اندیشه بنیانگذاران HP

هم نام و هم تاریخ پرفراز ونشیب شركت HP یا HEWLETT-PACKARD دربردارنده و یادآورنده نقش و اثر دو شخصیت موثر و مدیر موفق قرن بیستم است كه در پی ریزی تحولات و سرعت دادن به روند تغییرات برای ورود به عرصه الكترونیك و رایانه جایگاه ویژه دارند. ویلیام (بیل) هیولت (WILLIAM (BILL)HEWLETT) و دیوید پكارد (DAVID PACKARD) هر دو دانشجوی رشته مهندسی برق دانشگاه معتبر استنفورد بودند.

دو دانشجوی ممتازی كه از قضا در درس پروفسور فرد ترمن (FRED TERMAN) استادبرجسته استنفورد با هم آشنا شدند و تحت نظارت و هدایت او قرار گرفتند. آنها در سالهای پایانی دانشگاه بر روی ساخت یك منبع ساده و دقیق سیگنال های فركانس پایین یعنی نوسان ساز صدا كار می كردند؛ همان چیزی كه بعدها به عنوان اولین محصول شركت آنها به بازار عرضه شد. گرچه پس از فراغت از تحصیل، دیوید پكارد مدتی درجنرال الكتریك مشغول كار شد اما مجدداً نزد پروفسور ترمن برگشت و در آزمایشگاه او مشغول به كار شد و خیلی زود با توصیه و تشویق او، به همراه دوست صمیمی و همدوره ای خود، ویلیام هیولت كسب و كار تازه ای را راه انداختند. آنها برای نامگذاری شركت كه HP یا PH باشد سكه به هوا انداختند و بدین ترتیب در سال ۱۹۳۹ میلادی تنها با سرمایه ۵۳۸ دلار و كار در محل یك گاراژ، فعالیت شـركتی آغاز شد كه امروزه درسطح بین المللی، مدرنترین تجهیزات فناوری اطلاعات را تولید می كند.

هیولت و پكارد برای شروع كارشان، گاراژ منزل اجاره ای خود را به كارگاه تبدیل و ساخت تجهیزات الكترونیكی را دنبال كردند؛ گاراژی كه اگر یك ماشین در آن پارك می كرد كار متوقف می شد- این گاراژ هم اكنون نه تنها به عنوان محل تولد شركت HP ، بلكه به عنوان خاستگاه و نماد تاریخی محل تولد «دره سیلیكون» - بزرگترین منطقه فناوری كالیفرنیا و قطب صنعت الكتـــرونیك در دنیا - شناخته می شود.

درحقیقت، HP اولین شركت دره سیلیكون بود. اولین مشتری شركت، استودیوهای والت دیسنی بود كه هشت نوسان ساز از آنها برای توسعه سیستم ابداعی صوتی خود در فیلم FANTASIA خریداری كرد. یك سال بعد كاركنان شركت به ۱۰ نفر و فروش به ۳۴۰۰۰ دلار رسید و آنها گاراژ را توسعه دادند. وقتی در سال ۱۹۴۷ میلادی شركت آنها به عنوان شركت ساخت تجهیزات الكترونیكی و اندازه گیری و تست به ثبت رسید، درآمدی بالغ بر ۶۷۹۰۰۰ دلار داشت.

درحین جنگ جهانی دوم، هیولت به خدمت وظیفه رفت و كار اداره شركت به عهده پكارد بود. دراین مدت شركت پیشرفت كرد و كاركنان آن از ۱۷ نفر به ۲۵۰ نفر رسید و صدها محصول تولید می كرد. سال ۱۹۶۵ میلادی تعداد كاركنان به ۷۵۰۰ نفر و محصولات به ۱۵۰۰ نوع رسید. در سال ۱۹۸۹ میلادی شركت با ۸۲۰۰۰ نفر پرسنل و تولید ۱۰۰۰۰ نوع محصول، ۳۰ میلیارد دلار فروش سالانه داشت. در سال ۱۹۹۷ میلادی درآمد شركت با ۱۲۱۹۰۰ نفر پرسنل به ۴۲/۹ میلیارد دلار بالغ گشت.(۱) هم اكنون این شركت با ۱۴۰۰۰۰ نفر پرسنل و بازار ۶۲ میلیارد دلاری و حضور در ۱۴۰ كشور جهان، یكی از قدرتهای اصلی صنعت رایانه محسوب می شود.(۲)

شركت HP تپنت های زیادی درمورد محصــــولات مختلف نظیر ژنراتورهای نوسان ساز، اسیلیتورها و سایر تجهیزات الكترونیكی به نام خود به ثبت رسانده است. شركت محصولات متنوعی را طی این ۶۰ سال به بـــــازار عرضه كرده است كه از آن جمله می توان به ابداع و عرضه انواع چاپگر لیزری جوهرافشان در دهه ۸۰ میلادی و ابداع و عرضه رایانه های شخصی TOUCH-SCREEN اشاره كرد.

اما شركت HP علاوه بر اینها، به دلیل توانایی در راهبری خوب كاركنان و تاثیر مثبت بر اجتماع، به عنوان یك مدل موفق از مدیریت شــركت مطرح است. این مدل موفق برای كسب و كار و فرمول جذاب برای موفقیت، از همان ابتدا الگوی تمام عیار سایر شركتهای دره سیلیكون شد.

باید اذعان كرد كه بسیاری از شركتهایی كه امــــروزه در زمینه كسب و كار رایانه فعالیت می كنند با دست مردانی اداره می شوند كه در شركت HP رشد كرده اند و راه و روش هیولت و پكارد را می شناسند؛ از آن جمله است استیو وزیناك كه یكی از كاركنان HP بود و اساساً مدل رایانه اپل I را اوبرای HP پیشنهاد كرد و سپس از شركت جدا شد؛ و یا استیوجابز كه شركت رایانه ای اپل را تاسیس كرد.

مدل مدیریتی و راهبردی HP كه متكی و متعهد به نوآوری، مشتری مداری و ارتباطات است «راهHP »،(THE HP WAY) نامیده می شود؛ مدلی كه علی رغم بیش از ۶۰ سال فعالیت و تغییرات مداوم، هنوز موفق باقی مانده است، درحالی كه در این مدت شركتهای بسیاری مضمحل شده اند.

اصول این رویكرد مدیریتی در میراث مكتوب دیوید پكارد یعنی كتاب «راه HP: چگونه هیولت و من شركت خود را ساخته ایم» ارائه شده است.(۳) پایه های مدل عبارت است از:

▪ اعمال مدیریت از طریق حضور در محل انجام فعالیتها و نظارت بر آنها (MANAGEMENT BY WALKING AROUND) ؛

▪ تمركز بر رضایت كاركنان به عنوان منبع موفقیت شركت؛

▪ وجود ارتباط باز بین مدیران و كاركنان.

به هر روی هیولت و پكارد با فكر و همت خود در تاسیس و اداره شركت HP، محیطی را آفریدند كه همگان باور كردند كه می توان كار را از یك شركت كوچك آغاز و با آموزش مناسب كاركنان، آن را به یك شركت بزرگ و موفق تبدیل كرد. آنها همواره سعی می كردند محصولی بسیار كیفی عرضه كنند و فرهنگ صــــداقت را در عرصه سازمان بگسترند و ایده های جدید را بیابند. همین روحیه سبب شده كه امروزه بیش از ۳۰ درصد نمونه ها و تجهیزات صنعت رایانه كه درحال آزمایش برای بهره برداری است از شركتهایی باشند كه در این فضا رشد یافته اند؛ فضایی كه بیش از ۶۰ سال عرصه شدید رقابتها بوده است.

بجاست كه ویژگیهای «راه Hp» را از زبان مدیرعامل فعلی شركت، خانم CARLY FIORINA كه یكی از مدیران زن موفق جهان است بشنویم: هیولت و پكارد می دانستند كه راز حقیقی موفقیت آنها نه در طرحها و محصولات و برنامه هایشان بلكه كاركنانشان بود.

آنها فهمیدند كه اگر شما كاركنان را باور كنید و به امیدشان باور داشته باشید و در رؤیاهایشان مشاركت كنید و بگذارید به طوركامل از استعدادهایشان استفاده كنند، آنها می توانند كارهای بزرگی انجام دهند. این همواره همان راز «راه Hp» بوده و خواهد بود. ویژگی راه HP، نوآوری، صداقت، درستی و احترام است».

دیوید پكارد در سال ۱۹۱۲ میلادی در كلرادو زاده شد. پدرش وكیل و مادرشت معلم دبیرستان بود و هر دو تحصیلكرده دانشكده كلرادو. او خیلی زود علاقه خود را به علم و مهندسی نشان داد: تجربه منفجر كردن اشیاء- به همین جهت یك بار نزدیك بود انگشتان خود را از دست بدهد- پس از آن آرام تر شد و به ساخت رادیوهای دستی به عنوان یك تجربه ایمن تر روی آورد- در دبیرستان درهمه چیز برتر بود: انجام تكالیف مدرسه، ورزش و رهبری. طی چهار سال رئیس كلاس بود رئیس مركز بسكتبال و فعال و پیروز در انواع ورزشهای دو و میدانی. او ریاضی و علوم را بهتر از معلمانش می دانست.

در سال ۱۹۳۰ در رشته مهندسی برق دانشگاه استنفورد مشغول تحصیل شد. در آنجا نیز به فعالیتهای ورزشی ادامه داد و مرد سال رشته فوتبال و بسكتبال دانشگاه شد. اما در اواخر دانشگاه ناگهان ورزش را كنار گذاشت و بیشتر بر روی درس تمركز كرد. در دانشگاه با دانشجوی دیگر مهندسی برق یعنی ویلیام هیولت كه هر دو از دانشجویان ممتاز پروفسور ترمن بودند آشنا شد و همین آشنایی به تاسیس شركت HP انجامید. او همواره دو واقعه را در زندگی خود موثر می دانست.

اولین واقعه شركت در تور آشنایی با دانشگاه استنفورد در سال ۱۹۲۹ میلادی بود كه تصمیم او را برای ورود به این دانشگاه راسخ كرد. دومین واقعه آشنایی با پروفسور ترمن در دانشگاه بود. پكارد خود می گوید: «این فرد بود كه آتش علاقه مرا به الكترونیك شعله ور ساخت و همو بود كه بعدها من و هیولت را تشویق كرد كه برای خود دنبال كسب و كار برویم». پس از فراغت از تحصیل، چندسالی در شركت جنرال الكتریك مشغول به كار شد با حقوق ماهیانه ۹۰ دلار. هنگامی كه در سال ۱۹۳۸ میلادی این شغل را رها كرد و با پژوهانه ۴۲ دلار در ماه به آزمایشگاه ترمن در استنفورد برگشت همه او را احمق خواندند. اما او یك سال بعد در سال ۱۹۳۹ میلادی به همراه دوست و همدوره ای خود، هیولت، شركت Hp را تاسیس كرد. او درسال ۱۹۹۳ میلادی به عنوان رئیس هیئت مدیره بازنشسته شد، پستی كه ۲۷ سال در آن حضور داشت و از آن پس با احترام كامل به عنوان مدیر افتخاری شركت شناخته می شد.

پكــارد در سال ۱۹۶۹ میلادی در راه كسب و كار رایانه وقفه ای انداخت، زیرا وزیر دفاع وقت از او خواست به واشنگتن بیاید و به عنوان معاونش خدمت كند. از همانجا بود كه او به حوزه فناوری عمق دریا علاقه مند گشت. البته دو دخترش در ایجاد علاقه او به علم زیردریا نقش داشتند. آنها هر دو بیولوژی زیردریایی می خواندند و به پیشنهاد آنها بود كه خانواده پكارد آكواریمی بی مانند ساختند كه موجودات زیردریا را با رفتارهای طبیعی نشان می داد. پكارد خود تجهیزات آن را طراحی كرد. آكواریم در سال ۱۹۴۸ میلادی برای بازدید عموم گشایش یافت و با توسعه عجیبی كه یافت در سال ۱۹۸۷ میلادی مركز تحقیقات و توسعه اقیانوس شناسی از آن متولد شد.

پكارد در ۷۷ سالگی تصمیم گرفت اقیانوس شناسی بخواند در مركز تحقیقات اقیانوس شناسی كارهای بدیعی در زمینه توسعه تجهیزات در عمق زیردریا انجام داد. او حامی فرستادن ابزار و نه افراد به زیر دریا بود. او به دنبال ابزاری بود كه بتوان با آن از عمق دریا اطلاعات فرستاد نه نمونه، بنابراین حسگرها و دوربینهای فیلمبرداری كیفیت بالا را در این مورد توسعه داد.

در زمان او پیشرفته ترین قایق تحقیقاتی ساخته شد. روزی كه یكی از محققان در بازدید از مركز تحقیقاتی، صحبت از كتابی درمورد پلانكتونها كرد، پكارد او را موردهجوم سوالهای خود در زمینه پلانكتون قرار داد. او هیچ فرصتی را برای یادگیری از دست نمی داد. محیطی برای كاركنانش فراهم آورده بود كه همه احساس می كردند عضو خانواده پكارد هستند. او به طور مداوم به آزمایشگاهها و كارگاهها برای فهم پیشرفت پروژه ها سركشی می كرد و این روش را «مدیریت حضور در محل»(۴) می نــــــــامید. كاركنان هیچگاه نمی فهمیدند كـــه او سوال می پرسد یا خواسته های خود را مطرح می كند.

دیوید پكارد در ماه مارس ۱۹۹۶ میلادی در ۸۳ سالگی درگذشت. او همواره افق دوردستی را می دید كه میوه های سرمایه گذاریش به ثمر نشیند و به بهتر شدن وضعیت انسان بینجامد. به تعبیر یكی از دوستانش در مجلس ختم او: «او مثل دریا بود كه انرژی حیات بخش می بخشید. رضـــایت اوفقط در كسب موفقیت خلاصه نمی شد، او به دنبال این بود كه راهی را فراروی تحقق ایده ها و موضوعهای جدید باز كند».

مسعود بینش

پی نوشتها:

۱ - درمورد شناخت سیرتاریخی محصولات شركت رجوع كنید به سایت شركت: www.hp.com

۲ - درمورد شناخت وضعیت شركت در بین ۵۰۰ شركت برتر دنیا رجوع كنید به www.fortun۵۰۰.com

۳ - D.PACKARD, “THE HP WAY : HOW BILL HEWLETT AND I BUILT OUR COMPANY” , ۱۹۹۵.

۴ - MANAGEMENT BY WALKING AROUND.

منابع:

۱ - M.MCNUTT, “HOW ONE MAN MADE A DIFFERENCE: DAVID PACKARD”, FEB.۲۰۰۰.

۲ - M.MILLER, “DAVID PACKARD, IN MEMORIAN”, MAR.۱۹۹۶.

۳ - J.GEMPERLEIN, “AN INTERVIEW WITH BILL HEWLETT”.

۴ - “WHICH WAY FOR THE HP WAY”, HP WORLD NEWS, VOL ۵, NO.۴.