از فیلم تا سنسور

هیجان و لذت دیدن عكس, در همان لحظه كه گرفته می شود, رمز نفوذ دوربین عكاسی دیجیتال در بین مردم است هر چند كه نقش هزینه كم, قابلیت اصلاح اشتباه با تكرار, امكان ویرایش سریع و آسان و قابلیت ارسال آسان عكس های دیجیتال را نباید نادیده گرفت اما واقعاً یك دوربین عكاسی دیجیتال چیست و چگونه توانسته است در ظرف مدت كوتاهی اینچنین در میان طیف گسترده ای از عكاسان حرفه ای گرفته تا كاربران خانگی گسترش یابد

هیجان و لذت دیدن عكس، در همان لحظه كه گرفته می شود، رمز نفوذ دوربین عكاسی دیجیتال در بین مردم است؛ هر چند كه نقش هزینه كم، قابلیت اصلاح اشتباه با تكرار، امكان ویرایش سریع و آسان و قابلیت ارسال آسان عكس های دیجیتال را نباید نادیده گرفت. اما واقعاً یك دوربین عكاسی دیجیتال چیست و چگونه توانسته است در ظرف مدت كوتاهی اینچنین در میان طیف گسترده ای از عكاسان حرفه ای گرفته تا كاربران خانگی گسترش یابد؟

دوربین عكاسی دیجیتال یك دوربین عكاسی معمولی است كه در آن یك سنسور نوری پیچیده جای فیلم عكاسی را گرفته است. نور (كه با باز و بسته شدن پرده شاتر در دوربین های اپتیكال به سطح حساس به نور فیلم می تابید و باعث نقش بستن تصویر بر روی فیلم می شد) در دوربین های دیجیتال روی سنسور نوری تابیده می شود. این سنسور نوری پیچیده، یك شبكه از سنسور های نوری ریزتر است كه هر نقطه از آن وظیفه ثبت نور و رنگ یكی از نقاط تصویر را بر عهده دارد. نورهای رسیده به سنسورها در قالب سیگنال های الكتریكی به اطلاعات دیجیتال تبدیل می شوند و در انتها این اطلاعات به صورت یك فایل تصویری روی حافظه دوربین ذخیره میشوند. تاریخچه دوربین های عكاسی دیجیتال به زمانی باز می گردد كه اولین سنسورهای ثبت تصاویر ابداع شد. سال ۱۹۵۱ اولین سنسور ثبت دیجیتال تصاویر در یك دستگاه ضبط ویدیویی بكار رفت. استفاده از كامپیوتر در آن زمان هنوز رایج نشده بود و این دوربین ضبط ویدیویی، تصاویر را روی نوار ذخیره می كرد. در طول دهه ۶۰ میلادی، ناسا اولین تلاش ها برای استفاده از سنسورهای دیجیتال (به جای آنالوگ) را برای ثبت تصاویر سطح ماه آغاز كرد و با گسترش كامپیوتر، برای پردازش و بهبود تصاویر دریافتی، از كامپیوتر بهره جست. استفاده دیگر ثبت دیجیتالی تصاویر در آن زمان ماهواره های جاسوسی بودند و تلاش در جهت گسترش این شاخه، دانش ثبت تصاویر دیجیتالی را تا حد زیادی گسترش بخشید. اختراع اولین «دوربین بدون فیلم» در سال ۱۹۷۲ به نام كمپانی تگزاس اینسترومنت ثبت شده است. در آگوست ۱۹۸۱ «مپانی سونی اولین نمونه تجاری دوربین های عكاسی دیجیتال را با نام Sony Mavica وارد بازار نمود. این دوربین تصاویر را روی یك مینی دیسك ذخیره می كرد و این مینی دیسك از طریق یك دیسكخوان ویدیویی ویژه به تلویزیون و پرینتر متصل می شد. اگرچه نمیتوان Sony Mavica را یك دوربین عكاسی دیجیتال نامید، اما در واقع این دوربین آغازگر نهضت دوربین های دیجیتال عكاسی بود. در اواسط دهه ۷۰ میلادی كمپانی كداك چندین نمونه سنسور حالت جامد ابداع كرد كه قادر بودند نور را مستقیماًِ به تصاویر دیجیتال تبدیل كنند و در سال ۱۹۸۶ محققین این كمپانی اولین دوربین دیجیتال عكاسی با وضوح ۱.۴ میلیون پیكسل را ابداع كردند. تصاویر دیجیتال حاصل از این دوربین در ابعاد ۱۸*۱۳ سانتیمتر با كیفیت ۱۹۰DPI قابل چاپ بود. یك سال بعد كداك هفت محصول متنوع برای ثبت، ذخیره، ویرایش و انتقال تصاویر دیجیتالی وارد بازار نمود. فتو سی دی نیز اولین بار در سال ۱۹۹۰ توسط كداك به دنیا معرفی شد. این ابداع مصادف بود با پیشنهاد ارایه اولین سیستم استاندارد برای توصیف رنگ در كامپیوتر توسط این كمپانی. كداك یك سال بعد اولین دوربین حرفه ای عكاسی دیجیتال را از مونتاژ یك سنسور ۱.۳ مگاپیكسلی روی یك دوربین اپتیكال Nikon F-۳ تولید كرد. Apple QuickTake۱۰۰ و Kodak DC۴۰ و Casio QV-۱۱ و Sony Cyber-Shot Digital Still Camera اولین دوربین های دیجیتال با قابلیت اتصال به كامپیوترهای خانگی از طریق درگاه سریال بودند كه در فاصله سالهای ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ وارد بازار شدند.اگرچه سهم بزرگی از توسعه فناوری عكاسی دیجیتال متعلق به كداك است، اما نباید فراموش كرد كه مایكروسافت و كینكو نیز با همكاری كداك نقش مهمی در توسعه نرم افزارهای مورد نیاز برای ویرایش عكسها، تولید فتوسی دی و ذخیره اسناد تصویری ایفا كردند. در این میان نباید نقش آی بی ام را به عنوان مبتكر اولین شبكه تبادل تصویر اینترنتی و هیولت پكارد را به عنوان اولین سازنده پرینترهای جوهرافشان نادیده گرفت.اكنون، با توسعه فناوری عكاسی دیجیتال، وجود كامپیوتر در دسترس عموم و گسترش شبكه اینترنت، دوربین های عكاسی دیجیتال در همه جا حضور دارند و لحظه لحظه های زندگی ما را ثبت می كنند.

آرمان انزان پور