آموزش عذرخواهی به کودک

شاید تصور کنید عذرخواهی فقط عبارتی ساده است و اگر فرزندتان در قبال کار اشتباهی که انجام داده است به شما بگوید: «مرا ببخش»، واقعا به اشتباه خود پی برده است. ممکن است متعجب شوید اما …

شاید تصور کنید عذرخواهی فقط عبارتی ساده است و اگر فرزندتان در قبال کار اشتباهی که انجام داده است به شما بگوید: «مرا ببخش»، واقعا به اشتباه خود پی برده است. ممکن است متعجب شوید اما باید بدانید عذرخواهی هیچ گاه ساده نیست - حتی برای بزرگسالان - اما برای یک کودک سخت ترین بخش این است که بداند عذرخواهی به چه معناست و چه لزومی دارد؟ تلاش زیادی لازم است تا شما با مهربانی و آرامش به فرزندتان عذرخواستن را بیاموزید. پس برای این کار:

از فرزندان کوچک تر شروع کنید

۱) آن ها را متوجه کنید که چرا عذرخواهی لازم است؟ فرزندان کوچک تر به خصوص کودکان نوپا و در سنین قبل از دبستان، بسیار خودمحورند و به عکس العمل کودکان دیگر در برابر کاری که انجام داده اند، توجه ندارند. به کودک خود به آرامی توضیح دهید که حرفی که زده یا کاری که انجام داده به بدن، وسایل یا احساسات شخص دیگری صدمه زده است.

۲) قدم به قدم آموزش بدهید. تنها گفتن این که «بگو ببخشید» برای یک کودک بی معناست مگر این که بداند مفهومی که پشت این جمله است چیست؟ در ابتدا ممکن است این طور به نظر بیاید که کودک صرفا کلمات را بعد از شما تکرار می کند، تا زمانی که خودش یاد بگیرد مستقل و به جا از آن استفاده کند.

برای مثال: «من وقتی عروسکت را از تو گرفتم باعث شدم گریه کنی، متاسفم که تو را ناراحت کردم، چه طور می توانم جبران کنم؟»

۳) وقتی خودتان اشتباهی می کنید، از کودکتان عذرخواهی کنید. هیچ ابزار آموزشی قوی تر از این نیست که شما رفتاری را که انتظار دارید از فرزندتان ببینید برایش شبیه سازی کنید. از کلماتی استفاده کنید که فرزندتان بفهمد شما از کاری که انجام داده اید ناراحت هستید و مسئولیت آن را پذیرفته اید. جمله هایی مانند: «من متأسفم که سرت داد کشیدم. خیلی از این کار ناراحت شدم و سعی می کنم دیگر این کار را تکرار نکنم.»

۴) به فرزندتان کمک کنید تا اشتباهی را که انجام داده است، جبران کند، مانند این که به دوست او کمک کنید تا برج اسباب بازی که کودک شما به آن ضربه زده و خراب کرده است، دوباره درست کند. یا نقاشی که او را خط خطی اش کرده است، دوباره بکشد. نکته مهم این است که او بفهمد اشتباه هایی که انجام می دهد تنها با گفتن کلمه «ببخشید» اصلاح نخواهد شد.

به فرزندان بزرگ تر عذرخواهی را بیاموزید

۱) از فرزند بزرگ تر خود انتظار بیشتری در این باره داشته باشید. چون سنش بالاتر است باید بداند مفهومی که در پس عذرخواهی وجود دارد، چیست. بنابراین، او نخواهد توانست با زیر لب گفتن یک «ببخشید»، کار را تمام کند و از آن بگذرد.

۲) به فرزند خود بیاموزید که یک عذرخواهی صحیح، باید همراه با توضیحی درباره آن اشتباه باشد. توصیفی مبنی بر این که چرا آن کار اشتباه بود و باید عذرخواهی کند. برای مثال: «من متأسفم که از کیف شما پول برداشتم. من باید اول از شما اجازه می گرفتم و برای شما احترام قایل می شدم. امیدوارم که من را ببخشید.»

۳) از پافشاری بر عذرخواهی کودک اجتناب کنید. متاسفانه حقیقت این است که ما همیشه از کاری که انجام می دهیم متأسف و پشیمان نیستیم، فرزندانمان نیز همین طور! نتیجه چنین اصراری این خواهد بود که کودک یاد می گیرد گفتن کلمه «ببخشید» راهی برای فرار از مشکلاتی است که باعث آن شده است.

۴) به دنبال روش های بالاتری از جبران کردن باشید. یاد گرفتن «عذرخواهی» به این معنی است که شما مسئولیت و عواقب کاری را که انجام داده اید، پذیرفته اید. یک پنجره شکسته شده، باید تعمیر و هزینه اش پرداخت شود. یک گوشواره گم شده است، باید جایگزین شود و اگر به احساس کسی ضربه خورده است، باید از راه مناسبی جبران شود.