کاش همه بیشتر و بهتر زندگی کنیم

یادداشت محمدرضا گلزار همزمان با هفتمین روز درگذشت خسرو شکیبایی

با وجودی که حسرت ابدی قرار گرفتن در کنار خسرو شکیبایی عزیز در قاب دوربین سینما برای همیشه همراه من خواهد بود، ولی نمی‌دانم چرا احساس می‌کنم مرثیه‌گفتن موقع مواجهه با این غم بزرگ چاره کار نیست.

هر کدام از بزرگان بازیگری این سینما که از دست می‌روند، جای خالی و خلاء عظیم‌شان را با تمام وجود درک می‌کنیم و می‌دانیم که این‌ها ستارگانی پر فروغ و بی‌جانشین بودند که در فقدان‌شان آسمان هنر بازیگری ایران حتماً کم‌نور خواهد شد. شکیبایی فقید جزو بزرگان یک نسل طلایی بود که هنر والا و عشق و شور و شوق وصف‌ناپذیرش را می‌توانیم در تک تک نماهایی که به یادگار گذاشته ببینیم و برای همیشه تحسین کنیم و غبطه بخوریم.

این روزها حجم و تنوع نوشته‌های اهالی سینما در سوگ خسرو شکیبایی آن‌قدر زیاد بوده که احساس کنم دیگر نمی‌شود چیز چندانی به آن اضافه کرد یا لااقل این کار از عهده من خارج است. بهانه نوشتن این چند خط، احترام به هنرمندی بزرگ‌ترهای این حرفه و یادآوری این نکته است که خیلی از این استادان هنوز در قید حیات‌اند و ما هنوز در کنارشان هستیم و می‌توانیم از حضور و وجودشان سیراب شویم. می‌توانیم شاگردی کنیم و اگر در کنار شاگردی امکان و فرصتی فراهم شد، باید به کمک بعضی‌های‌شان بشتابیم. کسانی که هنوز هستند و گاهی فکر می‌کنم انگار خدای نکرده منتظریم تا خبر مرگ‌شان را از طریق تلفن و اس‌ام‌اس دریافت کنیم تا یادمان بیاید تا همین چند ساعت قبل پیش ما بودند و به یادشان نبودیم. انگار تا مرگ به سراغ‌شان نیاید چیز زیادی نداریم که درباره آن‌ها بگوییم و کار چندانی در قبال بزرگی و استادی‌‌شان از عهده ما کوچک‌ترها و شاگردها و مسولان و متولیان سینما برنمی‌آمده است.

همه ما خبر داریم که بعضی همکاران‌مان در چه حال و روزی زندگی می‌کنند و در چه شرایطی زنده‌اند، اما ما و شما هر کدام که فرصت و امکانی برای یاری و توجه و دستگیری داشتیم، چه‌قدر به این موضوع توجه داریم؟ خسرو شکیبایی هنرمند شاخصی بود که هنرش در زمان حیاتش قدر دید و تحسین شد. منظورم از این حرف‌ها، نگاه و توجه به آن دسته از همکاران و سینماگرانی است که همین لحظه نیاز به همیاری ما دارند تا بیش‌تر و بهتر زندگی کنند.

مردم هنردوست و هنرمندان و دوستان خسرو شکیبایی در زمان مرگش و در مراسم تشییع و تدفین این عزیز سنگ تمام گذاشتند تا معلوم شود قدر او را می‌دانستیم، ولی برای خیلی از زنده‌ها هنوز می‌شود خیلی کارها کرد که بعدها در نبودشان بتوانیم سرمان را بالا بگیریم و بگوییم هنرشان را در زمان حیات هم شناختیم و گرهی از کارشان باز کردیم.

خبرها و تصاویر حضور انبوه مردم و هنرمندان در خانه داغدیده خسرو شکیبایی حتماً باعث تسلای خاطر بازماندگان است، اما آیا خبر داریم که خانه‌هایی هم هست که هنرمندان دیگری اکنون در آن زندگی می‌کنند که قطعاً حضور در آن خانه‌ها می‌تواند به همین اندازه نشان‌دهنده هنردوستی ما و علاقه و محبت میان همکاران و دوستان سینمایی باشد. جای افسوس است اگر چند وقت بعد ناچار باشیم برای تسلیت به آن خانه‌ها هم برویم و در سوگ آن عزیزان شمعی روشن کنیم یا به هم خبر بدهیم که جلوی خانه‌شان شام غریبان بگیرند و در مراسم ختم‌شان سنگ تمام بگذاریم.

حالا که داغدار درگذشت عزیزی هستیم، خوب است که به فکر بیفتیم و قبل از رسیدن خبر تلخ بعدی کاری کنیم که حتماً تاثیرش از حضورمان در تدفین آن‌ها بیش‌تر خواهد بود. آن‌ها را دریابیم که امروز به حضور ما نیاز دارند و فردا و فرداها برای آن‌ها دیر شده باشد. به همین خاطر دلم می‌خواهد حالا که به بهانه نوشتن از خسرو شکیبایی گرانقدر فرصتی پیش آمده، نام و یادی هم از این بزرگان بکنیم و با یک برنامه‌ریزی درست و همیاری به‌موقع نگذاریم در زمان حیات‌شان تنها و گرفتار بمانند.

اهالی سینما مثل افراد یک خانواده از مشکلات و مسائل هم خبر دارند و می‌شود به سادگی فهرستی تهیه کرد و طرحی ریخت تا این مشکلات حتی به قدر ذره‌ای کم‌تر شود. پیشنهاد می‌کنم حالا که این قرعه شوم و تلخ به نام خسرو شکیبایی افتاده، نام و یاد و خاطره دوست‌داشتنی او را بهانه چنین کارهایی بکنیم و بنیادی به نام و یادش برای اهالی سینما و تئاتر و تلویزیون تشکیل بدهیم و کاری کنیم تا خیلی از آن‌ها به بخشی از حقوق طبیعی و در خور لیاقت و هنرشان برسند. شاید این موضوع بتواند تلخی غم فقدان شکیبایی نازنین را ذره‌ای کم‌تر از این که هست کند...

این روزها برای سینمایی‌ها همه‌اش با یاد خسرو شکیبایی گذشت. اگر چنین طرحی به اجرا دربیاید، نام او هم برای همیشه فقط یادآور درد و غم از دست‌دادن‌ها نخواهد بود. شاید در این صورت باشد که این چند سطر هم پیش از این که به مرثیه‌خوانی بگذرد و تمام بشود، فرصت و امکان شروعی برای همت‌های بلند کسانی بشود که امروز در موقعیت حرفه‌ای مناسبی هستند و می‌توانیم در کنار هم طرح همیاری اهالی سینما را با یاد و نام همیشگی خسرو شکیبایی برپا کنیم.