۹۹۶( .

كتابداران نیاز دارند تا از مجموعه و موجودی جاری آگاهی داشته باشند. با توجه به این آگاهی ، كتابداران ، به هنگام فراهم آوردن مواد اطلاعاتی دیجیتالی ، پایه و بنیان بهتری جهت تصمیم گیری دارند. اطلاع از مجموعه ، به كتابداران اجازه می دهد تا منابع الكترونیكی كه مكمل منابع جاری باشند فراهم كنند ، بطوریكه این منابع تهیه شده باعث تقویت نواحی ضعیف و غنی تر شدن نواحی غنی شوند.

با توجه به گرانی اطلاعات الكترونیكی هزینه كمتری صرف منابع چاپی می شود. بنابراین باید در انتخاب آنها دقت بیشتری به عمل آید . كتابداران ممكن است از چندین تكنیك برای ارزیابی مجموعه استفاده كنند تا پر معناترین و بهترین اطلاع ممكن را بدست آورند) Wallace and Van Fleet, ۲۰۰۱) .

یك ابزار درست ارزیابی ، ممكن است در آشكار شدن خصوصیات مجموعه موجود ، آشكار شدن شكافها ، میزان روزآمدی و عمق تاریخی مجموعه ، انعكاس دقت و درستی پرونده های كارگزاران – برای طرحهای تاییدی یا طرحهای نقص دار استفاده می شود - در بر آوردن اهداف مجموعه كمك كنند.

●ارزیابی كاربر محور :

ارزیابی كاربر محور ، روش خوبی جهت تعیین این است كه تا چه حد موجودی كتابخانه نیازهای اطلاعاتی جستجوگران را برآورده می كند. زیرا این روش چشم اندای از یك مجموعه ای است كه برگرفته از نیازهای مشاهده شده كاربران كتابخانه است . توجه اصلی یك رویكرد كاربر محور ، ممكن است فقط روی یك رشته علمی باشد و یا اینكه جامع و فراگیر باشد) Sylvia, ( ۱۹۹۸ . روشهای جمع آوری اطلاعات كاربران بسیار متفاوت است. Sylvia(۱۹۹۸) از فهرست كتابهای تحقیقات دانشجویان روانشناسی استفاده كرد . این فهرست دال بر این بود كه ، این دانشجویان و كاربران كتابخانه برای چه موادی ارزش قائل هستند . در حالیكهNfila (۲۰۰۱) از یك پرسشنامه استفاده كرد كه از تمام دانشجویان در همه رشته ها در دانشگاه Botswana انجام گرفت. تعیین واكنش هیجانی جستجوگران اطلاعات یا استفاده واقعی آنها از مواد كتابخانه از طریق جمع آوری اطلاعات و پرسشنامه ها ، اطلاعاتی در اختیار كتابداران قرار داد . مطالعه و بررسی اعضاء هیات علمی نیز ممكن است در اندازه گیری ارزش یك رشته یا یك قسمت خاصی از یك مجموعه مفید باشد.

یك ابزار ارزیابی مجموعه كاربر محور كار آمد و قدرتمند ، سیستم مدیریت پیوسته كتابخانه است . بسیاری سیستم های مدیریت پیوسته ، اطلاعات امانت را جمع آوری می كنند كه ممكن است در فرمت گزارش ، سازمان یافته باشد تا بسامد استفاده از یك عنوان یا اطلاعات امانت یك ناحیه رده ای را فراهم كند . اطلاعات دیگری مثل امانت بین كتابخانه ای نیز اختصاص به پروژه ارزیابی دارد. به علت اینكه سیستم های مدیریتی online متفاوت ، در برنامه خود گزارشهای مختلفی را وارد می كند ، كتابدار باید موارد مختلف احتمالی و ممكن را بررسی كند و مواردی را كه بهترین دیدگاهها را برای ارزیابی استفاده از مجموعه فراهم میكند ، انتخاب كند.

---