چرا واردات خودرو رشد کرد

واردات خودرو در سه ماه ابتدایی سال جاری در حالی رشد ۸۴درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرد که طی این مدت نه تنها تعرفه واردات خودرو نسبت به دو سال گذشته کاهش نیافته بلکه با تشکیل ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت عوارض جدیدی نیز برای واردات خودروهای با مصرف بیش از ۶ لیتر در نظر گرفته شد

واردات خودرو در سه ماه ابتدایی سال جاری در حالی رشد ۸۴درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرد که طی این مدت نه تنها تعرفه واردات خودرو نسبت به دو سال گذشته کاهش نیافته بلکه با تشکیل ستاد مدیریت حمل‌و‌نقل و مصرف سوخت عوارض جدیدی نیز برای واردات خودروهای با مصرف بیش از ۶ لیتر در نظر گرفته شد.

از سویی دیگر، واردکنندگان ملزم به پرداخت دو عوارض ۵درصدی به گمرک و نیروی انتظامی جهت شماره گذاری و پرداخت هزینه خروج یک خودروی فرسوده هم شده‌اند که این عوارض جدید نه تنها هزینه واردات خودرو به کشور را افزایش داده بلکه منجر به بروز مشکلاتی برای واردکنندگان خودرو و پیرو آن افزایش قیمت خودروهای مذکور نیز شده است. با این حال طی سال جاری واردات خودرو به کشور رشد بی‌سابقه‌ای را تجربه کرده است.همچنین علاوه بر افزایش عوارض واردات خودرو، دولت به منظور حمایت از خودروسازان داخلی موانع دیگری را از جمله حذف سهمیه سوخت یارانه‌ای خودروهای ۱۳۰۰ سی‌سی‌ به بالا خارجی و افزایش نرخ بنزین سوپر را به تصویب رساند تا به طریقی بتواند تقاضا را برای خودروهای وارداتی کاهش دهد. اما هیچ کدام از این موانع نتوانست موجب کاهش تقاضا برای خودروهای وارداتی در کشور شود این درحالی است که مصرف پایین خودروهای وارداتی نسبت به خودروهای ایرانی حلقه بازار را به نفع واردکنندگان در بازار تغییر داد. به طوری که طی دو ماه ابتدای سال جاری و به دلیل نبود تنوع در بازار خودروهای داخلی و عدم تولید خودروهای لوکس در کشور تقاضا برای خودروهای وارداتی با افزایش چشمگیر مواجه شده است.

بر اساس آمار اعلام شده از سوی گمرک کشور در سه ماهه ابتدای سال جاری در مجموع ۱۳هزار و ۴۳۴ دستگاه خودروی سواری به ارزش ۲۷۵‌هزار دلار وارد کشور شده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ تعداد ۸۴درصد و از نظر ارزش دلاری ۳۹/۹۶درصد رشد داشته است.افزایش حجم واردات خودروهای لوکس به کشور نشان‌دهنده آن است که خودروسازان داخلی طی سال‌های گذشته در این عرصه بسیار ضعیف عمل کرده و نتوانسته‌اند نیاز متقاضیان خودروهای لوکس را تامین کنند به طوری که بازار ایجاد شده برای خودروهای لوکس طی ماه‌های گذشته به راحتی در اختیار واردکنندگان این‌گونه خودروها قرار گرفته است. هر چند میان کارشناسان درخصوص ضعف خودروسازها در این عرصه، اختلاف‌نظر وجود دارد به طوری که برخی کارشناسان افزایش نقدینگی در کشور را دلیل روی آوردن متقاضیان به خودروهای لوکس عنوان کرده و معتقدند که بالا رفتن افزایش نقدینگی قدرت خرید را در طبقه مرفه جامعه افزایش داده است که این امر افزایش واردات خودروهای لوکس به کشور را در پی داشته است. اما این سوال به واقع مطرح است که با وجود شرایط سخت واردات خودرو چرا آمار واردات رو به افزایش است؟

فریدزاوه یکی از کارشناسان صنعت خودرو در این خصوص می‌گوید: علاوه بر افزایش نقدینگی و قدرت خرید در میان طبقه خاصی از مردم، عدم تنوع محصولات داخلی برای خودروهای لوکس در کشور و افزایش تقاضا برای این خودروها موجب شده واردات خودروهای لوکس در کشور با افزایش چشمگیر مواجه شود.زاوه معتقد است با توجه به شرایط موجود انتظار افزایش رشد برای سال آینده نیز وجود دارد و می‌توان گفت نرخ رشد واردات خودرو همچنان سیر صعودی را طی خواهد کرد.

زاوه مصرف کم خودروهای وارداتی را یکی دیگر از دلایل افزایش تقاضا برای واردات خودرو دانسته و می‌گوید سهمیه‌بندی سوخت از ابتدای تیر ماه سال گذشته موجب شد که تقاضا برای خودروهای وارداتی به دلیل کم‌مصرف بودن این نوع خودروها با افزایش بسیاری مواجه شود به طوری که حتی حذف یارانه سوخت خودروهای با حجم بیش از ۱۳۰۰سی‌سی تقاضا را برای خودروهای وارداتی کاهش نداده است. زاوه نیز با تایید در نظر گرفتن شرایط سخت برای واردکنندگان می‌گوید دولت همه ساله مقررات واردات خودرو به کشور را سخت‌تر می‌کند که این امر موجب بر هم خوردن بازار خودرو می‌شود و در صورتی که قوانین در نظر گرفته شده برای واردات خودرو تغییر نکند قیمت خودروهای داخلی نیز افزایش خواهد یافت که این امر تنها به ضرر متقاضیان خواهد بود.وی معتقد است در صورتی که دولت قوانین در نظر گرفته شده برای واردات خودرو را تعدیل کند هیچ ضرری متوجه خودروسازان داخلی نخواهد شد زیرا بیشتر مردم متقاضی خودروهای داخلی بوده و قشر محدودی از جامعه به دنبال خودروهای لوکس هستند و کاهش قوانین واردات تنها موجب تعامل بیشتر میان خودروسازان داخلی و خارجی خواهد شد که این امر ارتقای سطح کیفی خودروسازان را در پی خواهد داشت.

‌● به دنبال تنوع بیشتر

احمد نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان نیز اخذ مجوزهای جدید برای واردات (خودرو به کشور) را از جمله دلایل افزایش ورود خودرو به کشور دانسته و معتقد است با صدور مجوزهای جدید ورود خودرو به کشور با گسترش چشمگیری مواجه شد که این امر متنوع شدن خودروها را در بازار داخلی در پی داشته است.به گفته نعمت‌بخش در حال حاضر خودروهای دنده اتوماتیک در کشور طرفدار بسیاری پیدا کرده، اما این نوع خودروها در کشور به تعداد بسیار محدود تولید می‌شوند که این امر موجب شده که متقاضیان به خودروهای وارداتی روی آورند.گودرزی یکی از اساتید دانشگاه نیز افزایش نقدینگی را از جمله دلایل افزایش حجم واردات خودرو دانسته و می‌گوید: بالا رفتن نقدینگی در کشور موجب شده که نقدینگی مردم به سمت کالاهای نیمه سرمایه‌ای و یا سرمایه‌ای بی‌دوام حرکت کند.

وی در ادامه می‌گوید: به دلیل اینکه خودرو در رده کالاهای سرمایه‌ای بی‌دوام قرار دارد بخشی از متقاضیان نقدینگی خود را به این سمت سوق داده و به خرید خودروهای لوکس روی آورده‌اند.

گودرزی در پاسخ به این پرسش که آیا عدم ایجاد تنوع در خودروهای داخلی موجب افزایش واردات خودرو به کشور شده است یا خیر می‌گوید: ما نمی‌توانیم توقع داشته باشیم که خودروسازان تمام تقاضای بازار را پوشش دهند زیرا در دنیا تعداد محدودی خودروساز وجود دارد که انواع مختلفی از خودرو را تولید و به بازار عرضه می‌کنند اما در حال حاضر خودروسازان داخلی توان تولید و یا پوشش تولید خودروهای گروه E به بالا را ندارند که این تقاضا باید از طریق واردات تامین شود. وی افزایش حجم واردات خودرو در کشور را مثبت دانسته و معتقد است بالا رفتن حجم واردات خودرو به کشور رقابت در بازار داخلی را افزایش داد و به پرورش بازار کمک می‌کند به طوری که انتظار مردم از خودروسازان داخلی افزایش یافته که این امر موجب می‌شود خودروسازها مجبور به تولید خودروهای لوکس در کشور شوند.

گودرزی به روز نبودن خودروهای داخلی را یکی دیگر از دلایل افزایش تقاضا برای خودروهای وارداتی دانسته و می‌گوید: خودروهای تولیدی در کشور محصولات قدیمی هستند و در حال حاضر تقاضا بیشتر برای محصولات به روز است. تا زمانی که نیاز مردم برای خودروهای به روز و جدید از سوی خودروسازان داخلی برطرف نشود حجم واردات خودرو با افزایش مواجه خواهد بود.