لیست سیاه هالیوود

سال ۱۹۴۷ « کمیته بررسی فعالیت های ضد آمریکایی » آغاز به کار کرد که در نتیجه آن لیست سیاهی تهیه شد که تعداد زیادی از هنرمندان برجسته را از فعالیت های هنری منع می کرد

سال ۱۹۴۷ « کمیته بررسی فعالیت‌های ضد آمریکایی » آغاز به کار کرد که در نتیجه آن لیست سیاهی تهیه شد که تعداد زیادی از هنرمندان برجسته را از فعالیت‌های هنری منع می‌کرد.

لیست سیاه هالیوود، که البته بعدها افرادی که در شاخه‌های هنری غیر از سینما مشغول بودند را نیز دربرگرفت، فهرستی بود از فیلمنامه‌نویسان، بازیگران، کارگردانان، موسیقی‌دانان و دیگر فعالان حرفه‌ای عرصه هنر در آمریکا که به دلیل عقاید سیاسی و یا مشکوک بودن به داشتن عقاید سیاسی ناسازگار با دولت آمریکا، از کار برکنار شدند.

« بهانه» جلوگیری از فعالیت این افراد، عضویت فرضی‌شان در حزب کمونیست آمریکا و یا همفکری آنها با این حزب، همراهی با فعالیت‌های سیاسی آزادیخواهانه و یا انسان‌دوستانه و یا عدم‌ همکاری در تحقیقات پلیس فدرال برای بررسی فعالیت‌های افراد مظنون بود. عده‌ای صرفاً به این دلیل که نامشان در مکان و یا زمان خاصی شنیده شده بود از کار منع شدند.

بررسی گذشته نه‌چندان دور دولتی که مدام دم از دمکراسی می‌زند و خود را گل سر سبد دمکراسی‌‌خواهی می‌داند بسیار مفید است و درواقع خود، این دمکراسی را به بهترین نحو توصیف می‌کند. آیا حقیقتا علت برخورد شدید با هنرمندان شاغل در هالیوود این بوده که عده‌ای از آنها زمانی عضو حزب کمونیست بودند؟ مروری بر آنچه در سال‌های بعد رخ داد، نشان می‌دهد که هدف فقط این نبود که اندیشه چپ‌گرایی از هالیوود رخت بربندد، بلکه مک‌کارتیسم حذف نوع نگاه مخالف با سیاست های آمریکا را نیز دنبال می‌کرد.

نخستین لیست سیاه سیستماتیک هالیوود در ۲۵نوامبر سال ۱۹۴۷ تهیه شد، یک روز پس از آنکه ۱۰نویسنده و کارگردان به دلیل شهادت ندادن در برابر کمیته بررسی فعالیت‌های غیرآمریکایی به «توهین به کنگره» متهم شدند. گروهی از مجریان استودیوها، که تحت حمایت «انجمن سینمای آمریکا» فعالیت می‌کردند، حکم اخراج این ۱۰ نفر، که به «۱۰مرد هالیوود» مشهور شدند، را اعلام کردند.

در ۲۲ ژوئن ۱۹۵۰ جزوه‌ای به‌نام «کانال‌های سرخ» منتشر شد که نام ۱۵۱ نفر از فعالان حرفه‌ای هنر را در خود داشت و آنها را « فاشیست‌های سرخ و هوادارانشان» می‌نامید. چیزی نگذشت که اغلب کسانی که از آنها نام برده شده بود به همراه گروه دیگری از هنرمندان از فعالیت در عرصه هنر منع شدند. با اینکه در سال ۱۹۶۰ وقتی «دالتن ترمبو»، یکی از ۱۰ مرد هالیوود که اظهار پشیمانی و توبه نکرده بود، به‌عنوان فیلمنامه‌نویس فیلم‌های «اسپارتاکوس» و «مهاجرت دسته‌جمعی» در مجامع عمومی ظاهر شد، ولی کماکان تعداد زیادی از افراد لیست‌ سیاه تا چندین سال پس از آن از هر گونه فعالیتی در حرفه خود منع شده بودند.

پس از پیروزی حزب جمهوریخواه در انتخابات کنگره سال ۱۹۴۶، که منجر به تسلط قدرتمند این حزب بر کنگره و سنا شد، سیاستمداران محافظه‌کار این حزب بر تصمیم‌گیری‌های دولت آمریکا در زمینه‌های مختلف بیش از پیش تأثیرگذار شدند. در اکتبر سال ۱۹۴۷ تعدادی از افرادی که در هالیوود مشغول به کار بودند به کمیته بررسی فعالیت‌های ضد آمریکایی فرا‌خوانده شدند. کمیته‌ای که ظاهراً برای تجسس و پیدا کردن عواملی که محرمانه به تبلیغات سیاسی مخالف در فیلم‌های آمریکایی می‌پرداختند، تشکیل شده بود. بسیاری از چهره‌های برتر هالیوود، ازجمله «جان هیوستن» کارگردان و «همفری بوگارت» و «لورن باکال» بازیگر، کمیته‌ای تشکیل دادند و با تکیه بر اصلاحیه اول قانون اساسی آمریکا به واشنگتن رفته و به حمله دولت به سینما اعتراض کردند.

از ۴۳ نفر فراخوانده شده به کمیته بررسی فعالیت‌های غیرآمریکایی ۱۹ نفر از شهادت دادن سر باز زدند. ۱۱ تن از این ۱۹نفر به کمیته فراخوانده شدند. از این ۱۱ «شاهد متخاصم» یکی از آنها، نمایشنامه‌نویس و شاعر برجسته مهاجر، «برتولت برشت»، برای پاسخ دادن به سؤالات کمیته انتخاب شد.

۱۰نفر دیگر با تکیه بر حقوقی که در اصلاحیه اول در زمینه آزادی بیان و گردهمایی به آنها داده شد از شرکت در جلسه سرباز زدند. سؤالی که بنا بود از آنها پرسیده شود از این قرار بود: «آیا شما عضوی از حزب کمونیست هستید و آیا هرگز عضو این حزب بوده‌اید؟» عضویت در حزب مزبور هرگز در آمریکا غیرقانونی نبود و درواقع همه این افراد زمانی عضو این حزب بوده و اغلب آنها هنوز عضویت داشتند. این ۱۰ نفر رسماً به توهین به کنگره محکوم شده و بررسی پرونده آنها بر عهده مجلس نمایندگان گذاشته شد. در این‌میان، در همان حین که بررسی‌ها هنوز درحال پیگیری بود، عده‌ای از کسانی که در صنعت سینما فعالیت می‌کردند به همراهی با کمیته و جدا کردن خود از این افراد « مظنون و خیانتکار» پرداختند.

« اریک جانستن»، رئیس وقت انجمن سینمای آمریکا، اظهار داشت که هرگز چنین افرادی را «به کار نخواهد گرفت چون این افراد نفاق‌افکن هستند و من هرگز نمی‌خواهم که افرادی از این قماش در عرصه هنر فعالیت کنند.» بسیاری از افراد فعال در هالیوود از جمله «رونالد ریگان»، که در آن زمان بازیگر درجه دو هالیوود و رئیس صنف بازیگران سینما بود و چنانکه می‌دانیم بعدها دو دوره ریاست جمهوری آمریکا را قبضه کرد و «والت دیزنی» در برابر کمیته بررسی فعالیت‌های غیرآمریکایی شهادت دادند که تهدیدی که این افراد برای صنعت سینما ایجاد می‌کنند تهدیدی جدی است.

بازیگری به نام «ای‌دالف‌منجو» اظهار داشت: «اگر اینها جادوگر باشند من شکارچی جادوگران خواهم شد. من سرخ‌ها را به دام خواهم انداخت، دوست دارم همه را به جایی که تعلق دارند، یعنی روسیه، بفرستم.» اغلب استودیوهای فیلمسازی برای نشان دادن هماهنگی با تجسس‌های مجلس نمایندگان دست به کار ساخت فیلم‌های ضدکمونیستی شدند که از جمله آثار مشهور این دوره می‌توان به« جیم مک‌لین بزرگ» با بازی «جان وین»، «خیانت‌کار» و «تهدید سرخ» اشاره کرد. تنها استودیویی که چنین فیلمی نساخت ، استودیوی «یونیورسال- اینترنشنال پیکچرز» بود.

در هفدهم نوامبر ۱۹۴۷ صنف بازیگران آمریکا با رای‌گیری تصمیم گرفت که تمامی اعضایش تعهد ضدکمونیستی بدهند. هفته بعد، در ۲۴ نوامبر، مجلس نمایندگان با رای ۳۴۶ به ۱۷، احضاریه علیه ده مرد هالیوود مبتنی‌بر توهین آنها به کنگره را تصدیق کرد. روز بعد جانستن در نیویورک اعلامیه‌ای خواند که براساس آن این ده نفر از سینما اخراج شده و هرگز دوباره قادر به فعالیت هنری نخواهند بود مگر اینکه از اتهام توهین تبرئه شوند و قسم بخورند که دست از اعتقادات خود برداشته‌اند. اکنون دیگر لیست سیاه اجرایی شده بود.

کمیته بررسی فعالیت‌های ضدآمریکایی نتوانست مدارکی به دست آورد که بر تبلیغات کمونیستی در هالیوود دلالت کند، ولی صنعت سینما به کلی دگرگون شده بود. در سال ۱۹۴۸، ۲۰۴ نفر از فعالان حرفه‌ای هالیوود نامه‌ای امضا کرده و به دیوان عالی دادند و از ده مرد هالیوود دفاع کردند، ولی دیوان عالی از خواندن آن سر باز زد. در سال ۱۹۵۰ این ده نفر به یک سال زندان محکوم شده و مجازات‌شان اجرا شد. در سپتامبر ۱۹۵۰ یکی از این ده نفر، کارگردانی به نام «ادوارد دمیتریک»، در ملاء عام اعلام کرد که زمانی اعتقادات کمونیستی داشته و حاضر است علیه دیگرانی که به ادعای او زمانی کمونیست بوده‌اند شهادت بدهد.

فورا او را از زندان آزاد کردند و پس از حضورش در کمیته در سال ۱۹۵۱ و شرح عضویت مختصرش در حزب مزبور و ارائه فهرستی از افراد خاطی عضو حزب دوباره به صحنه سینما بازگشت. بقیه خاموش ماندند و تا سال‌های سال نتوانستند هیچ فعالیت هنری‌ای داشته باشند. «آدرین اسکات»، تهیه‌کننده ۴ فیلم دمیتریک، یکی از کسانی بود که دمیتریک از آنها نام برده بود و دیگر هرگز نتوانست تهیه‌کننده یک فیلم بلند باشد و تا سال ۱۹۷۲ مطلقا هیچ فعالیتی در سینما نداشت.

از ۲۰۴ نفری که به دیوان عالی نامه نوشته بودند، ۸۴ نفر نیز وارد لیست سیاه شدند. همه به شدت تحت تاثیر این شرایط قرار گرفتند و بوگارت که یکی از برجسته‌ترین اعضای کمیته اصلاحیه اول بود مجبور شد مقاله‌ای بنویسد و همفکری خود با این جریان را تکذیب کند. در سال ۱۹۵۱ تمام کسانی که در شبکه CBC مشغول به کار بودند باید به ادای سوگند وفاداری تن می دادند.

کمی بعد لیست سیاه بسیار گسترش یافته و افراد بی‌شماری را دربرگرفت. عده دیگری از این افراد نیز علیه همکاران خود شهادت دادند که در میان آنها «الیا کازان» کارگردان مشهور و «باد شولبرگ» فیلمنامه‌نویس، بدون ذره‌ای بی‌میلی شهادت‌هایی دادند که به بسیاری از هنرمندان آسیب رساند.

آنها با همکاری یکدیگر گرایش‌های سیاسی هنرمندان را آن‌چنان تشریح می‌کردند که باعث شد بسیاری از هنرمندان حرفه‌ای برجسته و دوستان سابق‌شان مجبور به ترک آمریکا و رفتن به مکزیک و یا اروپا بشوند. به تدریج لیست سیاه، کسانی که هیچ فعالیت سیاسی‌ای نداشتند را نیز دربرمی‌گرفت و در شهادت‌ها به دلایل خجالت‌آوری استناد می‌شد. یکی از شهود به خاطر داشت که «لایونل استندر»، که تا آن زمان در ده مجموعه تلویزیونی فعالیت کرده بود، در فیلمی در نقش بازیگری در هنگام انتظار برای رسیدن آسانسور با سوت آهنگ «انترناسیونال» را زده است و استندر، که هیچ فعالیت سیاسی‌ای در سابقه خود نداشت، دیگر هرگز نتوانست در عرصه هنر فعالیت کند. «گری کوپر» نیز از جمله کسانی بود که علیه همکاران خود شهادت داد.

توسط انجمن فرهنگی هنری سایه

http://saayeh.mihanblog.com