حمدون قصار

ابوصالح حمدون بن احمد بن عماره قصار نیشابوری از مشایخ بزرگ تصوف ایران در قرن سوم هجری است. وی از مردم نیشابور بود و در ورع و تقوی و تبحر در فقه و حدیث شهرت داشت. در تذکرهٔالاولیاء …

ابوصالح حمدون بن احمد بن عماره قصار نیشابوری از مشایخ بزرگ تصوف ایران در قرن سوم هجری است. وی از مردم نیشابور بود و در ورع و تقوی و تبحر در فقه و حدیث شهرت داشت. در تذکرهٔالاولیاء عطار آمده است که: « در عیوب نفس دیدن صاحب نظری عجیب بود و مجاهده و معامله به غایت داشت و کلامی در دلها موثر و عالی و مذهب ثوری داشت و مرید بوتراب(نخشبی) بود و پیر عبدالله مبارک بود و بملامت خلق مبتلا بود و مذهب ملامتیان در نیشابور از او منتشر شد و در طریقت مجتهد و صاحب مذهب است و جمعی از این طایفه بدو تولی کنند و ایشان را قصاریان گویند. نقل است که چون کار او عالی و کلمات او منتشر شد ائمه و اکابر نیشابور بیامدند و وی را گفتند که ترا سخن باید گفت که سخن تو فایده دلها بود، گفت: مرا سخن گفتن روا نیست، گفتند: چرا؟ گفت: از آنکه دل من هنوز در دنیا و جاه بسته است. سخن من فایده ندهد و در دلها اثر نکند و سخنی که در دلها موثر نبود، گفتن آن بر علم استهزا کردن و بر شریعت استخفاف کردن بود و سخن گفتن آنکس را مسلم بود که بخاموشی او دین باطل شود و چون بگوید خلل برخیزد و گفت: نشاید هیچکس را که در علم سخن گوید، چون همان سخن کسی دیگر گوید و نیابت میدارد و روا نبود که سخن گوید تا نبیند که فرضی واجب است بر وی سخن گفتن، تا او را صلاحیت آن بود؛ گفتند نشان صلاحیت آن چیست؟ گفت: آنکه هر سخن که گفته باشد هرگزش حاجت نباشد بار دیگر گفتن و در وی تدبیر آن نبود که بعد از این چه خواهم گفت.

مرگ او را به سال ۲۷۱ هجری ثبت کرده اند و قبرش در حیره است.